آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

معاد یکی از اصول دین اسلام است. اهمیت بالای این بحث در اسلام از اهمیت آیات و روایات درباره معاد و جایگاه ذاتی این بحث در اسلام نشات می گیرد. رمزآلود بودن ویژگی ها و شرایط معاد باعث شده است که توجه ویژه ای به این بحث در کتاب ها و مقالات انجام شود. با توجه به بررسی های انجام شده هرچند در کتب مختلف درباره معاد و معادشناسی مطالبی مطرح شده است اما در خصوص بررسی تطبیقی دیدگاه های دیدگاه مدرس زنوزی و محمدحسین حسینی طهرانی تاکنون هیچ مطالعه ای انجام نشده است. در این پایان نامه تلاش شده است که معادشناسی از دیدگاه مدرس زنوزی و محمد حسین حسینی طهرانی بررسی شود. پس از مطالعات و بررسی اولیه، مساله اصلی مطرح شده؛ مفاهیمی همچون معاد جسمانی ، قیامت، معاد و ... بطور مشخص تر تبیین شد و سوالات تحقیق پاسخ داده شد. این مطالعه از طریق مطالعه تطبیقی بین دیدگاه های مدرس زنوزی و محمد حسین حسینی طهرانی انجام گرفته است. نتیجه بررسی های محقق نشان می دهد که به لحاظ مبانی عقلی و فلسفی، نظریـه ی مدرس زنوزی دربـاره ی معاد جسمانی دچار تناقض است. به نظر می آید که دیدگاه ایشان در معاد جسمانی، بیـشتر توجیهی نسبت به روایت امام صادق است تـا یـک دیـدگاه تأسیـسی عقلـی. شایان ذکر است که این حدیث از حیث سند هم دچار خدشـه اسـت و نمـی تـوان در یـک مسئله ی اعتقادی بر آن تکیه کرد. اما از سویی دیگر مرحوم حسینی طهرانی تلاش کرده است تا با بیان و جمع‌آوری نطرات ملاصدرا، ملاهادی سبزواری و سایر نظرات تبیینی روشن تر و منطقی تر از مدرس زنوزی برای معاد جسمانی بیاورد.

بیان کیفیت معاد جسمانی از مطالب مهم کلامی و فلسفی است. حکمت متعالیه با اصول و مبانی هستی شناسی و معرفت نفس، به حل مسئله پرداخته است. حکمای متعالی نیز به این مسئله مهم واکنش نشان داده و با فلسفه ورزی‌های ژرف کیفیت معاد را واکاوی کرده‌اند. دیدگاه حکیم لاهیجی در این میان از نکاتی قابل تأمل برخوردار است که می طلبد مستقل بررسی و فراز و نشیب حکیم در نظریه پردازی مورد نقد و بررسی قرار گیرد. حکیم لاهیجی به معاد جسمانی رویکردهای متفاوتی نشان داده است. گاهی با مبانی فلسفی حکمت متعالیه در صدد تبیین بر آمده و گاهی با گرایش به نظریات متکلمان به تبیین پرداخته است و در این راستا با انکار عالم مثال متمایل به حشر بدن دنیوی با عناصر دنیوی شده است. استاد سیدجلال الدین آشتیانی تنها محققی است که به نظریه معاد جسمانی او واکنش نشان داده و به نقد و بررسی نظریه لاهیجی در شرح رساله زادالمسافر ملاصدرا و سایر آثار خویش پرداخته است. وی گرایش حکیم لاهیجی به معاد بدن عنصری را ناشی از فشار فضای ضد فلسفی دانسته است که با واکاوی معلوم خواهد گشت این نظر استاد مقرون به صواب است و حکیم لاهیجی با تصلب بر مبانی حکمت متعالیه در سایر موارد و هم چنین در مسئله معاد رأی حقیقی خویش را موافق با صدرالمتألهین جهت ژرف اندیشان در پرنیان تقیه نهاده است.

یکی از مسائل مهم و مورد بحث در معرفت بشری اثبات وجود خداوند است. به طور کلی مهم‌ترین براهین اثبات وجود خدا عبارتند از: برهان وجودشناختی، برهان جهان‌شناختی و برهان‌نظم. شدیدترین حملات به این براهین از سوی کانت انجام شده است. کانت بر اساس فلسفه‌ی نقادی خود استدلال‌های نظری در اثبات خدا را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد و همه آنها را در اثبات خدا ناتوان می‌داند واثبات آن‌ها را از طریق عقل‌عملی ممکن می‌داند.فیلسوفان و صاحب نظران مسلمان به برهان‌های اثبات وجود خدا توجه ویژه داشتند و با توجه به ادعاهای کانت در مورد براهین اثبات خدا، نظرات ویرا در دو قسمت مورد نقد قرار داده‌اند. برخی از این نقدها بیشتر برهان اخلاقی کانت را مورد نقد جدی قرار داده‌اند. در این راستا مبانی نظری اخلاقی کانت به نقد کشیده‌ و اعتبار برهان اخلاقی کانت مورد مناقشه قرار گرفته‌است.