آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

خلاصه ماشینی: "مقاله مذکور ضمن تبیین چهره فقیهان از نظر غزالی،در لابلای آن مطالب،کریه‌ترین‌ منظر را از آنان بدست داده و سپس با تبیین‌ نظرات محیی احیاء غزالی(یعنی ملا محسن‌ فیض کاشانی)در این رابطه،که در اختلاف‌ جوهری با نظر غزالی قرار دارد،در نهایت‌ نظر غزالی را در حمله به فقیهان و ناتوان‌ خواندن فقه در اداره زندگی معیشتی و حیات اجتماعی مردمان،بر نظر فیض(که‌ در جهت مقابل قرار دارد)ترجیح داده است‌ و آنگاه نظر غزالی را نیز آمیخته با تفریط خوانده و واقعیت(که همان ناتوانی فقه و فقیه در اداره اجتماع بشری است)را از این‌ نیز فراتر دانسته و بدین ناتوانی،شدت‌ می‌بخشد و محصول سخن آن می‌شود که: ولایت فقیه(که همان مدیریت فقهی جامعه‌ است)ناتوان بوده و نمی‌تواند سیستم‌ حکومتی در عصر جدید قرار گیرد،بلکه‌ «ولایت علم و تجربه»باید که البته برای‌ خالی نبودن عریضه در کنار آن نظرات‌ فقیهان را نیز در محدوده قوانین و مسائل حقوقی صرف قابل لحاظ می‌داند. (15) تحدید ملکیت فردی در صورت تزاحم با مصالح اجتماعی از همین نظرگاه،حقوق فردی محدودیت‌ پذیرفته،نمی‌تواند بطور مطلق مشروع باشد مثلا در مسأله مالکیت-آنگونه که گذشت- گرچه اسلام عزیز بر خلاف گمان باطل‌ بسیاری از دشمنان و یا دوستان ناآگاه، خود دارای نظام اقتصادی مشخص و خود جوشی است(که هیچ ارتباطی با تفکر سرمایه‌داری و کمونیستی ندارد بلکه‌ بواسطه برخورداری از اعتدال،دو مکتب‌ دیگر قابل قیاس با آن نیستند و اسلام علاوه‌ بر شرعیت بخشیدن به مالکیتهای عمومی و دولت همچون انفال،به مالکیت شخصی نیز (*)چنانکه اختلاف نسخ یک روایت به زیادی و کاستی یک‌ «واو»در جمله ذکر سجده سهو(بسم الله و بالله السلام‌ علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته)که در نقل شیخ‌ طوسی«و السلام علیک»دارد موجب آن شده که بعضی‌ از فقیهان مدقق فتوا بر وجوب احتیاط در تکرر سجده‌ سهو داده‌اند که یکبار با«واو»و بار دیگر بدون«واو» گفته شود،با آنکه خود در مباحث استدلالی فقهی این‌ قول را تضعیف نموده‌اند(رک:مرحوم سید احمد خوانساری/جامع المدارک،ج 1 ص 457،ط صدوق، و نیز رک:عرود الوثقی در بحث سجده سهو)."

خلاصه ماشینی: "تسبیح موجودات(سریان وجود درهمه موجودات) با توجه بدانچه که گفته شد دیگر نیازی به توجیه و انصراف لفظ«تسبیح»از معنای ظاهری آن، نداریم، و وقتی ثابت شد که تسبیح در آیاتی مثل«یسبح لله ما فی السموات و الارضدر معانی حقیقی خود استعمال شده، آنگاه مطلب دیگری مورد بحث قرار می‌گیرد که تسبیح متوقف بر معرفت است و حال آنکه مثل احجار و اشجار برحسب ظاهر از آن بدور بوده و بلکه«احجار»را در علوم طبیعی به«جوامد»تعبیر می‌آورند ولی *یکی از ثمراتی که این بحث دارد(گذشته از ثمراتی که در مباحث ذوقی عرفانی است)در مباحث الفاظ است چه اینکه در بحث از اوضاع، جل علماء اصول(لولا الکل)قائل به استحاله قسم چهارم از اوضاع(وضع خاص، موضوع له عام)شده‌اند ولیکن با توجه به آنچه در این مباحث گفته می‌شود به راحتی می‌توان نه تنها قائل به امکان بل قائل به کثرت وقوع این قسم از اوضاع شد زیرا گرچه واضع به هنگام وضع، معانی کلیه و عامه را، در نظر نداشته ولیکن در واقع آنچه که لفظ درازاء آن وضع شده همان معانی کلی و مطلق است، (بنابر تقریری که در متن آمد)آن هم نه مطلق به قید اطلاق با مطلق رها از قید اطلاق، بنابراین وضع(تصور معنی)خاص است ولی به محض آنکه معنی در ذهن داخل می‌شود از کلیه شوائب خارجی که لازمه جزئیات و تشخصات آنها(که مختص وعاء خارج می‌باشد)تجرید شده و موضوع له عام می‌شود، و امام بزرگوار نیز بدین مطلب بطور خلاصه تصریح نموده‌اند (مثلا رک:آداب الصلوة، ج 2، ص 159)البته ما غیر از این دلیلی که گفته شد(که البته چون استدلال را همراه ندارد بی‌شباهت به مصادره به مطلوب نیست)دلائل متقن و مستحکمی در نظر داریم که در رساله مستقلی در این مورد عرضه خواهد شد."