آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم لوگوس(Logos)  پیش از مسیحیت، به صورت انتزاعی در فلسفه یونان باستان و یهودیت (عهد عتیق و برخی آثار فیلون اسکندرانی) به چشم می خورد. در مسیحیت (مقدمه انجیل یوحنا) لوگوس برای اولین بار با شخصیتی تاریخی (عیسی ع) یکی گرفته شده است و مسیحیان به ویژه آبای کلیسا بعد از این یکسان انگاری، به لوگوس ویژگی هایی نسبت داده اند که بسیار شبیه برداشت عرفای مسلمان از «انسان کامل» است. در عرفان اسلامی هم، ابن عربی بحث انسان کامل را به طور مفصل مورد توجه قرار داده است. او در این زمینه، عقایدی را مطرح کرده که قابل قیاس با نظریات مسیحیان در باب لوگوس است. در این نوشتار، بعد از بررسی نظریات ابن عربی و شارحانش درباره انسان کامل و دیدگاه های آبای کلیسا در باب لوگوس، به این نتیجه رسیدیم که علی رغم وجود تشابهات چشمگیر بین دو مفهوم، مساله تجسد لوگوس در مسیحیت، تفاوت عمیق و قابل توجهی در این زمینه به حساب می آید.

وضعیت مسیحیان شمال آفریقا از جهات دینی، اجتماعی و اقتصادی با سایر نواحی روم باستان تفاوت داشت. مسیحیان آفریقا از نظر دینی خودشان را خالص‌تر و مومن‌تر از دیگران می‌دانستند و از جهت اقتصادی نسبت به رومیان فقیرتر بودند. از سده دوم میلادی که مسیحیت وارد شمال آفریقا شد، شهرهای کارتاژ و نومدیا به‌طور عمده به شهرهای مهم مسیحی‌نشین تبدیل شدند. تا سده چهارم میلادی مسیحیان در آن نواحی در کنار هم تقریباً زندگی مسالمت‌آمیزی داشتند تا اینکه در آن سده شکنجه بزرگ شروع شد. در طول شکنجه برخی از مسیحیان دچار لغزش شدند و به منظور رهایی از خطر اعدام، متون مقدس را تحویل مقامات دادند اما برخی دیگر مقاومت کرده و در این راه شهید شدند. سرانجام در زمان کنستانتین شکنجه پایان یافت و مسیحیان در سرتاسر قلمرو روم از آزادی دینی برخوردار شدند. در این میان، گروهی از مسیحیان شمال آفریقا که بعداً به دوناتیست‌ها معروف شدند اعلام کردند کسانی که در طول شکنجه دچار لغزش شده‌اند، تعمیدشان باطل است و اکنون باید دوباره تعمید یابند. همین دیدگاه باعث بروز اختلاف عمیقی بین دوناتیست‌ها و کاتولیک‌ها شد و به تدریج اختلاف دینی به خصومت و خشونت‌های فراوانی دامن زد، طوری که آفریقا به عرصه کشمکش بین دوناتیست‌ها و کاتولیک‌ها تبدیل شد. ما در ادامه سعی خواهیم کرد با نگاه تاریخی-الهیاتی فرایند ظهور و افول این فرقه را در جهان مسیحیت بیان کنیم.

طبق برخی احادیث منسوب به پیامبر(ص)، نهی از بنای بر قبور، با عملکرد یهودیان و مسیحیان ارتباط یافته است. بررسی تطبیقیِ صورت کلّی‌تر این مسأله یعنی نحوۀ تعامل پیروان هر دین با جسدوقبرمردگان هم‌کیش خود و نیز ساخت هرگونه سازه بر مقابر آنان در ادیان ابراهیمی، می‌تواند به تبیین بهتری از این اخبار بیانجامد. درنتیجۀ این بررسی می‌توان گفت در عین شباهت زیاد این ادیان در این مسأله، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد؛ در یهودیّت و مسیحیّت، بین ظهور دین و روی آوردن پیروان آن به زیارتگاه ساختن از مقبرۀ رجال دینی فاصلۀ قابل‌توجّهی وجود دارد؛ یهودیان زمانی بدان روی آوردند که از اقامتگاه اصلی خود کوچ کرده و با دیگر فرهنگ‌ها ارتباط یافتند. در مسیحیّت نیز انگیزه‌های متعدّدی وجود داشته که به نظر می‌رسد کوشش تدریجی برای کاستن از اهمیّت معبد اورشلیم از مهمترینِ آنها بوده است. امّا در دین اسلام، شواهد زیارت قبور و بنای سازه‌های عبادی در اطراف آنها به دوران پیامبر(ص) باز می‌گردد. حتی طبق اخبار، فرمان نهی از زیارت قبور که به پیامبر(ص) منسوب است، از سوی خود ایشان لغو شده است. گویی دلیل نهی پیشین، چیزی جز مبارزه با زمینۀ فکری موجود در رفتارهای پیشااسلامی ازجمله برخی جلوه‌های فرهنگی یهودیّت، مسیحیّت و جاهلیّت نبوده است.

لینگه پورانه­ جزء پورانه­های شیوایی محسوب می­شود و بنابراین خدای شیوه در این متن محوریت دارد. ویژگی­ها، تجلیات و صور هشتگانه، بزرگی و عظمت شیوه نسبت به سایر ایزدان در لینگه پورانه­ مورد اشاره قرار گرفته است. افزون­­بر­این، ایزد شیوه در این متن به صورت لینگه (قضیبی) پرستش شده است. البته در این پورانه غیر از شیوه از ایزدان دیگر هم سخن به میان آمده است، اما همه آن‌ها تجلیات شیوه و بنابراین تابع او هستند. اگر بتوان با رویکردهای خاصی به الوهیت در لینگه پورانه­ نگریست، باید گفت که تعدادی عبارات در این متن به نوعی حاکی از دیدگاه توحیدی هستند؛ یعنی شیوه را خدایی واحد و متعالی معرفی می­کنند. تعدادی دیگر نشان‌دهندة نگرش هنوتئیستی هستند، چرا که در کنار سایر خدایان، از برتری شیوه سخن به میان آمده است. اما در عین حال، نگرش غالب در آن نگاه وحدت وجودی است؛ چرا که همه جهان (عالم کبیر) و حتی انسان (عالم صغیر) بدن شیوه است. همه چیز از اوست و همه چیز اوست و همه چیز به او باز می­گردد. او هم متعالی و هم ساری و جاری در جهان است.

غريزه جنسي به‌عنوان يک سرمايه‌ الهي، اگرچه نقش مثبتي در رشد و سلامت انسان دارد، اما در صورت عدم کنترل، آثار جبران‌ناپذيري را در جامعه به دنبال خواهد داشت. ازاين‌رو، ‌اديان توحيدي براي مديريت اين غريزه سازوکارهاي متفاوتي پيش‌بيني کرده‌اند. اکنون اين پرسش مطرح است که مسيحيت و اسلام، چه تدابيري براي کنترل اين ميل دروني انديشيده‌اند؟ اين پژوهش با مطالعه ديدگاه‌هاي بين‌ادياني، شيوه‌هاي مهار شهوت جنسي را براي وصول به حياتي پاک و سالم ارائه مي‌دهد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد که تربيت جنسي در تعاليم مسيحيت، فارغ از هويت جنسي و سن، متأثر از رهبانيت و زهدپيشگي بوده است. اما اسلام، با اعتقاد به عامليت جنس و سن در تربيت، داراي راهکارهاي نظري و عملي، از دوره جنيني تا انتهاي حيات انساني مي‌باشد. در مجموع مي‌توان گفت: با وجود تفاوت‌ در آموزه‌هاي جنسي مسيحيت و اسلام، هر دو بر پرورش و تقويت فضيلت اخلاقي عفت تأکيد داشته، و خويشتن‌داري غايت تربيت جنسي اين اديان توحيدي است. هرچند مصاديق عفاف‌گرايي در ادبيات اخلاقي مسيحيت، دستخوش تحولات بوده است.

«درمه» یکی از آموزه‌های مهم بودایی به شمار می‌آید، به طوری که بسیاری از تعالیم این دین پیرامون همین مفهوم شکل گرفته است. مشابه مفهوم «درمه» پیش از آیین بودا در فرهنگ هندو وجود دارد که در آنجا به «ریته» معروف است و با نظم کیهانی ارتباط دارد. بعدها در آیین بودا نیز معانی و کارکردهای مختلفی به خود گرفت و با شریعت، اخلاق و چهار حقیقت برین ارتباط پیدا کرد. ما در این نوشتار بعد از تبیین و توضیح معانی و کارکردهای مختلف درمه در هندوییسم و بودیسم به‌اختصار به مفاهیم مشابه آن در ادیان دیگر اشاره می‌کنیم. در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که شبیه آموزه درمه را می‌توان در آیین‌ها و فرهنگ‌های دیگر هم تشخیص داد. همچنین، با اینکه بودا درباره خداوند به معنای متعارف کلمه تعلیم نداد، اما آموزه‌های وی راجع به درمه شبیه مفهوم خداوند در ادیان دیگر است. یکی از این آموزه‌ها مفهوم لوگوس در مسیحیت است.

لوگوس یکی از مفاهیم مهم در اکثرمکاتب فلسفی ودینی است.این مفهوم در فلسفه یونان باستان،عهد عتیق درنزد فیلون یهودی ومسیحیت به چشم می خورد.در مسیحیت عیسی(ع)با لوگوس یکی گرفته شده است.از طرفی در قرآن هم وی کلمۀ خدا نامیده شده است.با توجه به این نکته خواه ناخواه در وهله اول بین دو دین مسیحیت و اسلام در زمینه لو گوس /کلمه تشابهی به چشم می خورد ......