آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در هر دوره ابزار و وسایلی در دست دانشمندان و پژوهشگران مطالعات قرآنی وجود داشته است که با کمک آن، فضاهایی جدید کشف و استخراج می­شده­اند. دوره معاصر با آغاز روش­های نقد ادبی، زبان شناسی و معنا شناسی، ابزارهای جدید و متفاوتی را در اکتشاف گوهرهای دریای بی­کران قرآن کریم، فراروی ما قرار داده است. هرچند نشانه شناسی، روش­های مطالعات تاریخی، روش­های مطالعه و پژوهش­های جدید و بسیاری دیگر از این ابزارها در ادامه دورۀ معاصرکشف و مورد استفاده قرار گرفته­اند؛ در این میان معناشناسی جایگاهی خاص داشته و شاید بیش از همه چیز در مطالعات قرآنی کاربرد داشته باشد. براین اساس، معناشناسی واژگان «ضلال» و «غیّ»، موضوع این پژوهش، می­باشد، این بررسی نشان می­دهد که، این دو واژه به یک معنا نیستند؛ بلکه هریک برای خود معنایی جداگانه دارند، و این واژگان بر مفاهیم مختلف اعمال می­گردند، اما در مواردی هر دو با یکدیگر منطبق می­شوند.

در بررسی ریشه­های لغات معمولاً به این نتیجه می­رسیم که در ابتدا لغات برای موجودات و اشیاء مادی، محسوس و ملموس به کار رفته و سپس با عنایت به ریشه آن، در صفات و امور عقلانی وغیر محسوس که با معانی اصلی و ریشه آن ارتباط محکمی دارد، به کار می­رود. به جهت اهمیت اعتقادی و کاربردی مفهوم «اسوه»، به معنای مقتدی و رهبر، در این نوشتار بر آنیم در خصوص لغت «اسوه» که یکی از مقامات و جایگاه رفیع پیامبر (ص)، انبیاء:، ائمه معصومین:، ولی فقیه، شهدا، صدیقین و صالحین می­باشد، در منابع لغت و تفاسیر تحقیق و بررسی نماییم. در این پژوهش، با آیات و روایات مربوط به لغت «اسوه» آشنا گردیده و از نظرات لغویون و مفسرین آگاهی یافته و به معنی اسوه، اشراف خواهیم یافت. همچنین در اینجا در پی یافتن معنای اولیه و ریشه مادی «اسوه» و تطور و گسترش این معنی در معانی غیر محسوس و عقلانی آن و نیز مصادیق اسوه در گذر تاریخ هستیم.

از دیدگاه آموزه‌های وحیانی، «تربیت» یکی از شئون و وظایف انبیا بیان شده ‌است. حکومت به عنوان یکی از ضرورت‌های اجتماع انسانی نقش مهمی در تحقق این امر دارد. حکومت دینی برای نقش‌آفرینی در این زمینه، نقش بستری، مانع‌زدایی، هدایت‌گری تبلیغ و ترویج و اموراجرایی برای تحقق دینداری در میان مردم ایفا می‌کند. از این‌رو، این پژوهش با روش توصیفی‌ ‌تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ایی در پی تبیین مولفه‌هایی است که حکومت دینی می‌بایست در ارتقاء دینداری مردم بکار گیرد. بر مبنای اثبات فرضیه‌های تحقیق، بررسی‌ها نشان می‌دهد که حکومت دینی با فراهم نمودن شرایط و توجه به بایسته‌های ایجابی مانند اجرای عدالت، تحکیم بنیان خانواده، تبیین درست باورهای دینی، شناساندن الگوها، و بسترسازی از طریق مانع‌زدایی و توجه به امور سلبی مانند چیره‌نشدن نااهلان و شناساندن دشمنان آشکار و نهان. موجب تقویت و بالارفتن سطح دینداری شود. هرچند بایسته‌های ایجابی و سلبی دیگری نیز می‌توان برشمرد اماتلاش شده برخی از مهمترین موارد ذکر و تبیین گردد.

استاد عل ی­اکبر غفاری دانشمند و حدیث­ شناس­­ معاصر، دغدغۀ وجود اغلاط و اشکالات علم­ الحدیثی ­در ­متن و سند منابع حدیثی را داشت. وی با توفیقات الهی­ و براساس مهارتش در علوم اسلامی با ابداع ملاک­ها و معیار­ها­یی، این مشکلات را به خوبی حل نمود. با واکاوی ­آثار استاد،­ ­معیارهایشان­­ در تصحیح، تحقیق، تعلیقه­نویسی ­و نقد استخراج ­گردید که مهمترین ­آن­ها در تصحیح، عرضه­ و مقابلۀ ­متون بر نسخه­ های تصحیح و قرائت شده بر مشایخ و خطوط آن­ها، مراجعه به مصادر و علمای متخصص بود، ­در تعلیقه ­نویسی، رعایت تقوای ­علمی و امانت داری بود. در نقد متن، ارجاع به قرآن و سنت بود. در نقد سند از شناسایی و اعتباریابی راویان­ و ­بررسی­ کیفیت­ سند مدد جسته است. راهکارهای استاد در تصحیح و تحقیق بر تألیفات عالمان بزرگ معاصر هم­چون جامع ­المدارک، جلوه­گر تبحر ایشان و شایستۀ الگو گرفتن است. پژوهشگران علوم­ حدیث می­توانند با تأسی­ به­ سیرۀ­ وی ­درحدیث­ پژوهی ­و بهره جستن از روش­ها و معیارهایشان، به حدیث­ پژوهی تداوم ببخشند.

اهمیت پرداختن به "تبیین جایگاه و نقش استادعلی‌ا‌کبرغفاری در حفظ و انتقال فرهنگ شیعه به آیندگان با تأسی از شیخ صدوق" از آن جهت ضروری است که در آثار و خدمات علمی صدوق و غفاری، باوجود فاصله زمانی قابل توجهی بین آنها، در موارد زیادی مشابهت دیده می‌شود. ازجمله این موارد؛ شخصیت، خدمات علمی به ویژه نقش مشترک آنها در انتقال فرهنگ و ذخائر حدیثی شیعه به آیندگان است؛ همان‌طور که صدوق در قرن چهارم هجری در أخذ، حفظ و حراست از احادیث معصومین کوشیده و این میراث‌ عظیم را از گذشتگان به‌ آیندگان‌ انتقال‌ داده، غفاری نیز در عصر حاضر این آثار را از گزند آسیب‌های متعدد پیرایش کرده و با تصحیح و تحقیق علمی آنها را به آیندگان انتقال داد. بنابراین، معرفی فعالیت‌ها و خدمات علمی غفاری در مقایسه با ابرمرد تاریخ علم حدیث صدوق، راهی به سوی آیندگان می‌گشاید تا عالم تشیع از آن بهره‌مند گردد. آثار مکتوب غفاری إهتمام ایشان به تصحیح و تحقیق آثار بزرگان دین، توجه به اهمیت آنها، تأسی و ارادت به شخصیت علمی بزرگان دین به ویژه صدوق را به خوبی می‌نمایاند و ایشان را در جرگه‌ی حدیث‌شناسان بلندپایه‌ی مکتب ائمه‌ی-معصومین قرار می‌دهد. مجاهدت‌علمی ایشان برای آیندگان ارزشمند و قابل الگوگیری است.