آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش در ترجمه و تحقیق یکی از آثار دکتر محمدحسین ذهبی و شامل یک مقدمه و سه فصل با این مباحث است: مقدمه: معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، کلمه ی تفسیر در قرآن و حدیث، معنای لغوی و اصطلاحی تأویل، تفاوت میان تفسیر و تأویل، استعمال تأویل در قرآن و روایات؛ فصل اول، سرگذشت تفسیر فی دو مرحله: مرحله ی روایت: تفسیر پیامبراکرم(ص)، تفسیر در عصر صحابه، مشخصات تفسیر در عهد صحابه، منابع صحابیان در تفسیر قرآن کریم، امیرالمؤمنین علی(ع) باب علم نبی، عبدالله بن عبّاس(ت68ق)، عبدالله بن مسعود (ت32ق)، اُبی بن کعب(ت1932ق)، زید بن ثابت ضحاک انصاری(ت40ق)، جابربن عبدالله انصاری، مفسّران معروف مکه و مدینه در دوره ی تابعین، مدرسه ی تفسیر قرآن در عراق، مرحله ی تدوین، قول ارجح درباره ی اولین مدون تفسیر؛ بخش دوم، مبدأ ظهور گرایش های انحرافی(باطنیان، محیی الدّین بن عربی، موضع معتزله در تفسیر قرآن، اهمّ کتب تفسیر معتزله، تفسیر مورخان و داستان سرایان، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن ثعلبی، عامل مهم ضعف تفسیر مأثور، شخصیت هایی که در ورود اسرائیلیات به تفسیر مؤثر بوده اند: عبدالله بن سلام(ت42ق)، کعب الاخبار (ت32ق)، وهب بن منبّه(ت110ق) عبدالملک بن عبدالعزیز بن جُریح(ت150159ق)، ابن عباس ناقل اسرائیلیات، رفع اتهام از ابن عباس، تفسیر برخی از صاحبان مذاهب نحوی؛ بخش سوم، تحقیقی درباره ی تفسیر شیعه امامی: پیدایش شیعه، اقلیت شیعه جدای از مسلمین چرا؟، موضع شیعه در تفسیر قرآن کریم، فهم ظواهر آیات قرآن، مصادر تبیین ظواهر آیات، سنّت، عترت، احادیث صحابه، روش پیامبر و اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن، فهم عقل یا تدبّر در عمق قرآن، فهم معنوی و بواطن قرآن کریم.

یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم ، موضوع وجود اخبار ومسائل غیبی در این کتاب است .در این مقاله با محوریت طرح و بررسی دیدگاه‌ سید مرتضی در کتاب " الموضح عن جهة اعجاز القرآن الکریم" ودیگردیدگاه‌های مخالف و موافق در رابطه با وجوه مختلف اخبار غیبی در قرآن، پرداخته و نهایتا این نتیجه گرفته شده است که اخبار غیبی قرآن بطور کلی اعم از اخبار مربوط به آینده، حال و گذشته، وإخبار از ما فی الضمیر انسان‌ها، هریک به تنهایی وجهی از وجوه اعجاز قرآن و دلیل رسالت پیامبر اسلام(ص) است و لکن قابل تحدی نیست.