آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار، مقوله غیبت و رابطه آن با ظهور بررسی می‌شود. برای واکاوی غیبت، ابتدا لازم است ابعاد و مؤلفه‌های غیبت تحلیل و بررسی شود. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که مقوله غیبت دارای ابعاد سه‌گانه «چیستی غیبت، چگونگی غیبت و چرایی غیبت» است که هر کدام از این ابعاد بیانگر مفاهیم مختلفی است. در این راستا، چیستی غیبت عهده‌دار تحلیل مفهومی غیبت می‌باشد. مؤلفه چگونگی غیبت هم وظیفه تبیین کیفیت رخداد غیبت در انواع معرفتی و جسمانی را داشته و چرایی غیبت نیز بیانگر مقوله‌هایی نظیر «علت غیبت، حکمت غیبت و غایت غیبت» است. این مقوله بیان می‌کند که علت غیبت مربوط به فعل مردم، غایت غیبت مربوط به فعل خدا و حکمت غیبت از خواص و الزامات خود غیبت می‌باشد. بی‌شک در میان مؤلفه‌های سه‌گانه غیبت، مؤلفه چرایی غیبت بیشترین ارتباط را با ظهور خواهد داشت و در میان مفاهیم سه‌گانه چرایی غیبت نیز مقوله علت غیبت بیشترین رابطه و موثرترین نقش را با رخداد ظهور دارد. به‌طور کلی، رخداد ظهور با رفع غیبت، و رفع غیبت با رفع عوامل غیبت اجرایی می‌شود.

يكي از مباحث مهم مهدويت پژوهي بحث اسلامي بودن انديشه مهدويت است كه در برابر آن، انكار اسلامي بودن و ادعاي وارداتي بودن اين انديشه از اديان مجوسيت، يهوديت و مسيحيت مطرح است؛ ادعايي كه از جانب برخي از مخالفين مهدويت در اهل سنت بيان شده و با دست آويز قرار دادن آن به دنبال تضعيف انديشه مهدويت برآمده اند. نوشتار پيش رو در پي آن است كه اولا نظريات منكران اصالت اسلامي انديشه مهدويت را جمع آوري و دسته بندي نمايد؛ ثانيا نظريات مخالفين را در قالب ادعاهاي سه گانه وارداتي بودن از مجوسيت، وارداتي بودن از يهوديت و وارداتي بودن از مسيحيت تنظيم و تحليل نمايد؛ ثالثا با استناد به نظريات و ديدگاه هاي علماي اهل سنت ادعاهاي آنها را پاسخ داده و رد نمايد؛ رابعا با استناد به آيات قرآني و روايات نبوي اسلامي بودن مهدويت را مستند و مبرهن نمايد. شايان ذكر است كه علماي اهل سنت در برابر فرضيه عدم اصالت انديشه مهدويت در اسلام ايستادگي كرده و با مردود اعلان كردن اين فرضيه به اصيل بودن و اسلامي بودن آن نظر داده اند كه جهت توجيه اين نگرش مي توان به نظريات تفسيري علماي اهل سنت در ذيل آيات مهدوي و نيز به مجموعه روايات نبوي موجود در منابع اهل سنت كه با تعدد منابع روايي روبرو شده، استناد ورزيد و همچنين به ادعاي تواتر روايي مهدويت و اعتقادي بودن آن از ناحيه علماي اهل سنت و نيز اهتمام ورزي ويژه آنها درخصوص توجيه مهدويت، تمسك جسته و اسلامي بودن انديشه مهدويت را تحليل و توجيه نمود.

آموزه «انتظار» در میان آموزه‌‌های مهدویت از جنبه کارکرد اثر و کاربرد دارای بیش‌‌ترین استفاده در میان مهدی باوران است. در طول تاریخ اسلام، اندیشمندان اسلامی از آموزه انتظار فراوان گفت‌وگو کرده‌‌ و بسیاری از فعالیت‌‌های علمی و فرهنگی خویش را در مسیر ترویج و اشاعه آن سوق داده‌‌اند. آیت‌الله حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی که به مرجع و فقیه مهدوی معروف است، در این خصوص فعالیت‌‌های چشم‌‌گیری داشته و آثار و پژوهش‌‌هایی ارزشمند به یادگار گذاشته است. مقوله انتظار در میان آموزه‌‌های مهدویت، یکی از پر کاربردترین و پر پسامدترین آموزه‌‌ها است. بر این اساس، هر چه بیش‌‌تر مورد بحث و بررسی علمی قرار بگیرد، اثر بخشی و کاربردی شدن آن در میان مردم بیش‌‌تر خواهد شد. این پژوهه با روش توصیفی _ تحلیلی بر اساس داده‌‌های منبعث از آثار آیت الله صافی گلپایگانی و با جمع آوری اطلاعات بر اساس شیوه اسنادی و کتابخانه‌‌ای دنبال می‌‌شود تا اهتمام‌ورزی جدی آیت الله صافی گلپایگانی به اندیشه مهدویت، به‌ویژه آموزه انتظار روشن‌تر گردد.

بررسی جایگاه یهودیت و مسیحیت در نظام جهانی مهدوی با بهره گیری از آیات و روایات است. پژوهش حاضر در سه بخش تدوین شده است. بخش اول علاوه بر کلیات به مباحثی همچون خدامحوری نظام جهانی مهدوی و نفی امانیسم، دین مداری حکومت مهدوی و نفی سکولاریسم، اسلام محوری نظام جهانی مهدوی و نفی پلورالیسم دینی و جایگاه اقلیت های دینی در اسلام، پرداخته است. نویسنده در بخش بعدی با عنوان «نظام جهانی مهدوی و ادیان» ابتدا به دنبال اثبات وجود دین هایی مانند یهودیت و مسیحیت در دوران حکومت مهدوی است که در تحت حمایت حکومت مهدوی ادامة حیات خواهند داد. وی در ادامه به «فراگیری اسلام و نفی ادیان غیر اسلام» به معنای حذف ادیان غیر اسلام مانند یهودیت و مسیحیت در نظام مهدوی توجه نموده و به دلایلی از آیات و روایات تمسک جسته است. نویسنده پس از طرح دو دیدگاه متضاد فوق، در بخش سوم پیرامون سرنوشت یهودیان و مسیحیان چهار قول را مطرح کرده است که عبارتند از: اسلام آوردن همه اهل کتاب، کشته شدن همه اهل کتاب، جزیه دادن اهل کتاب همراه با تعدیل اعتقادی و جزیه دادن اهل کتاب بدون تعدیل اعتقادی.