آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله تفسیرپذیری کتاب و سنت بنیان برخی از مهم ترین بحث های جاری در حیطه علوم اسلامی می باشد زیرا تفسیرپذیری کتاب و سنت تلاشی در راه گشودن افقی اسلامی هرمنوتیکی به حیطه علوم اسلامی می باشد طبیعی است که کتاب الله و به تبع آن سنت مانند تمامی متون و کتابهای دیگر بشری هنگام مراجعه و استفاده صامت و نیازمند تفسیر می باشد در نتیجه تفاسیر متعددی هم پدید می آید اکنون برای این فهم ها و تفاسیر متعدد نیازمند ارائه ملاکهایی هستیم تا تفاسیر صحیح از تفاسیر نادرست مشخص گردد در غیر اینصورت اصل تفسیرپذیری در مواجهه با این تفاسیر گوناگون به تکثر بی ظابطه و در نتیجه به نیهلیسم هرمنوتیکی منجر خواهد شد.اولا نیهلیسم هرمنوتیکی نیز در پایان به عدم معناداری متن مورد تفسیر می انجامد ودر ثانی چون هرگز امکان فهم معنای مقصود مولف نیست به شک گرایی منجر می شود. در این تحقیق تلش بر این است که این ملاکهای لازم از دیدگاه امیرمومنان (ع) و برگرفته از نهج البلاغه ارائه شود امیرمومنان (ع) به این علت انتخاب گردیدند زیرا اولین مفسر کتاب پس از پیامبر اکرم که شارع اسلم هستند می باشند.امیرمومنان(ع) در خطبه ‎۱۲۵ که در باب حکمیت بیان فرموده اند: تفسیرپذیری کتاب را به احسن وجه نشان داده اند:"هذا القرآن انما هو خط مستور بین الدفتین لا ینطق بلسان و لابد له من ترجمان. انما ینطق عنه الرجال" از جمله بهترین نتایح این تحقیق اثبات معناداری کتاب و سنت جدای از مخاطبان می باشد علاوه بر آن امکان دستیابی به این معانی برای عموم مخاطبان وجود دارد با توجه به اینکه ابهامات موجود در کتاب و سنت با اراده قبلی بوده است و تعدد تفاسیر ممکن لکن این تفاسیر با ملاکهای سه گانه روشی؛ محتوایی و شخصی بصورت طیفی تشکیل از صحت برخوردار هستند و در پایان کتاب معیار ارزیابی سنت نیز مفسر کتاب می باشد. یکی از نتایج فرعی این تحقیق پاسخ مبنایی به بحث قرائات می باشد.

این پایان نامه درپی آن است که مساله ربط حادث به قدیم را- که از بحث انگیزترین مسایل در طول تاریخ اندیشه فلسفی است - از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان مسلمان مورد بررسی قرار دهد. این پایان نامه از یک مقدمه و دو بخش تشکیل شده است. در مقدمه دو بحث مطرح شده است. تحریر محل نزاع و سیر تاریخی مساله از یونان تا زمان حال. بخش اول درسه فصل تنظیم شده است که درهریک از آنها نظرات یکی از سه فیلسوف مشهور یعنی ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا مورد بحث قرار گرفته است. شیوه نگارنده در هر یک از این فصول بدین صورت است که ابتدا مبانی نظریات یکی از آن سه تن را آورده و سپس لوازم قول ایشان را بیان کرده و درنهایت به بررسی اشکالاتی که برهریک از نظریات وارد شده است پرداخته است. بخش دوم مشتمل بر دوفصل است . فصل اول به بیان مهمترین آراء متکلمان دراین مساله اختصاص دارد و طی آن ‎۵ نظریه بیان شده است. آن نظریات عبارتند از ترجیح خود وقت، ترجیح مصلحت و اولویت، انکار مرح، مرجح بودن علم و مرجح بودن فعل. درفصل دوم نظریات سه متکلم مشهور از سه نحله کلامی یعنی قاضی عبدالجبار معتزلی، شیخ مفید و امام الحرمین جوینی مورد بحث قرار گرفته است. درپایان نتیجه و ارزیابی نظریات فیلسوفان و متکلمان آمده است.

هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عقل و وحی از دیدگاه شهید مطهری و پاسخ یابی به سوالاتی نظیر آیا ایمان به یک نظام اعتقادی دینی ، همواره بایستی مطابق با معیارهای عقلانی باشد؟ آیاتمسک به باورهای دینی، فهم و دفاع از آن باورها، به وسیله عقل و تعقل جایز است یاخیر؟ می باشد. تحقیق حاضر که به روش تاریخی تحلیلی انجام یافته، در دوبخش تنظیم شده است. بخش اول، طی سه فصل به بررسی دیدگاه شهید مطهری در مساله عقل و وحی می پردازد. دربخش دوم، مشی عملی شهید مطهری در اصول اعتقادات مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که پروژه عقلانی کردن شریعت در کار شهید مطهری به طور کلی موفقیت آمیز بوده است و ایشان در فهم پذیر کردن آموزه های اساسی دین اسلام و مذهب تشیع، قدمهای بس مهم و قابل تقدیر برداشته اند. تلاش شهید مطهری در عقلانی کردن اصول دین، بر ایمان، یقین و اعتقاد مسلمانان افزوده و بسیاری از مترودین را به وادی ایمن یقین رهسپار نموده است. اما استفاده وسیع این بزرگوار از متافیزیک صدرایی در تبیین و تفسیر گزاره های دینی و پی ریزی نظام شریعت برپایه این فلسفه، به نوعی یکسان گرفتن جهان نگری و متافیزیک صدرایی بوده است. این رویکرد دارای خطراتی چون کاهش میل و رغبت عوام به دین، تعریف برخی از عقاید دینی به نفع اصول کلی مابعدالطبیعی نظام متافیزیکی توسط متافیزیسین و فراموشی الهیات به دنبال متروک شدن نظام متافیزیکی می باشد.

متکلمان و حکیمان بر سر این مساله نزاع بسیار کرده اند که آیا جهان ابتدای زمانی معینی دارد ( حدوث ) و یا هرچه با زمان به عقب رویم باز هم جهان و زمان خواهیم یافت ( قدم ) متکلمان که در پی اثبات حدوث زمانی بودند با این سوال حکیمان مواجه می شوند که خود زمان چیست ؟ حادث است یا قدیم ؟ متکلمان در پاسخ گفتند اصلا" زمان امری موهوم است و حقیقتی خارجی ندارد . پاسخ حکیمان این بود که در این صورت حدوث زمانی عالم هم بی معنا می شود . صد رالدین الشیرازی ( ملاصدرا) حدوث ذاتی و زمانی عالم را اثبات کرد و از طرف دیگر ، حدوث زمانی جهان را به معنای داشتن آغاز زمانی ، طرد و ابطال نمود . بنابرنظریه حرکت جوهری ، ذره ذره جهان هر لحظه در حدوث است . و از اینرو مجموع جهان ، که حکمی جز حکم اجزا ء ندارد ، نیز حادث است ، آنهم حدوث زمانی . در عین حال سخن از مجموع جهان گفتن و در پی یافتن نقطه آغازی برای این مجموع بودن ، خطا است . چرا که مجموع هویتی مستقل از هویت اجزاء ندارد . و وقتی همه اجزاء به حکم حرکت جوهریشان هر لحظه در حدوث و آغازند ، لهذا مجموع نیز حادث است . اما برای این حدوث ، نقطه آغاز زمانی نمی توان یافت .