آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این مقاله مطالعه مبانی هستی شناسی رویکرد مرلوپونتی و لیپمن به منظور تدوین الگوی تلفیقی در برنامه فلسفه برای کودکان است. سؤال اساسی تحقیق عبارت است از اینکه مبانی هستی‌شناسی رویکردهای مرلوپونتی و لیپمن چه بوده و بر اساس آن الگوی تلفیقی دو رویکرد در برنامه فلسفه برای کودکان چیست؟ در این مقاله، در بحث شناخت مبانی هستی‌شناسی از روش پژوهش تحلیلی-استنتاجی و در ارائه الگوی تلفیقی از روش پژوهش ترکیب سازوار استفاده‌شده است. نتایج بیانگر وجود وجوه اشتراک و افتراق میان رویکرد مرلوپونتی و رویکرد لیپمن است. با توجه به اشتراکات پایه‌ای در مبانی هستی‌شناسی و تأکید بر اهمیت دوران کودکی و تأثیر آن بر بزرگسالی در دو رویکرد، می‌توان با حذف عناصر ناهمسان و همپوشانی نقاط اشتراک با انجام اصلاحات لازم، از تلفیق دو رویکرد برای بهبود برنامه فلسفه برای کودکان استفاده نمود.

جاهلیت از نگاه قرآن، معنای وسیع‌تری از نادانی دارد. این واژه در فرهنگ قرآن، مفهومی مرکب از خشونت‌، عدم توجه به حقیقت، استبداد و خودپرستی است. در این نگرش، جاهلیت می‌تواند خویش را در هر زمان با مظاهری گوناگونی آشکار سازد. قرآن کریم در راستای اهداف هدایتی خویش، با مظاهر جاهلیت مبارزه کرده و راهبردهای اصلاح و برون‌رفت از آن را تبیین نموده است. راهبردهای قرآنی مبارزه با جاهلیت آنسان دقیق، متنوع و در عین حال جهان شمول است که می‌توان از آن برای مقابله با جاهلیت مدرن نیز بهره برد. اصلاح اندیشه، اصلاح وضعیت علمی، ارائه الگوی جایگزین مناسب را می‌توان از جمله مهم‌ترین راهبردهای قرآنی مبارزه با جاهلیت دانست. راهبردهای قرآنی مبارزه با جاهلیت آنسان دقیق، متنوع و در عین حال جهان شمول است که می‌توان از آن برای مقابله با جاهلیت مدرن نیز بهره برد. اصلاح اندیشه، اصلاح وضعیت علمی، ارائه الگوی جایگزین مناسب را می‌توان از جمله مهم‌ترین راهبردهای قرآنی مبارزه با جاهلیت دانست.

در قالب پی دی اف

جاهليت از نگاه قرآن، معناي وسيع تري از ناداني دارد. اين واژه در فرهنگ قرآن، مفهومي مركب از خشونت ، عدم توجه به حقيقت، استبداد و خودپرستي است. در اين نگرش، جاهليت مي تواند خويش را در هر زمان با مظاهري گوناگوني آشكار سازد. قرآن كريم در راستاي اهداف هدايتي خويش، با مظاهر جاهليت مبارزه كرده و راهبردهاي اصلاح و برون رفت از آن را تبيين نموده است. راهبردهاي قرآني مبارزه با جاهليت آنسان دقيق، متنوع و در عين حال جهان شمول است كه مي توان از آن براي مقابله با جاهليت مدرن نيز بهره برد. اصلاح انديشه، اصلاح وضعيت علمي، ارائه الگوي جايگزين مناسب را مي توان از جمله مهم ترين راهبردهاي قرآني مبارزه با جاهليت دانست.

از دیدگاه فخر رازی مسئله ماهیت‏داشتن خداوند مبتنی بر بحث اشتراک لفظی یا معنوی وجود است. بر این اساس او دیدگاه اشعری در مورد تفاوت ماهوی و وجودی واجب و ممکن را با براهین اشتراک معنوی وجود ابطال می‏کند؛ چراکه این دیدگاه مبتنی بر اشتراک لفظی وجود است. انتقادات فخر رازی به برهان ماهیت‏نداشتن خداوند و استدلال‏های او در اثبات ماهیت‏داشتن واجب‎الوجود، ناشی از مغالطه میان احکام ماهیت با وجود، ذهن با خارج، سرایت‏دادن حکم مفهوم به مصداق و غفلت از تمایز تشکیکی میان مراتب وجودی است. بدین لحاظ نظریه فخر رازی در این زمینه گرفتار مغالطات متعددی می‏باشد.

موضوع اصلی فلسفه‌ی هیدگر وجود است. در نظر وی وجودشناسی بعد از افلاطون و ارسطو در مسیر فراموشی قرار گرفته و جای خود را به معرفت شناسی داده است. بی‌توجهی به معنای حقیقی وجود و پرداختن به موجود و ماهیت آن، احساس ناخشنودی را در هیدگر برانگیخته و باعث بنا نهادن محور فلسفه‌ی خود بر وجودشناسی و همچنین به کار گرفتن تلاش زیادی برای فراتر رفتن از مفهوم وجود و رسیدن به حقیقت عینی و انضمامی وجود شد. هایدگر برای رسیدن به این منظور به دنبال راهی برای شناسایی وجود است؛ به همین دلیل به انسان روی می‌آورد زیرا از منظر او انسان تنها موجودی است که توانایی پرسش از وجود را دارد و تنها پدیداری است که می‌تواند به همه‌ی پدیدارها معنا ببخشد. در این راستا هایدگر وجودشناسی خود را با تحلیل وجودی انسان یا تحلیل اگزیستانسیال آغاز می‌کند و توسط روش پدیدارشناسانه قصد دارد خصوصیات و احوالات وجودی انسان را به تصویر بکشد. بنابراین لازمه‌ی این نوع شناسایی وجود، تحلیل اگزیستانسی است که هدایت کننده به سمت هرمنوتیک می‌باشد. پدیدارشناسی نزد هایدگر روش بازگشت به سمت وجود است و هرمنوتیک را نیز وجه وجودی انسان و روشی برای مسأله‌ی هستی می‌داند؛ از آنجایی که وجودشناسی باید در پی یافتن معنای وجود از طریق پدیدارشناسی هرمنوتیکی وجود انسان باشد، به وابستگی وجود‌شناسی، پدیدارشناسی و هرمنوتیک در فلسفه هیدگر می‌رسیم.

یکی از مباحث جدی قرن 21م درخصوص شروع جنگ‌ها توسط دولت‌ها عادلانه یا ناعادلانه بودن آن است. کما اینکه از بُعد نظری از گذشته‌های دور در بین اندیشمندان مطرح و تا حال حاضر نیز ادامه داشته است. برای پی بردن به تغییرات ایجاد شده در این اندیشه‌ها و نیز تفاوت آن در میان آباء کلیسا و فقهای شیعه؛ پژوهش پیش رو به مقایسه جنگ عادلانه در اندیشه‌های سنت آگوستین، مایکل والزر و فقهای شیعه معاصر پرداخته است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، نظری – کاربردی و ازلحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات به اتکاء به دو روش کتابخانه‌ای و پرسشنامه، انجام گرفته است. برای این منظور دیدگاه‌های یازده فقیه و مرجع تقلید بر اساس پرسشنامه و آثار مکتوب آنها بررسی گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد بین دیدگاه‌های فقهای شیعه و اندیشه‌های سنت آگوستین اشتراکات بیشتری به نسبت اندیشه‌های والزر درخصوص جنگ عادلانه وجود دارد. در عین حال هر سه اندیشه در بُعد اهداف جنگ عادلانه و موضوع کمک به ملت‌های تحت ستم بیشترین شباهت و درخصوص شروط جنگ عادلانه و دلایل مشروعیت بخش بیشترین اختلاف را با یکدیگر داشتند. همچنین یافته‌ها نشان دادند درحالی‌که آگوستین و فقهای شیعه حاکمان و خدا را مقام‌های تصمیم گیرنده درباره جنگ عادلانه معرفی می‌نمایند، والزر بر نقش افکار عمومی، مردم و شورای امنیت سازمان ملل به عنوان عناصر تصمیم گیرنده تاکید دارد.

در این مقاله برای نشان‌دادن تقابل‌نظر ابن‌سینا و دو گروه از متکلمان مسلمان درباره‌ی اعتبار کاربرد آزمایش فکری ایده‌آل ریاضیاتی در پژوهش‌های طبیعی، دو نمونه‌ی سنگ آسیا و کره و سطح صاف را مدنظر قرار داده‌ایم و باتوجه‌به دیدگاه مثبت متکلمان و مخالفت ابن‌سینا با این روش، دریافته‌ایم که این اثبات یا انکار، از باورهای پس‌زمینه‌ای نشئت می‌گیرد که هر گروه به آن ملتزم شده است؛ همچون اختلاف‌نظر در اموری نظیر ماهیت جسم طبیعی و تعلیمی و بالقوه‌بودن یا نبودن اجزای یک جسم. آنچه متکلمان را به بهره‌گیری از ایده‌آل‌های ریاضیاتی کشانده، قابلیت این روش برای اثبات دیدگاه ذره‌گرایانه‌ی آن‌هاست تا جایی که ذره‌گرایی با این روش اثبات هماهنگی دارد و این روش اثبات، ذره‌گرایی را به کرسی می‌نشاند. فیلسوف مشائی نیز به دلیل همین ارتباط دوسویه‌ای که میان پس‌زمینه‌های متافیزیکی دیدگاه متکلم و روش اثبات آن برقرار است، در صورتی که پیش‌فرض‌های یادشده درخصوص جسم و یکی‌شدن بالقوه (اجزاء) و بالفعل (جسم یکپارچه) را نفی کند، روش آن‌ها را بی‌خاصیت می‌کند و اگر رأساً روش را رد کند و تحقق تعلیمیات وهمی و ایده‌آل‌های ریاضیاتی در طبیعیات عینی را نادرست بینگارد، پس‌زمینه‌ی متافیزیکی آن‌ها را با ایرادهایی جدی روبه‌رو می‌کند. نهایتاً به این تحلیل رسیده‌ایم که تک‌روش‌بودن ابن‌سینا صحیح نیست و گسترش روش متکلمان مفید بود، اگر آگاهانه، با نگاهی کاربردی و فارغ از پس‌زمینه‌های غیرطبیعیاتی به‌کار می‌رفت.

ارسطو کوشیده است با قیاسی غیرمستقیم ثابت کند که متحرک‌بذاته وجود ندارد. بدین منظور، وی ابتدا جسمی را فرض می‌کند که اولاً و بالذات، متحرک است. سپس متذکر می‌شود که جسم متحرک اجزایی دارد و در گام بعد، نتیجه می‌گیرد که اگر جزئی از این متحرک‌بذاته ساکن شود، کل آن ساکن می‌شود. پس از ارسطو، مناقشه‌هایی بر سر این استدلال درگرفت؛ به‌طوری که بسیاری از اندیشه‌ورزان اشکالاتی به آن وارد کردند و عده‌ای نیز از آن دفاع کردند. ابن‌سینا و ابن‌رشد نیز که از زمرۀ شارحان آثار ارسطو بودند، در صدد برآمدند تا اشکالات استدلال یادشده را به‌ حداقل برسانند. در این پژوهش دیدگاه‌های این دو فیلسوف دربارۀ استدلال ارسطو واکاوی می‌شود و بر مبنای نظام ارسطویی و همچنین معیارهای عقلی، قوت و ضعف هر یک آزموده می‌شود. از رهگذر این بررسی دانسته می‌شود که این دو فیلسوف درعین‌حال که در پی آن‌اند که دیدگاه مخالف این استدلال را بررسند و پاسخی درخور به آن بدهند، نظراتشان تفاوت‌هایی با هم دارد. به‌طور خلاصه باید گفت ابن‌سینا ابتدا سعی می‌کند این استدلال را بازسازی کند؛ اما پس از اینکه اشکالات واردشده بر آن را نقل می‌کند، ضعف‌هایش را می‌پذیرد و بر پذیرش بی‌قیدوشرط آن پافشاری نمی‌کند. از طرف دیگر، ابن‌رشد نه‌تنها مفهوم متحرک‌بذاته را رد نمی‌کند، بلکه با تطبیق آن بر متحرک اول، نظریه‌ای جدید را مطرح می‌کند.