آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

منطق فهم دین‌‌، قواعد روشمندی است که رعایت آن قواعد‌‌، ذهن مفسّر دینی‌‌، از خطا در فهم مصون شود. ضرورت چنین منطقی بر اهل اندیشه پوشیده نیست. ابن‌ سینا یکی از صاحب نظران در این خصوص است. مسئلۀ‌‌‌‌‌ این مطالعه «‌ابن‌ سینا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و منطق فهم دین» است. این مطالعه بنیادی‌‌، تاریخی‌‌، ‌تحلیلی و مسئله‌محور است به روش کتابخانه‌ای از منابع معتبر است. یافته‌های این مطالعه‌‌، عدم همخوانی دریافت‌های علمی فلسفی‌ ابن‌ سینا با متون دینی است که سبب شده تا او ناهماهنگی بین گزاره‌های عقلانی و گزاره‌های وحیانی را تشخیص دهد. پیامبر، انسانِ منحصر‌به فرد در حدس‌‌، خیال و عقل بوده است و بخش زیادی از دریافت‌های او از حقایق‌‌، با سطح فهم عمومی هماهنگ نبوده است. ارائه عریان یافته‌ها هم‌‌، نه ممکن و نه مفید بوده است و از همین‌رو‌‌، او آن را به زبان رمز‌‌، تشبیه و تمثیل در اختیار مردم قرار داد تا با حداقلی از سعادت عقلانی و انسانی آشنا شوند. به نظر این‌سینا فهم حقیقت معنای متون تنها با وجودشناسی ممکن است. وجودشناسی‌‌، مفسّر را قادر می‌سازد تا با مؤلف متن و مقصود مؤلف از متن آشنا شود و بتواند متن را رمزگشایی کند. او خود چنین کرده و همین سبب نقدهای جدّی به او شده است.

«ابن سينا و نقش متافيزيک در هرمنوتيک ديني»، يک بررسي ميان رشته اي است که بين دانش متافيزيک، هرمنوتيک و متون ديني (کتاب و سنت) ارتباط برقرار مي کند. مساله اين مطالعه، نقش متافيزيک در فهم کتاب و سنت و معضلات مربوط به آن است. اين مطالعه بنيادي، تاريخي، تحليلي است که به روش کتابخانه اي با استفاده از منابع معتبر انجام شده است. يافته هاي اين پژوهش، اين است که به نظر ابن سينا نفش اصلي در فهم و هرمنوتيک کتاب و سنت نه با متن و نه با مولف متن، بلکه با مفسر متن است. به نظر او مفسر متن تنها با پيش فرض هاي عقلاني خود قادر به نزديکي به افق مولف و افق متن دين مي شود و از آن تفسير و فهم شايسته از متن پيدا مي کند. ابن سينا با پيش فرض هاي متافيزيکي در فهم مباحث مربوط به مبداشناسي، جهان شناسي، فرجام شناسي، نبي شناسي وارد جريان فهم متن شده است. او بر اساس اين پيش فرض ها به نتايجي دست يافته است که با نگرش رسمي از ظاهر متن دين هم خواني ندارد، ولي با اين حال او راهکار خود را از فهم دين، راهکاري بايسته مي داند.