آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مقایسۀ رسالۀ قشیریه و بیاض و سواد می‌تواند بسیار سودمند و در عین حال جالب باشد، چون هر دویِ این کتاب‌ها در قرن پنجم تألیف شده‌اند و از لحاظ ساختاری هم شباهت‌های بسیاری با هم دارند. در این مقاله سعی شده با مقایسۀ شکل و ساختارِ اقوال این دو کتاب هم برخی از اختلافاتِ موجود در متن‌ها آشکار شود و هم با مطرح کردن بعضی از اشتباهاتِ مهم و تأثیرگذار که در این دو متن وجود دارد،صورت صحیح آن‌ها با توجه به متن روبه‌رو یا متون درجۀ اول تصوف نشان داده شود.

مدل‌های ذهنی خط‌مشی‌گذاران عمومی زیرساخت‌های اصلی شکل و محتوای خط‌مشی‌های عمومی هر کشوری هستند. تعامل و گفت‌وگوی این مدل‌های ذهنی می‌تواند زمینه‌پرداز شکل‌گیری خط‌مشی‌های باکیفیت‌تری شود. در فرایند تحلیل خط‌مشی‌های عمومی تبیین فرض‌کاوی، ارزش ‌کاوی و کاوش مدل‌های ذهنی خط‌مشی‌گذاران از اصلی‌ترین کارویژه‌های تحلیل گران خط‌مشی هستند. یکی از روش‌های متداول در این حوزه روش ترسیم نقشه‌شناختی خط‌مشی‌گذاران عمومی است. در این نوشتار چیستی، چگونگی اجرا (تعیین شیوه‌های استخراج بردارهای نقشه‌شناختی، قواعد کدگذاری، ادغام و استانداردسازی، پایایی بین کدگذار، روایی و پایایی نقشه‌شناختی)، نمونه‌ای از کاربردهای آن در حوزه خط‌مشی‌گذاری (ارائه و تفسیر بخشی از نقشه‌شناختی آنگلا مرکل صدراعظم پیشین آلمان) و نقدهای وارد بر این روش واکاوی و تحلیل خواهد شد. دلالت‌های این روش برای خط‌مشی‌پژوهی پایان‌بخش این مقاله خواهد بود. این روش ارزش‌ها و مفروضات را سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از بسیاری از روش‌های دیگر استخراج می‌کند.

يكي از مستشرقين معروف اروپايي سرتوماس آرنولد، اهل كشور انگلـيس، اسـت . او نظرات مهمي درباره ظهور اسلام و چگونگي دعوت و گسترش آن ارائه داد. افزون بر اين در خصوص ورود اسلام به ايران و رواج تشيع مطالبي را عرضـه داشـته اسـت ايـن امـر ناشي از حساسيت و نگرش جهان مسيحيت نسبت به رواج جهـاني اسـلام بـود كـه بـه اسلامشناسي خدشه وارد كرد. در ميان متفكران اسـلامي، مرتضـي مطهـري از جايگـاه ويژهاي برخوردار اسـت. وي در ارتبـاط بـا روش تبليغـي پيـامبر (ص) و اسـلام آوردن ايرانيان و نشر اسلام در ميان زرتشتيان نظرات قابل توجهي را مطرح كـرد. بنـابراين بـا توجه به نفوذ و جايگـاه سـرتوماس آرنولـد در ميـان مستشـرقين و مطهـر ي در ميـان انديشمندان اسلامي، در اين مقاله سعي ميشود باتكيه برآثـار و اسـناد موجـود از يـك طرف، شرقشناس مشهور انگليسي سرتوماس آرنولد مورد ارزيابي قرار گرفته و از طرف ديگر، به بيان نظرات استاد مطهري پرداخته شود. در پايان نقاط اشتراك و اختلافنظـر ميان ديدگاه سرتوماس آرنولد و استاد مطهري در باب انتشار اسلام، تجزيـه و تحليـل و استنباط ميشود.

شطحیات زبانی عرفا بخشی از گفتارهای به ظاهر هنجارشکنانۀ ایشان است که به دلیل ایجاد شکاف میان زبان، تصور درونی عارف و واقعیت امر همواره مخاطبانی را در درک و فهم آن گزاره­ها گرفتار توهم و سوءِ برداشت‌کرده‌ و در نتیجه تیغ انتقاد و خرده‌گیری را به روی ایشان گشوده‌است. اگرچه شطحیات بیشتر منتسب به پیروان مکتب سُکر است؛ ولی بسیاری از افراد شاخص صحوی مذهب نیز دارای شطحیات گفتاری و رفتاری هستند. نظریۀ «بازی­های زبانی» ویتگنشتاین مبتنی‌بر دو اصل: قاعده‌مندی زبان و توجّه به کاربرد زبان برای درک معنا، می­تواند در تحلیل و تفسیر شطحیات زبانی عرفا راه‌گشا باشد. هرچند که شطحیات رفتاری هم مورد نکوهش افراد دور از عرصۀ سیر‌و‌سلوک عرفانی قرارگرفته‌است، ولی در این پژوهش تأکید بر شطحیات گفتاری است. کاربرد زبانی خاص در موقعیّت­های مختلف، عدم تناظر میان بیان زبانی، تصوّر و واقعیّت امر و فاصله‌گرفتن زبانِ عرفا از زبانِ قاعده­مند عام و ورود به عرصۀ زبان قاعده­مندِ ویژۀ اهل معرفت، از جمله مهم­ترین نشانه­های کاریست نظریۀ بازی­های زبانی در تحلیل شطحیات گفتاری است. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوای کیفی متن به سامان‌رسیده‌است.