آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

زمینه و هدف: قرآن کریم کتاب هدایت است و خداوند حکیم هرآنچه که جنبه‌ی هدایت‌گری داشته به صورت کلی بیان کرده است؛ باشد که در طول سالیان دراز با افزایش دانش بشری، توانایی فهم این مسایل به‌دست آید. از جمله مساله‌ی تحریم مجامعت با حائض تنها در یک آیه‌ی 222 بقره مطرح شده که در حکمت و فلسفه‌ی تحریم آن فقط با لفظ اذیت و آزار بودن بدان اشاره شده و روایات علت تحریم آن را مشکلاتی چون زشت و ناقص الخلقه شدن، بیماری جذام، برص برای جنین برشمرده‌اند. روش بررسی: در این مقاله نیمه مروری ضمن روش گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه و نرم‌افزار (اینترنت)، در مورد واژه "أذی" و سپس توصیف و تحلیل دیدگاه لغویان و مفسران در این باره، به بررسی تطبیقی حکمت تحریم مجامعت از منظر دیدگاه قرآن و روایات و دستاوردهای قطعی طب پرداخته شد. یافته‌ها: نتایج کشفیات و استنباطات طبی علمی با توجه به شرایط فیزیولوژیک ایجاد شده برای حائض، نشان داد که دستاوردهای طبی می‌تواند موید و مشمول دیدگاه قرآن و روایات مبنی بر عوارض مجامعت در این ایام باشد و عدم رعایت آن موجب بروز آلودگی و بیماری در دستگاه تناسلی زن و مرد شود و این بیماری‌ها غیر از مشکلات روحی است که برای هریک از زوجین به وجود می‌آید. نتیجه‌گیری: دانش پزشکی نظر قرآن کریم و روایات را در مورد ممنوعیت رابطه‌ی جنسی در دوران قاعدگی تایید می‌کند.

قرآن کتابی است با زیبایی ظاهری و عمق معنایی تکرار ناشدنی و هر ترجمه تلاشی است بشری جهت انتقال این اثر الهی به مخاطبان و از آنجایی که این فرآیند خالی از کاستی نیست، پالایش ترجمه های قرآن جهت هر چه روزآمدتر کردن آنها امری لازم و ضروری می نماید تا پیام قرآن با کمترین خلل به گوش جهانیان برسد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به مقایسه سه ترجمه انگلیسی قرآن کریم توسط آربری، شاکر و قرایی از آیات 2، 4 و 16 سوره مبارکه رعد، از جهت واژگان و ساختار می پردازد. نتایج این تطبیق موردی نشان می دهد که آربری با پایبندی به صورت الفاظ متن اصلی کوشیده تا بار ادبی و زبان کهن و موجز قرآن را در ترجمه منتقل کند. اما این مبدأگرایی ضمن کاستن از قابلیت ارتباطی ترجمه اش، سبب شده وی بدون در نظر گرفتن بطون قرآن و تطورات واژگان و تنها بر مبنای ظاهر آنها قضاوت کند. قضاوتی که منجر به دخل و تصرّف در حقیقت کلام الهی شده است. در مقابل، شاکر با گرایش به سمت خواننده، انتقال معنا را به تقیّد به ظاهر الفاظ ترجیح داده است. این رویکرد باطن گرایانه، گاه به عدم تبعیت از اصل مطابقت در ترجمه انجامیده است. در این میان قرایی ضمن پایبندی به صورت متن اصلی، در ترجمه ای عبارت به عبارت، حقایق قرآن را در قالب ادبیاتی امروزین به مخاطب عرضه کرده است و حاصل تلاشش ترجمه ای است روان، با کمترین میزان اختلاف نسبت به متن اصلی.

قوه شناختی به عنوان یکی از مهم­ترین قوای ادراکی انسان، مورد کاربرد خداوند در فهم موضوعات قرآنی است. طرح­واره­های تصویری، الگوهایی تکرارشونده و پویا از تعامل ادراکی و حسی- حرکتی انسان بوده و از تجربیاتی معنادار تشکیل شده­اند؛ به نحوی که بیشترین کاربرد را در روابط او با محیط پیرامون دارند. ظرف «عند» که در ترجمه فارسی با واژه «نزد» معادل بوده و مفهومی از مجاورت را منتقل می­سازد، در قرآن دارای کاربردهای استعاری متفاوتی است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی، علاوه بر احصای کاربردهای استعاری، طرح­واره­های واژه «عند» در قرآن که قابلیت تصویرسازی در ذهن مخاطب داشته و مفهومی ویژه را منتقل می­سازد، مورد دسته­بندی قرار گرفته­اند. طبق دستاوردهای پژوهش، طرح­واره­های مبنایی قابل انطباق با واژه «عند»، شامل «جهتی، مهارشدگی، اتحاد، مجاورت، نیرو و موجودیت» بوده و عنوان«برجستگی» و زیرعنوان«طرح­واره خطی (جهتی دوسویه)» از موارد ابداعی مقاله حاضر می­باشد. لازم به ذکر است، اصالت­دهی به مقوله طرح­واره­های تصویری در مرزهایِ مفاهیم متافیزیکی در قرآن، باید با دقت و حساسیت صورت گرفته و در تفسیر و برداشت آیات، مجازی بودن کاربردها مورد تاکید و تحلیل قرار گیرد.

تحقق جامعه عادلانه افراد را به استنباط روش‌های رسیدن به آن سوق می‌دهد. بسط عدالت اقتصادی در جامعه نیازمند رعایت همه‌ی جوانب عدالت در اجتماع می‌باشد. بنابراین دولت اسلامی برای تامین مالی خود نیازمند مالیاتی است که درجمع‌آوری آن، عدالت رعایت شده باشد. با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکردی جامع مطابق با روش شهید صدر، رهیافت مالیات عادلانه از نظر حضرت علی علیه السلام در نهج‌البلاغه منوط به اجرای اصولی نظیر: توجه به عمران و آبادانی در اخذ مالیات، عدم ایجاد محرومیت ازحقوق مشروع، توجه به دولت مرکزی در مالیات‌ها، خوداظهاری اولیه توسط مؤدیان و... دانسته شد. با مقایسه رهیافت عدالت مالیاتی از منظر امیرالمومنین علیه السلام با اصول مالیاتی علم اقتصاد، بدست آمدکه: اولا، با تعریف عدالت به معنای قرار گرفتن هر چیز در جای خود، سایر اصول مالیاتی منتزع از اصل عدالت مالیاتی بوده، لذا سرلوحه‌ اصول مالیاتی در دریافت مالیات‌ها در دولت علوی، رعایت عدالت درتمامی جوانب آن است. ثانیا، در نظام اقتصاد اسلامی علوی، اصول مالیاتی دقیق و کاربردی وجود دارد که بسیار کامل‌تر از اصول مدون در علم اقتصاد است. ثالثا، وقتی رهیافت عدالت مالیاتی، با به‌کارگیری تمام جوانب آن، مبنای دولت اسلامی قرار گیرد، علاوه بر رعایت اصول مالیاتی کلاسیک در علم اقتصاد، نواقص آن نیز پوشش داده خواهد شد.

یکی از چالش‌های مترجمان قرآن، معادل یابی دقیق واژگان است. در این میان، ماده قرب با بسامد نسبتاً بالا، طیف وسیعی از کاربردها را در قرآن‌کریم داراست. با توجه به اهمیت برگردان دقیق و صحیح این واژه و مشتقات آن، پژوهش حاضر درصدد بوده است، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع لغوی و تاریخی، ماده «قرب» و ابعاد معنایی آن را در قرآن‌کریم مورد بررسی قرار داده تا بر اساس آن به بررسی و ارزیابی معادل­های ماده قرب در چهار ترجمه فولادوند، آیتی، الهی قمشه­ای، موسوی همدانی بپردازد. در پایان این نتایج حاصل شده است که ابعاد معنایی شامل نزدیکی زمانی، نزدیکی مکانی، اقامه فعل و انجام عمل، در معنای رابطه نسبی و خویشاوندی، دسترسی، به­دست آوردن، کثرت و زیادی، رابطه جنسی، ازدواج، پیشکش کردن، منزلت و نزدیکی تکوینی است. همچنین مترجمان برای واژگانی چون تقرب، مقرب، مقربون، قرب الهی معادل­سازی ننموده و در برخی موارد از ترجمه، دچار تداخل معنایی گشته‌اند. همچنین خطای کاربرد معنای تفسیری به­جای کاربرد معنای معادل نیز در این ترجمه­ها قابل مشاهده است.

بنا بر گزارش‌های معتبر اهل‌تسنن، حضرت زهرا؟سها؟ بر خلیفۀ اول، خشم گرفتند و تا آخر زندگی شریفشان با او سخن نگفتند. این واقعیت تاریخی تا حدود اواسط قرن دوم هجری مورد اتفاق علمای اهل‌تسنن بود؛ ولی از آن زمان تا اواسط قرن پنجم هجری، با ظهور نقلی متفرّد، موج جدیدی برای اثبات رضایت نهایی حضرت زهرا؟سها؟ از خلیفۀ اول شکل گرفت؛ روایتی که بعد از گذشت سال‌ها، همچنان دستاویز گروهی از علمای عامه است. این پژوهش با روش توصیفی _ تحلیلی، قدیمی‌ترین اسناد در مورد این ادعا را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که علاوه بر ضعف سندهای روایات، متن آن‌ها با گزارش صحیحین نیز تعارض داشته و لذا بر اساس مبانی عامه مقبول نیست. همچنین به شبهاتی همچون بی‌اطلاع بودن عایشه، سماع شعبی از امیرالمؤمنین؟ع؟، اعتبار مرسلات تابعین، نقل شعبی از ثقات و تقدم مثبت بر نافی، پاسخ داده شده است.

قرآن کریم جهت انتقال مفاهیم خود از ظرف «عند» با بسامد بالایی استفاده نموده‌ است. این ظرف در معنای پیش نمونه‌ای خود، مفهوم «نزد» را کدگذاری می نماید، اما در تمامی موارد کاربرد این واژه در قرآن، محدود به این معنا نبوده و با قرارگیری در بافت‌های مختلف، استعاره های مفهومی جدیدی را ارائه می‌نماید که در ترجمه‌های فارسی مورد لحاظ قرار نگرفته و در غالب آیات به همان معنای «نزد» بسنده شده ‌است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی استعاره های مفهومی ظرف «عند» در قرآن کریم و ترجمه‌های معادل آن پرداخته‌ تا مشخص گردد که تا چه میزان ترجمه‌های فولادوند، موسوی همدانی، خرمشاهی، الهی قمشه‌ای به معنای استعاری آن نزدیک است. در پایان این نتیجه حاصل شده است که گزینش برابرنهادهای استعاری «عند» توسط مترجمان با دشواری صورت گرفته و به معادل‌های مرسوم اکتفا شده است. از استعاره‌های مفهومی مورد کاربرد واژه «عند» در قرآن کریم می توان به حکم و قضاوت الهی، حتمیت/محفوظیت، علم و مالکیت، ناحیه(انتساب ربوبی)، مجاورت، قرب، فی(در) اشاره نمود. با بررسی ترجمه 23 آیه مورد نظر پژوهش بر معانی استعاری واژه «عند»، ترجمه خرمشاهی نسبت به سایر ترجمه‌ها از مفاهیم استعاری بیشتری در ترجمه استفاده نموده‌است

تفسیر و تحلیل آیات «اظهار دین» از پربحث‌ترین آیاتی است که در عرصه رهبری آینده عالم و اندیشه «مهدی موعود» مطرح است و نه‌تنها مفسران قرآن، که مذاهب فقهی نیز با رویکرد خاصی این آیات را تبیین نموده‌اند. از این‌رو پژوهش پیش‌رو با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی تفسیر «آیات اظهار» بر اساس تفاسیر مفسران امامیه و اباضیه با تکیه بر احادیث مورد اتفاق نبوی و علوی می‌پردازد و دلالت آیات فوق را بر پایان تاریخ از دیدگاه دو گرایش امامیه و اباضیه بررسی می‌کند. این نوشتار نتیجه گرفته است که اندیشه مهدویت در اباضیه با توجه به نوع نگاه و تقسیم‌بندی خاص آنها از مسئله امامت، اعتقادی به مهدی موعود و منجی آخرالزمانی ندارند و تا مرحله انکار آن نیز پیش رفته‌اند؛ اما مفسران امامیه بر تعیین وعده خداوند به عصر ظهور تأکید دارند. با توجه به معنای لغوی واژه «اظهار» و دیگر دلایل عقلی ـ نقلی، غلبه نهایی و کامل و همه‌جانبۀ دین اسلام بر سایر ادیان غلبه جسمانی و منحصر به عصر ظهور، به دست حضرت مهدی (عج) از اهل‌بیت (ع) است که با قرآن پیوندی ویژه دارد. تفسیر آیات فوق با بهره‌گیری از احادیث معصومین(ع) منجر به تفسیری معقول می‌شود.

تقویت‌ جسم، تربیت و آمادگی همه ‌جانبه‌ی آن مورد‌ توجه اسلام است، زیرا بدن انسان، ابزار تکامل ‌روح اوست. نوشتار پیش‌رو با استفاده از تحلیل ‌محتوای روایات، مستخرج از کتب ‌روایی شیعه و اهل ‌سنت صورت گرفته است. به جهت این‌که جامعه اسلامی نیاز به بررسی و انطباق فعالیت‌های اجتماعی به خصوص مقوله بازی و ورزش که به تعبیری ابزار تربیت انسانی می‌باشد با منابع دینی دارد. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته و شناسایی مقوله‌‌های ورزش و بازی این نتیجه ملاحظه می‌گردد که تشویق به ورزش و بازی در روایات و مشارکت در آن از نظر تربیتی و همگانی بسیار مورد تأکید اسلام قرار گرفته است که این امر، نشان‌‌دهنده نگاه همه‌‌جانبه و مسئولیت‌پذیری اسلام به هر دو حوزه جسم و روان است و می‌توان ورزش و فعالیت‌‌های‌جسمانی را به ‌عنوان مهم‌‌ترین عامل‌ سلامتی و تندرستی دانست که باید در سبد کالای خانواده‌ها به صورت ثابت قرار گیرد. اما از دید حرفه‌ای با چالش‌‌هایی در ارتباط با بازی و ورزش روبروست که نیازمند اجماع متخصصان ورزشی، مرجعیت دینی و حکم‌رانی در کشور با تدوین قوانین جامع، یک‌پارچه، روزآمد و شاخص‌ها و ملاک‌‌های شفاف جهت رفع مسائل این حوزه می‌باشد.

«قرب» از مفاهیم غایت‌گرا درنظام باورهای دینی است و صفت «قریب» به عنوان کیفیتی رمزآلود در قرآن، بر مقوله نزدیکی پروردگار به انسان دلالت دارد. این صفت الهی به شکل تکوینی و همراه با آفرینش انسان بر او تجلی‌یافته و در قرآن در معنای فیزیکی، انتزاعی و متافیزیکی کاربرد داشته‌است. آیات مرتبط با نزدیکی خداوند به بندگان، به مقام قربی عام اشاره می‌نمایندکه در قالب افاضه حیات به انسان، احاطت، علم و آگاهی بر خطورات ذهنی و قلبی و تدبیر حاجات و نیازهای مادی و تشریعی اوست. لذا خداوند به طور دائمی و مستمر بر احوال بندگان سمیع، بصیر، علیم بوده و مجیب حاجات اوست. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با کمک روابط همنشین و جانشین، باهم‌آیی صفت «قریب» با سایر صفات الهی را مورد بررسی قرار داده تا به درک واضح‌تری از آن دست-یابد.نتیجه حاصل این است که اگرچه بسامد این واژه در قرآن به عنوان صفت خداوند، تنها 2 بار و با صفاتی چون مجیب و سمیع بوده اما با پی‌جویی همنشین‌ها و جانشین‌های آن و نیز تحلیل رابطه واژگانی، می‌توان به این نتیجه دست یافت که پذیرش مسالت بندگان، سرعت پذیرش، حیلوله و علم و احاطت مستخرج از باهم آیی، بیانگر ربوبیت پروردگار است.