آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مقصود فراستخواه به سال ۱۳۳۵ در تبریز به دنیا آمد. او فارغ‌التحصیل مقطع دکتری برنامه‌ریزی توسعه‌ی آموزش عالی از دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی است. وی علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های مختلف، عضو هیئت علمی مؤسسه‌ی پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی است.

الهیات ادیان خدامرکز، الهیات حضور است. تعالی و حضور امر الوهی در تاریخیت ما به هم آمیخته است و متفکران و عارفان هریک کوشیده‌اند این دوتایی درهم ‌رفته را از هم واکنند. مطالعۀ حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی، دالّ مرکزی در متن ارکون را دوگانۀ تعالی و حضور در تاریخیت اسلام می‌بیند. دوگانه‌های دیگر از این دوگانۀ مرکزی سرچشمه گرفته‌اند: 1. دو‌گانۀ «خدا و خدا»؛ 2.دوگانۀ «قرآن و قرآن» (تفکیک میان کلام شفاهی و نص قرآنی)؛ 3. دوگانۀ «قرآن و اسلام»؛ 4. دوگانۀ «اسلام و اسلام» یا اسلام بدون اسلام که مدل ارکون در این خصوص اسلام یک و دو و سه است؛ 5. دوتایی تاریخ رستگاری و تاریخ پیروزی. حقیقتی که معنادهنده به زندگی بود، مشروعیت‌بخش مناسبات سیاسی و مرجع اقتدار می­شود. حقیقت با هویت و ایمان با ایدئولوژی در هم می‌آمیزد. در پایان بحث، پرسش مطالعه این است که طرحی از نوع پروژۀ ارکون تا چه حد می‌تواند امکان‌پذیر و کارآمد باشد. در مقیاس زمانی کوچک پاسخ رضایت‌بخشی به این سؤال نمی‌یابیم. اما در چشم‌انداز بزرگ‌تر، راهی جز یک مدل درون‌ماندگار نیست. صرف نقد اثبات‌گرایانه از بیرون کارساز نخواهد بود. طومار این دین با انواع قرائت‌های متکثر، لایه به لایه گشوده می‌شود. ما بخشی از تاریخی دینی هستیم که درصدد تحلیل اوییم. بهتر است خود را از وسوسۀ اثبات جزم‌اندیشانۀ یک نقد برهانیم. درکی فضایی و گردشی تاریخی با ابزارهای تحلیل نشانه‌شناسی، به کثرتی از آرا می‌رسد که اسلامی بیرون از آن‌ها در کار نبود و نیست. آن‌ها همه و همچنین ما اکنون، همه بخش‌های مختلف یک داستان هستیم

در این پایان نامه موضوعات زیر مطرح و بررسی شده است. بررسی تاریخی مطالعات زبان شناختی درقرآن، زبان دین و زبان قرآن، عنصر زیبایی در دین واعجاز بیانی قرآن و مطالعاتی که در سده های مختلف دراین باره صورت گرفته، آواشناسی زبان قرآن و انسجام و روانی آن، و هماهنگی آیات و کدها و حروف رمز درزبان قرآن.

این پایان نامه شامل سیزده بخش می باشد. بخش نخست درباره زبان دین و عنصر زیبایی در آن است که هم شامل رویکرد زبان شناختی و هم رویکرد زیبا شناختی است. بخش دوم که یک بررسی و گزارش تاریخی است، مطالعات زیباشناختی در قرآن را به گونه تحقیقی، تاریخی دنبال و تک تک آثاری را که در این باره تدوین شده است، از سده های نخست، به ترتیب و با تقسیم بندی به دوره های چندگانه معرفی نموده است و در لابه لای آن مسائل مربوط به زبان قرآن و زیبایی های آن را از دید افراد مختلف مورد بررسی قرار داده است. در بخش سوم هم ویژگی های زیبا زبان شناختی قرآن هم از حیث تاریخی و سیر مطالعات مربوط به آن ها و هم از حیث مسائل و نمونه ها و احیاناً تطبیق با مقولات زبان شناختی و زیباشناختی مورد بحث قرار گرفته است. در بخش چهارم به جنبه موسیقی های قرآن اشاره و مطالعات سنتی درباره قرائت، تجوید و شناخت مخارج الحروف در کتب ادبی کهن با رهیافت های آواشناسی جدید مقایسه شده است. در بخش پنجم به لحن ریتمیک قرآن و فواصل آن پرداخته شده است. در بخش ششم در زمینه صحنه نمایی و هنر تصویری قرآن و نیروی دراماتیک و نمایشی آن نیز تحقیق تاریخی شده و نشان داده شده است که پیش از امین خولی، سید قطب، طالقانی و بکری امینی، طبری، زمخشری، طیبی و… نیز در این زمینه سخن گفته اند و هم نمونه هایی ذکر و با نظریات زیباشناختی مقایسه کرده است. در بخش نهم هم دیدگاهی نشان داده شده که در آن عبارات قرآن علاوه بر معنای درشت، بار سرشاری از معنای ذره بینی، لطیف و باریکی نیز با خود دارند و طیف گسترده ای از معنای اتمی و اثیری به ذهن القاء می کند که این نوع زبان کوانتم زبان نام دارد که نمونه هایی از عبدالقاهر و طباطبایی آمده شده است. در بخش دهم هم آمده که واژگان و تعابیر قرآن چنان بی بدیل و جانشین ناپذیر و حساس است که اگر با همگون ترین و مترادف ترین کلمه و عبارت عوض شود، همان معنی را نمی دهد. در بخش یازدهم نیز ضمن تعریف بلاغت، ابر رسانایی با رسانایی مقایسه شده است. در بخش دوازدهم بخش قابل توجهی از زبان دین و قرآن سمبلیک و نمادین است که در این زمینه هم از نظر زبان شناسی معنی شناسی و علم دلالت و هم از حیث زیباشناختی بحث شده است. در بخش پایانی هم حروف مقطعه قرآن و جنبه رازآلود آن ها و منقولات گوناگونی را که در منابع اسلامی درباره آن ها وجود دارد، بیان شده است.