آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب در عین اختصار، تمام مراحل سیر و سلوک و درجات تکمیلی نفس انسان را به بهترین بیان و با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین تبیین نموده است. به جهت ویژگی های بیان شده و اهتمام خاص عالمان ربانی شیعه به آن کتاب، کتاب حاضر بر اساس نسخ خطی معتبر تصحیح و شرح و تحلیل گردیده است.

گفتگويي كوتاه مذهبي است كه سيد هنگام سفر ازنجف اشرف به كربلا در ماه ذي الحجه 1211 با گروهي از شاگردانش در « ذي الكفل » يكي از شهرك هاي بين حله و نجف با دو نفر از دانشمندان و علماء يهود بنامهاي داود و عزرا و در حضور جمعي از يهوديان بدرخواست خود يهوديان داشته و در آن بطلان و نسخ دين يهود اثبات شده و دعوت بدين مقدس اسلام مي شوند. اين رساله به تحرير بعضي از حاضرين در جلسه ها مي باشد و ديباچه آن در نسخه ها مختلف است. (احمد حسيني اشكوري) گفتگوئي است بين دو نفر از دانشمندان و علماي يهود بنامهاي داود و عزرا با سيد بحرالعلوم، كه در آن بطلان و نسخ دين يهود اثبات شده و دعوت بدين اسلام مي شود. اين گفتگو بنا بر آنچه در حاشيه بعضي از نسخه ها آمده، در ماه ذي الحجه 1211 هنگامي كه سيد با گروهي از شاگردانش از نجف بكربلا براي زيارت ميرفته، با حضور جمعي از يهوديان «ذي الكفل» يكي از شهرهاي بين حله و نجف برگزار شده و خود يهوديان طالب مناظره بودند. (سيد احمد اشكوري) در نزد چند تن از شاگردان خود گفتگويي داشته و شاگردش شيخ محمد 1211 در سرگور عزرا بنام «ذوالكفل» با چند تن از دانشمندان يهود و سعيد دينوري قراچه داغي نجفي آن را نوشته است. نسخه اي از آن را شيخ محمد جواد بلاغي تصحيح كرده و آن اكنون در گنجينه محمد صادق بحر العلوم هست. همين گفتگو به تسجيلي كه شاگردش سيد محمد جواد عاملي نگارنده مفتاح الكرامة كرده است در ديباچه رجال السيد بحرالعلوم ص 9-65 آمده است. (نيز همين ديباچه 94). در ذريعه (22/303) از آن دو شاگرد او ياد شده است. موشه پرلمان Moshe Perlmann در گزارش بررسي هاي يهودي در آكادمي امريكايي سال 1942 (12/51-58) درباره آن گفتاري دارد و او اين گفتگو را در نسخه شماره Add 7685 برگهاي 149-154 موزه بريتانيا ديده بوده است. گفتگوي ديني است باگروهي از پيشوايان يهود. در ذريعة22/303از دو مناظره او ياد شده كه با يهوديان ذوالكفل (كناركوفه) كه در آن روزگار شمار آنان به 3000مي رسيده ياد شده است. يكي از آن دو مناظره درذيحجه 1211 صورت گرفته است. نسخه دردست از گروهي باپيشوايي دو كس نام مي برد: يكي به نام داوود و ديگري عزرا، ولي از شهر ايشان و تاريخ مناظره يادي نشده است. (احمد منزوي) سيد مهدي در ذيحجه با جمعي از شاگردانش جهت زيارت كربلا عازم عراق مي شود و در محله اي به نا ذي الكفل (يكي از شهرهاي بين نجف و حله) با جمعي از يهوديان ساكن آنجا ملاقات مي كند، يهوديان كه مراتب فضل و دانش سيد را ملاحظه مي كنند، از او مي خواهند كه در مناظره اي با دو تن از بزرگان يهود شركت كند وي در آن مناظره شركت مي كند و به بطلان و نسخ دين يهود پرداخته اثبات مي كند كه در ميان اديان الهي تنها مسلمانان بر توحيد خداوند باقي مانده و سايرين دچار شرك شده اند. اين مناظره توسط شاگردانش «محمد سعيد دينوري قراچه داغي نجفي» و نيز «محمد جواد بن محمد حسيني بلاغي عاملي» (-1226ق.) املاء شده است. آغاز كتاب: الحمد لله رب العالمين الذي بعث محمداً سيد المرسلين خاتما لرسله اجمعين باوضح الدلائل و اقوي البراهين ... اما بعد، فمما اتفق في ايام علامة العلماء العالمين و فهامة الفضلاء المتبحرين ... السيد محمد مهدي نجل السيد المرتضي ابن السيد محمد الحسني الحسيني الطباطبائي ... و ذلك حين سفره من المشهد الغروي قاصدا الي زيارة سيد الشهداء انجام كتاب: و لم نبحث عن ما جاء به حق البحث، و نحن نتأمل في ذلك و تأتيك أخبارنا فيما يحصل لدينا مما هنالك. و علي ذلك انطوي المجلس و انقطع الكلام. و الحمد لله اهل الفضل و الإنعام، و الصلاة و السلام علي محمد سيد الانام، و علي اهل بيته الائمة البررة الكرام [مرعشي 15/63و 26/284؛ كتابخانه هاي گلپايگان 105؛ سيد محمد حسن امام جمعه 131؛ كتابخانه ملك 6/464؛ عكسي مركز احياء 2/9 و2/105؛ الذريعة 22/303؛ التراث العربي 5/231؛ دائرة المعارف بزرگ 1/340؛ چهار كتابخانه مشهد ص 413؛ مجلس شوراي ملي 11/271] شرح و حواشي: مناظرة مع علماء اليهود (ترجمه) (-)

هدف: عرفان ولایی شیعی به‌عنوان کامل‌ترین و جامع‌ترین مظهر عرفان اسلامی همیشه در ترازوی نقد دوستان و همچنین مخالفین آن بوده است و ازآن‌جهت که گاه با تصوف رسمی مماس حرکت نموده است بعضاً موردانتقاد دشمنان واقع گردیده این نوشتار سعی دارد با معرفی دو طریقه مهم عرفان ولایی شیعی، طریقه علامه بحرالعلوم و طریقه مکتب نجف، نسبت به شناساندن آموزه‌های دینی و شیعی موجود در آن‌ها قدم بردارد روش‌شناسی پژوهش:در پژوهش حاضر به‌صورت کتابخانه‌ای، از روش تطبیقی ، توصیفی و تحلیلی استفاده‌شده است. یافته‌ها: این پژوهش، با بررسی منابع در دسترس هر دو طریقه به مقایسه و بررسی وجه شباهت و تفاوت این دو مکتب از جهت سلوکی و اعتقادات و روش‌های تربیتی مورداستفاده در هرکدام از طریقه‌های مطرح پرداخته است. طریقه علامه سید مهدی بحرالعلوم، روش خالص‌سازی نفس سالک باتوجه‌به حدیث مشهور نبوی ظهور چشمه‌های حکمت از قلب انسان مخلَص بر زبان او به‌شرط رعایت اخلاص به مدت چهل روز استفاده نموده به شرح مقامات و مراتب عرفانی و همچنین شروط و ملزومات طی طریق می‌پردازد و در مقابل طریقه مکتب عرفانی نجف بر شناخت نفس متمرکز است و مستمسک آن حدیث معروف من عرف نفسه فقد عرف ربه است و با این اوصاف نسبت به ارشاد سالک به رهایی از نفس و شناختن خویشتن خویش پرداخته و این شناخت را تا رسیدن به معرفت الله ادامه می‌دهد و در این راه معتقد به برخی لوازم و شروط است که از خلال مکتوبات و منابع منسوب و متعلق به بزرگان این مکتب قابل‌استفاده است. نتیجه‌گیری: ازنظر هر دو مکتب لزوم تبعیت از شرع و وجود استاد و برخی شرایط طی طریق همچون مراقبه، محاسبه و رازداری جزو لوازم سلوک الی الله است هرچند در برخی موارد چون نفی خواطر طریقه علامه بحرالعلوم با طریقه مکتب نجف تفاوت اساسی دارد

در امامت با عنوانهاي فصل نزديک به 360 بيت. (دانش پژوه) از: احمد آغا (؟) در اين ارجوزه كه حدود پانصد و شصت بيت مي باشد، ناظم بيشتر به اثبات امامت اميرالمؤمنين (ع) پرداخته است. در فهرست كتابخانه ملي ملك اين ارجوزه به مرحوم سيد محمد مهدي بحرالعلوم (1212) نسبت داده شده است. (احمد اشكوري) آغاز كتاب: احمد من انطقني بحمده والهم الجنان شکر وفده شکراواني لي بلوغ ما وجب من شکره و الشکر للشکر سبب انجام كتاب: ختمت نظمي فيک والختام مسک ففاح المسک و السلام [فهرست كتابخانه ملي ملك 1/24؛ عكسي مركز احياء 2/152]

سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی از حکما و عرفای نامدار و برجسته دوره صفوی است که در سال یکهزار و صد هجری قمری در شهرستان نی ریز از توابع استان فارس دیده به جهان گشود. وی نخست در مسقط الراس خویش به تحصیل پرداخت سپس به شیراز رفت و از اساتید بزرگ و برجسته ای همچون مولی شاه محمد دارایی کسب فیض نمود و در زمینه های مختلف دینی و خصوصا عرفان اسلامی آثار ارزشمندی از خویش به جای گذاشت که خداوند عزوجل به حقیر توفیق عنایت فرمود تا با استعانت از ذات عالم مطلق به شرح و تعلیق یکی از آثار ارزشمند ادبی ایشان یعنی: القصیده العلویه النحویه بپردازیم. در این مقاله سعی بر آن است که سیری گذرا بر احوال و آثار علامه سید قطب الدین داشته باشیم.

بحرالعلوم مولف کتاب تحفة الکرام فی التاریخ مکه و بیت الله الحرام درصدد است تا به بیان و شناخت نسبت به این مکان و بقعه شریفه و شناخت تاریخ و محدوده جغرافیای آن که از مسائل مهم از ناحیه شرعی محسوب می گردد، پرداخته است. این کتاب حاوی موضوعاتی می باشد. برخی از این موضوعات عبارتند از: کعبه شریفه، بنای کعبه و اولین بناء این مکان، بنای کعبه توسط حضرت آدم، بنای کعبه توسط اولاد حضرت آدم، بنای کعبه توسط حضرت ابراهیم، بنای کعبه توسط عمالقه و جرهم، بنای کعبه توسط قصی، بنای کعبه توسط قریش، بنای کعبه توسط عبدالله بن زبیر در زمان اسلام، بنای کعبه توسط حجاج بن یوسف ثقفی، حجر الأسود، رکن یمانی، حطیم، مستجار، ملتزم، مدعی، شاذروان، عرفه، مزدلفه، منی، جمرات، محصب، فخ، قرن منازل و .... مولف پس از بررسی تاریخ مکه و بیت الله الحرام به ذکر اماکن مقدسه و تاریخ آن پرداخته تا برای مخاطبین شناخت لازم و کامل را از لحاظ تاریخی، شرعی و عبادی نسبت به این جایگاه مقدس داشته باشد.

این کتاب گزارش مواجهة سیدمحمّد مهدی بروجردی طباطبایی مشهور به بحرالعلوم (1155- 1212 ق.) دانشمند امامی مذهب با یهودیان ذوالکفِل (شهری در سی کیلومتری جنوب حلّه میان نجف و کربلا) در سال 1211 ق. است. متن عربی کتاب بسیار کوتاه است و در ادامه گزارش فارسی آن نیز آمده است. نگارش گزارش متن عربی کتاب در سال 1221 ق. و متن فارسی آن در 1252 ق. به پایان رسیده است. متن مناظره بیشتر پیرامون انتقاداتی است که سید بحرالعلوم دربارة محتوای تورات مطرح می‌کند، مسائلی مانند گوساله‌پرست‌شدن قوم بنی‌اسرائیل و عبادت بتان، تحریف تورات، قصة لوط و دو دختر او و ... . این مسائل در نهایت یهودیان را به تأمل در عقاید دینی خویش وامی دارد. شایان ذکر است که مصححان کتاب مقدمة ارزشمندی دربارة کتاب، نسخه‌ها، و روش تصحیح آن نوشته‌اند؛ همچنین متن مقدمة انگلیسی نیز در انتهای کتاب آورده شده است.