آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش که بر پایه منابع دست اول تاریخ، کتب مغازی و سیره‏نگاری و متون روایی تدوین یافته دارای چند مشخصه است. یکی مستند بودن، دیگری ویژگی گزارش و روایت مقاطع حساس زندگی پیامبر (ص)، دوران بعثت و هجرت و جنگها و پیروزیهای پیامبر. نکته دیگر این است که در کنار گزارش حوادث صدر اسلام توضیحات تحلیلی کوتاهی انجام شده و با مقایسه گزارشها و روایات اتفاقات به شکلی روشن تبیین شده است. در بیان حوادث سالهای هجرت، توجه ویژه‏ای به غزوات، سریه‏ها و مأموریت‏های سیاسی صورت گرفته سپس گزارشی مفصل از نامه‏های پیامبر و گروههای وفد و نمایندگی اقوام اعراب ارائه شده است.

کتاب حاضر، ترجمه کتاب «مرآه الاسلام»، اثر دکتر طه حسین است. این کتاب با ایجاز و اختصاری خود، توانسته است سیمایی نزدیک به واقع از دوران جاهلیت عرب و کیفیت ظهور و انتشار اسلام و عوامل پیشرفت سریع مسلمانان در خاور و باختر جهان و علل عقب ماندگی آنان را چاره ای که فعلا در دست دارند، نشان دهد.

واقعه کربلا یکی از رخدادهای مهم و تأثیرگذار تاریخ اسلام به شمار می‌آید که از سده اول هجری تاکنون، آثار گوناگونی پیرامون آن پدید آمده است. گزارش‌گران واقعه کربلا در پردازش چرایی و چگونگی حادثه، شرح احوال یاران امام حسین7، شرح احوال دیگر کنش‌گران آن و ابعاد واقعه عاشورا، رویکردهای گوناگونی اتخاذ کرده‌اند. بررسی آثار عاشورانگاران و عاشوراپژوهان از این منظر، یکی از بایسته‌های پژوهش در دوران کنونی است. در میان گزارش‌های واقعه عاشورا در دوران معاصر، آثار عاشورایی محمد‌ابراهیم آیتی (د. 1343) به دلیل توجه ویژه به تحریفات عاشورا از ابعاد گوناگون، شایسته توجه و بررسی است. مقاله پیش رو با واکاوی مضامین عاشورایی آثار آقای آیتی به سنخ‌شناسی گفتمان‌های مطرح در آن می‌پردازد. در این روش، علاوه بر توجه بر عناصر زبانی و بافت متن، شرایط و موقعیت اجتماعی و سیاسی که متن در آن تولید شده است، تحلیل و ارزیابی می‌گردد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که از منظر سنخ‌شناختی نگرش‌های تاریخی، عاطفی، عرفانی و ماورایی در آثار عاشوراپژوهی نویسنده وجود دارد. هم‌چنین تأکید بر بیان اسانید، توجه به عناصر مقوم شکل‌گیری رخدادهای تاریخی شامل زمان، مکان و افراد و تسلط بر انساب سبب شده است که در آثار آیتی، گفتمان تاریخی به عنوان گفتمان مسلط مشاهده شود.