آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بی­شک کتاب «عبقات الانوار»، اثر علامه شهیر میر حامدحسین لکهنوی، به عنوان ردیه­ای قویم بر بخش‌هایی زیادی از فصل امامت کتاب «تحفۀ اثنی عشریه»، یکی از آثار ارزشمند کلامی در حوزه امامت­پژوهی به شمار می­رود و حاوی مطالب ارزشمندی است که پیگیری نظام حاکم بر احتجاجات و استدلال‌های آن، راهگشای محققین در این حوزه خواهد بود. اتصاف به وصف تواتر، به دلیل حصول نتیجۀ قطعی و علم­آور آن، معیاری اساسی در سنجش اعتبار احادیث اعتقادی به شمار می‌آید. از­این­رو، بررسی روش‌ها و انگیزه‌های نفی صحت و تواتر این احادیث از سوی منکران، و به تبع آن، واکاوی روش‌های صاحب عبقات در دفع این اعتراض­ها و شبهات -در قالب پیگیری شرایط و موانع تحقق تواتر یک گزاره بر پایۀ آثار اعلام عامه- و نیز به­کار­گیری راهکارهایی جهت اثبات تواتر این روایات، در کتاب فخیم عبقات الانوار محور مباحث این تحقیق را به خود اختصاص داده است.

«عبقات الأنوار فى اثبات امامة الائمة الاطهار»، تالیف سید میر حامد حسین هندى نیشابورى است که در رد باب امامت کتاب «تحفه اثنا عشریه» عبدالعزیز دهلوى که در رد عقاید شیعه نوشته شده، مى‏ باشد. عبقات در نقض و رد باب هفتم کتاب تحفه در زمینه ادله امامیه بر امامت امیر مؤمنین على (ع) نگاشته شده است. وى در این کتاب مى ‏کوشد تا فلسفه امامت را روشن کند و نشان دهد که اسلام آن دینى نیست که در دربار خلفا مطرح بوده است. میرحامد حسین در این کتاب حرف به حرف مدعیات دهلوى را با براهین استوار و مستند نقض کرده است. وى کتاب خود را در دو منهج به همان صورتى که در باب هفتم کتاب تحفه آمده، سامان بخشیده است.

علامه میرحامدحسین هندی از علمای بسیار بزرگ شیعه و مولف کتاب‌های کلامی مهمی در زمینه دفاع از حریم تشیع در مقابل هجمه های مخالفین علی‌الخصوص ردیه شاه عبدالعزیز دهلوی بر شیعه با نام تحفه اثنی عشریه است که توانست با نگارش این کتاب‌ها مخصوصاً کتاب عبقات الانوار فی مناقب ائمه الاطهار اثری ماندگار از خود در تاریخ تشیع برجای بگذارد. لکهنو که مرکز حکومت نواب اوده بود، در زمان علامه میر حامد حسین از نابسامانی سیاسی، اجتماعی و حتی مذهبی بسیاری رنج می‌برد. چراکه ضعف حکومت نواب و به‌تبع آن افزایش نفوذ استعمار از یک‌سو و تبلیغات دینی ادیان و مذاهب دیگر و ردیه نویسی های آنان علیه تشیع از سویی دیگر، شرایطی دشوار را برای شیعیان هند ایجاد کرده بود. علامه میر حامد حسین در چنین شرایطی کمر به دفاع از حریم اهل‌بیت بست و به‌رغم اینکه کتاب‌های دیگری از سوی علمای شیعه و حتی علمای خاندان میر حامد حسین در رد بر تحفه شاه عبدالعزیز نگاشته شد،‌ اما هیچ‌کدام نتوانست تأثیری این‌چنین شگرف در جامعه شیعی هند و سایر بلاد اسلامی داشته باشد. همین حمایت علمی و فکری علامه از شیعیان هند موجب شد که از ایشان نقشی ماندگار در تاریخ تمدن شیعی بر جای بماند. خاندان میرحامدحسین هندی نیز خدمات زیادی در جهت نشر معارف شیعی انجام دادند که کتاب عبقات الانوار یکی از آن‌ها محسوب می‌شود. بررسی سیره علمی و عملی این عالم بزرگ شیعی و تبیین خدمات خاندان عبقات می‌تواند ضمن تکریم مجاهدت‌های ایشان در جهت دفاع از فکر شیعی، نقش مهمی در جهت الگوسازی علمی اخلاقی برای محققین ایفا کند.

کتاب حاضر ترجمه جلد چهارم از مجموعه "خلاصه عبقات الانوار" است که به قلم میرحامد حسین لکهنوی نیشابوری (1246 - 1306) در پاسخ به مطالب باب هفتم از کتاب "تحفه اثنا عشریه" نوشته مولوی عبدالعزیز دهلوی، نگاشته شده است گفتنی است در خلاصه عبقات الانوار اعتقادات شیعه از نظر تاریخ و عقاید و احکام به نقد کشیده شده است؛ همچنین در کتاب حاضر سند و دلالت حدیث سفینه از پیامبر (ص) بررسی گردیده است.

کتاب استخراج المرام من استقصاء الإفحام تالیف آيت الله سید علی میلانی حفظه الله تعالی، تلخیص مطالب کتاب «استقصاء الإفحام» تالیف آية الله مجاهد و محقّق عظیم المنزلة شیعه سيّد میر حامد حسین نیشابوری لکهنوي ملقّب به صاحب عبقات الأنوار است. حضرت آيت الله سید علی حسینی میلانی حفظه الله تعالی می فرمایند: «کتاب استقصاء الإفحام را از ابتدا تا انتها مطالعه کردم، این کتاب را در بحث و تحقیق و متانت، قوت و دقت هم چون کتاب عبقات الأنوار یافتم هرچند شهرت عبقات را نیافته است». این کتاب در چهار باب و ملحقات و خاتمه تنظیم شده است. باب اول در جلد اول: مسائل اعتقادية. باب دوم و باب سوم در جلد دوم: تفسیر و مفسّرین و صحاح ستّه و اصحاب آنها. باب چهارم در جلد سوم: ائمه مذاهب اربعه.

کتاب استخراج المرام من استقصاء الإفحام تالیف آيت الله سید علی میلانی حفظه الله تعالی، تلخیص مطالب کتاب «استقصاء الإفحام» تالیف آية الله مجاهد و محقّق عظیم المنزلة شیعه سيّد میر حامد حسین نیشابوری لکهنوي ملقّب به صاحب عبقات الأنوار است. حضرت آيت الله سید علی حسینی میلانی حفظه الله تعالی می فرمایند: «کتاب استقصاء الإفحام را از ابتدا تا انتها مطالعه کردم، این کتاب را در بحث و تحقیق و متانت، قوت و دقت هم چون کتاب عبقات الأنوار یافتم هرچند شهرت عبقات را نیافته است». این کتاب در چهار باب و ملحقات و خاتمه تنظیم شده است. باب اول در جلد اول: مسائل اعتقادية. باب دوم و باب سوم در جلد دوم: تفسیر و مفسّرین و صحاح ستّه و اصحاب آنها. باب چهارم در جلد سوم: ائمه مذاهب اربعه.