آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بسم الله الرحمن الرحیم در چهار سال قبل شاید کمی بیشتر این بنده دعوت شدم به مجلسی که تشکیل آن مجلس براي مذاکرات مذهبی و بیان اختلافات دینی بود: این محضر مرکب بود از عدهاي بهائی و چند نفر مسلمان. مبلغ بهائی در این محضر موسوم بود به علیمالسلام. در حدود بیست جلسه متوالیا بین بنده و این مبلغ بهائی مذاکراتی شد ولی براي هیچ یک از طرفین نتیجه حاصل نشد. ازآن تاریخ اغلب مایل بودم که این رشته بحث ناتمام را روزي تمام کنم. تا در سنهي هزار و سیصد و پنجاه و دو که مشغول نگارش این یادداشتها هستم حسن تصاف مرا با یک نفر از محترمین این فرقه که سابقا هم خدمتشان ارادت داشتم در مجلسی جمع نمود. این مجلس بر سبیل پیش آمد مذاکرات سبب شد که در نقطهي دیگري نیز جلساتی تشکیل گردد. افرادي که اغلب در این جلسات حضور داشتند مرکب از چهار نفر بود. از وقتی که به من اعلام شد که به چنین مجلسی ورود خواهم نمود تمام سعی و کوشش بنده این بود که خود را طوري مهیا نمایم که در آن مجلس از هر گونه اغراض شخصی خالی بوده و فقط براي کشف حقیقت ورود نمایم خالق بشر را شاهد میگیرم که موقع ورود در این مجلس که نمیدانم [ صفحه 4] مذاکرات به نفع کدامیک از طرفین و در چند جلسه خاتمه پیدا نموده و بالاخره به کجا خواهد کشید ابدا مقصودي ندارم. امید است که هر کس در این اوراق نظر فرماید خالی از تعصب بوده و از مکالمه بین دو نفر که قطعا یک طرفش بیغرض است استفاده نماید. (من نمیدانم شاید طرف من هم بیغرض بوده و براي خدا حرف میزده است) تذکر دیگر آنکه من پس از نوشتن این اوراق با همین عباراتی که خوانندهي محترم مطالعه میکند در حضور مناظر بهائی خود قسمتی از این یادداشتها را قرائت نموده که مضمون بیانات ایشان و عرایض اینجانب بیکم و زیاد در این اوراق جمعآوري شده باشد نه آنکه از روي مطالعه و نظریات شخصی از قول ایشان یا خودم در موقع تحریر چیزي زیاد نموده و یا کم کرده باشم فقط آیات و اقوال علما که در موقع مذاکره بطور اشاره ذکر کرده بودم بعدا در موقع کتابت از روي کتب مستنده تا حدي مشروحتر نگارش یافت.

این اثر که نخستین جلد از یک مجموعه دو جلدی است، بخشی از منظومه حکمت سبزواری که به بحث درباره مسایل فلسفی پرداخته است، مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. نگارنده (شارح) ابتدا به بحث درباره بدیهی بودن مفهوم وجود و اصالت آن پرداخته و مفهوم اشتراک در وجود و زیادی وجود بر ماهیت را بررسی نموده است. آنگاه مباحثی در مورد وجود ذهنی، وجود مطلق و مقید، احکام عدم، احکام سلبی وجود، تشکیک در وجود، علیت در عدم، شبهه معدوم مطلق و عدم اعاده معدوم، ملاک‌های صدق و کذب در قضایای فلسفی و منطقی، احکام جعل، احکام حدوث و قدم، احکام سبق و لحوق و اقسام آنها، قوه و فعل و اعتباری بودن ماهیت را با توجه به اشعار منظومه سبزواری مورد شرح و بررسی قرار داده است.