چکیده :
اومانیسم یا به تعبیری انسان‌محوری خودبنیاد که هسته مرکزی مدرنیته غربی است و با سیطره فرهنگی‌اش در حال نفوذ در جوامع و سنت‌های دیگر می‌باشد، درواقع نظامی منسجم از مؤلفه‌های گوناگون فلسفی است.
ضروری است موضع مشخص اسلام در مورد انگاره‌‌های آن و همچنین نگاه متفاوت این دین به جایگاه انسان مورد بررسی قرار گیرد.
این مقاله که با روش توصیفی-تحلیلی به نگارش درآمده، در صدد آن است با تأکید بر دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای به این مهم بپردازد.
اومانیسم مدرن در اصلی‌ترین دیدگاه‌هایش در حوزه‌های معرفت‌شناسی-روش‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و ارزش‌شناسی فاصله‌ای عمیق با معارف و نظرگاه‌های اسلامی دارد و این نوع انسان‌محوری از نظرگاه اسلامی مردود می‌باشد.
با این حال به نظر می‌رسد در معارف اسلامی با مدل خاصی از انسان‌محوری روبه‌رو هستیم که البته در تمامی مبانی مهم فلسفی‌اش با اومانیسم مدرن متفاوت بوده، می‌توان درمقابل آن را انسان‌محوری خدابنیاد نام نهاد.
هر کدام از این دو نگاه متفاوت به انسان در عرصه‌های سیاسی و حکومتی الزامات خاصی را به دنبال دارند و باید گفت گفتمان سیاسی خاص آیت‌الله خامنه‌ای یعنی مردم‌سالاری دینی نیز در چارچوب انسان‌محوری خدابنیاد است که تبیین‌پذیر می‌گردد؛ همچنین این دو مدل از انسان‌محوری در ساحت علوم انسانی نیز ثمرات بنیادین متفاوتی دارند که سلباً و ایجاباً در وضعیت فعلی این دانش‌ها تأثیرگذار است.
subjective humanism as the central core of western modernity is a coherent system of various philosophical components, and with its cultural domination, it is infiltrating other societies and traditions.
it is necessary to examine the specific position of islam regarding its ideas as well as the different views of this religion on the position of man.
this article, written with a descriptive-analytical method, aims to address this issue by emphasizing the views of ayatollah khamenei.
modern humanism, in its main views in the fields of epistemology-methodology, ontology, anthropology, and values, has a deep distance from islamic teachings and viewpoints, and this type of humanism is rejected from the islamic point of view.
however, it seems that in islamic education, we are facing a special model of humanism, which, of course, is different from modern humanism in all its important philosophical foundations, and it can be called theo-centrist humanism.
each of these two different views on human beings in the political and governmental arenas has specific requirements, and it must be said that ayatollah khamenei's special political discourse, i.e., religious democracy, is also based on the theo-centrist humanism, which can be explained.
also, these two models of humanism in the humanities have different fundamental results, which have a positive and negative impact on the current state of these sciences.
نویسنده :
سید سجاد ایزدهی ، احمد ابراهیم زاده
منبع اصلی :
https://qabasat.iict.ac.ir/article_715851_d105e2acd22e3e4284fce8600b4a20e8.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(قبسات- سال 1403- دوره 29- شماره 112- از صفحه 26 تا 48)
یادداشت :
اومانیسم مدرن انسان‌محوری خدابنیاد آیت‌الله خامنه‌ای مردم‌سالاری دینی علوم انسانی اسلامی
Modern Humanism Theo-Centrist Humanism Ayatollah Khamenei Religious Democracy Islamic Humanities