چکیده :
قرآن کریم در آیات متعددی نشانه‌های حاکمان مستکبر و مستبد و و یژگی‌های این حکومت‌ها را با عنوان‌های کلی «طغیانگران»، «مستکبرین»، «ظالمین»، «مترفین»، «مفسدین» و «معتدین» بیان کرده و از میان همه آنان نام «فرعون» را 74 مرتبه تکرار کرده و از او به‌عنوان نمونه‌ای از حاکمان مستکبر در همیشه زمان یاد کرده است.
تکرار نام و داستان فرعون، درحقیقت بیان شاخص‌ها و نشانه‌های نظام‌های استکباری است تا مردم آنان را بشناسند و بدانند که اینان نیز راه آنان را می‌روند، شیوه‌ها و روش‌هایشان یکی است و سنّت الهی دربارۀ همه مستکبران، به‌صورت یکسان و همیشه جاری است.
در این مقاله، با روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده ازآیات قرآن کریم و منابع تفسیری، حدیثی و تاریخی، به بررسی برخی از شاخص‌ها و خصوصیات کلی نظام فرعونی و تطبیق آن با نظام‌های طاغوتی و استکباری امروزی پرداخته‌ایم.
براساس یافته‌های پژوهش، برخی از شاخص‌هایی که از سوی فرعون در مقابله با قیام الهی موسیg و قومش به کار گرفته شده و نظام‌های استکباری از گذشته تا امروز، در مقابله با رهبران الهی و قیام‌های ضداستبدادی برای جلوگیری از ندای حق‌طلبی و آزادی‌خواهی و تداوم سلطه به کار برده‌اند عبارت‌اند از: استکبار و برتری‌جویی، کفر و عناد، سرکشی و سرپیچی از حق، استبداد رأی و سلب آزادی‌های عمومی، استخفاف و استضعاف همه‌جانبه، ایجاد اختلاف و استقرار نظام طبقاتی، اسراف‌کاری و اشرافی‌گری، استفاده ابزاری از دین، مقدسات و اعتقادات مردم، پیمان‌شکنی، ایجاد فضای ترس و تهدید، توهم اقتدار و پایداری نظام سلطه.
این شاخص‌ها به‌صورت گسترده به‌عنوان ابزاری برای نظام‌های استعماری و استبدادی امروز عمل کرده و استضعاف انساها را در پهنه و سیعی از جهان رقم زده است.
the holy quran articulates the traits of tyrannical and oppressive leaders across various verses, employing terms such as "tyrants," "arrogant ones," "oppressors," "luxuriators," "corruptors," and "transgressors." notably, the term "pharaoh" appears 74 times, epitomizing the archetype of arrogant rulers throughout history.
this frequent mention of pharaoh serves to highlight the characteristics and behaviors associated with imperialistic regimes, allowing individuals to identify these rulers and recognize their shared methodologies.
the divine principles concerning tyrants remain constant and universally relevant.
this study adopts a descriptive-analytical approach, drawing on verses from the holy quran, as well as exegetical, hadith, and historical texts, to explore specific indicators and overarching traits of the pharaohic system, comparing them with modern tyrannical and imperialistic governments.
the research identifies several tactics employed by pharaoh in his resistance to the divine mission of moses (peace be upon him) and his followers.
these tactics have been utilized by imperialistic powers throughout history to undermine divine leaders and anti-tyrannical movements, seeking to stifle calls for justice and freedom while preserving their authority.
key indicators include arrogance and a sense of superiority, disbelief and obstinacy, defiance against truth, autocratic governance and the suppression of public liberties, widespread humiliation and oppression, incitement of discord and the establishment of a class hierarchy, extravagance and elitism, the manipulative use of religion and sacred beliefs, breach of commitments, the cultivation of an atmosphere of fear and intimidation, and the delusion of power and stability within the oppressive regime.
these indicators are widely employed as tools by contemporary colonial and despotic systems, contributing to the widespread oppression of humanity across various regions of the world