چکیده :
از میان مباحث اصول فقه مبحث اصول لفظیه و مصادیق مهم آن یعنی اصالة الظهور، اصالة العموم، اصالة الاطلاق و مفاهیم به دلیل کاربرد گسترده در استنباط در فقه از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند لکن متاسفانه پیرامون حجیت و کاربرد این قواعد در کتب اصول فقه تنها ناظر به استنباطات فقهی بحث شده و نسبت به میزان اعتبار آنها در دیگر بخش ها از جمله آیات و روایات اعتقادی علی رغم اهمیت بالای این حوزه و کثرت متون اعتقادی بحث خاصی صورت نگرفته است.این مقاله درصدد اثبات حجیت و اعتبار این قواعد در استنباط معارف اعتقادی از منابع نقلی دین می باشد و ضمن پاسخ به اشکال یقینی نبودن دلالت اصول لفظیه و ایراد تعبدی نبودن حوزه اعتقادات،اعتبار آنها را در استنباط معارف اعتقادی در برخی بخش ها ثابت کرده و تفاوت کاربرد آنها در علوم فلسفه،کلام و تفسیر را روشن ساخته و نمونه هایی از استفاده علماء از این قواعد در حیطه اعتقادات را ذکر کرده است.
همچنین بر رعایت قواعد اجتهادی و مقدّم بودن احکام یقینی عقل تاکید شده است.
قابل توجه آنکه دلیل محوری ای که پایه اعتبار این اصول قرار گرفته می تواند مبنای اعتبار آن در استنباط سایر بخش های معارفی دین همچون: اخلاق،آموزه های مرتبط با علوم انسانی روز،تاریخ،علوم طبیعی و...
نیز قرار گیرد.روش تحقیق در این نوشتار به صورت تحلیلی-توصیفی و با رجوع به منابع اصول فقه، کلام، فلسفه، تفسیر و حدیث و بیان نمونه هایی از استفاده از این قواعد در کتب تفسیری به خصوص تفسیر المیزان علامه طباطبایی می باشد.
among the topics of the principles of jurisprudence, the topic of verbal principles and its important examples, i.e., asala al-zohor, asala al-umum, asala al-atlaq, and concepts are of special importance due to their wide application in inference in jurisprudence, but unfortunately, regarding the validity and application of these rules in the books of usul al-fiqh, only regarding jurisprudential inferences, there has been a discussion about their validity in other sections, including religious verses and narrations, despite the high importance of this field and the abundance of religious texts, there has been no special discussion.
this article tries to prove the authenticity and validity of these rules in deriving knowledge belief is one of the sources of religious transmission, and while responding to the lack of certainty in the meaning of verbal principles and the lack of worship in the domain of beliefs, it has proven their validity in deriving religious knowledge in some parts and clarified the difference in their application in the sciences of philosophy, speech and interpretation.
made and mentioned examples of scholars' use of these rules in the field of beliefs.
also, it has been emphasized to observe the rules of ijtihad and the precedence of certain rulings of reason.
it is noteworthy that the central reason that is the basis of the validity of these principles can be the basis of its validity in deriving other educational parts of religion such as: ethics, teachings related to modern human sciences, history, natural sciences, etc.
the research in this article is analytical-descriptive and referring to the sources of principles of jurisprudence, kalam, philosophy, tafsir and hadith and showing examples of the use of these rules in tafsir books, especially the tafsir al-mizan of allameh tabatabai.
نویسنده :
سید محمد طباطبایی ، محمد رضاپور
منبع اصلی :
https://nasim-e-kherad.ismc.ir/article_171731.html
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(نسیم خرد- سال 1403- دوره 10- شماره 1)
یادداشت :
اعتقادات اجتهاد در معارف اعتقادی اجتهاد عام اصول لفظیه اصالة الظهور اصول لفظیه در اعتقادات اصالة العموم اصالة الاطلاق
Beliefs Ijtihad in religious education general ijtihad Vocabulary principles Asala al-Zhoor Vocabulary principles in beliefs general authenticity Absolute originality