درسگفتار تقابل دو گفتمان در مناسبات دین و قدرت در واقعه عاشوراء: تحول اندیشه سیاسی در ۵۰ سال نخست بعد از پیامبر (ص | کتابخانه مجازی الفبا

حسن انصاری

متن

ت:پایگاه درسگفتار،جزوه و تقریرات

در اين سلسله درسگفتار به موضوعات زير پرداخته ايم:
۱) بعد از رحلت پيامبر اعظم (ص) مسلمانان چه تصوری از جايگاه پيامبر در مدينه داشتند؟ مفهوم جانشينی/ خلافت پيامبر چگونه شکل گرفت و نقش فتوحات در ساختن آن چه بود؟
۲) مسلمانان بلافاصله بعد از رحلت پيامبر (ص) چه نسبتی ميان قدرت و حاکميت بر سرزمين اسلام با دين و مرجعيت دينی/ وحی/ طاعت دينی بر قرار می کردند؟
۳) قتل عثمان و عصر "فتنه" و حوادث بعد از آن چه تأثيری در تحول مفهوم خلافت گذاشت؟
۴) نقش دوران خلافت امير المؤمنين و همچنين حادثه کربلا در شکلگيری مفهوم تازه ای از جانشينی پيامبر (ص) و شکلگيری مکتب اهل بيت در برابر مکتب سقيفه/ خلافت چه بود؟
۵) مفاهيم سياسی/ دينی "جماعت"، "طاعت"، "سنت"، "شورا"، "اولوا الأمر" و برخی مفاهيم ديگر در زمينه تحولات سياسی دو قرن اول مورد بررسی قرار گرفت.
۶) نسبت بين دين و قدرت در ساخت نظام حقوقی و فقهی دستگاه خلافت تا عصر شافعي مورد بحث قرار گرفت و درباره تحول تدريجی مفاهيم و منابع شریعت و اراده معطوف به قدرت خلفاء در اين زمينه مفصلا بحث شد؛ از جمله بحث درباره سیر تاریخی بحث از منابع فقه (قرآن، سنت، اجماع، اجتهاد الرأی، قياس).
۷) تأثير دوران خلافت حضرت امير (ع) و حادثه کربلاء در شکل دادن به فلسفه دينی/ سياسی متمایزی که در آن معانی تازه ای برای جانشينی پيامبر (امامت)، سنت پيامبر (ص) و نقش حکومت در اداره جامعه شکل گرفت و مخالفت با حاکميت دستگاه خلافت مشروعیت یافت مورد بررسی قرار گرفت.
۸) از سه جريان اصلی در دويست سال اول اسلام بحث کرديم: ۱) جريان اصلی دستگاه خلافت، ۲) جريان مرجعيت اهل حديث و "سنت" / جريان ادبيات " احکام السلطانية" (که با وجود پذيرش "طاعت" خليفه در امر سياسی به تدريج مرجعيت دينی و يا اراده معطوف به قدرت او در دخالت در امر دينی و شريعت را به چالش کشيد) و ۳) جريان مکتب اهل بيت (ع)/ تشيع امامی.

درس گفتار،جزوه وتقریرات

Mods Doblin core Marc xml MarcIran xml