چکیده :
)از مجموعۀ ۹ جلدی)مجلد سوم از مجموعة «تاریخ فلسفه» نوشتة کاپلستون، به سیر اندیشة اروپا از قرن چهاردهم تا اوایل قرن هفدهم اختصاص دارد که دورة تجدید حیات علمی و ادبی اروپا (رنسانس) را دربرمی‌گیرد.
سیر فلسفی در قرن چهاردهم، که به نوعی ادامة حیات اندیشه‌های قرن سیزدهمی است، با حرکت تازه‌ای گسترش یافت.
یکی از مشخصه‌های قرن چهاردهم رشد علم و تفکر علمی و ترجمة آثار ریاضی‌دانان یونانی بود که راه را برای کشفیات گالیله و عرضة نظریه‌های تازة آلبرت کبیر و راجر بیکن و در نهایت برای تفکر علمی فرانسیس بیکن هموار ساخت.
عصر نوزایی یا رنسانس یادآور دورانی است که دانش و ادبیات روم و یونانیان باستان از نو جان گرفت و نهضت آموزش رسمی آغاز شد، اختراع دستگاه چاپ موجب شد تا علم و معرفت در دسترس تودة مردم قرار گیرد؛ کشف سرزمین‌های تازه، افق دید آدمی را بسیار گسترده‌تر و کشفیات علمی موهبت بی‌پایانی برای بشریت فراهم ساخت.
مجلد حاضر در ۲۴ فصل با موضوعاتی از این دست تنظیم شده است: بررسی اندیشه‌های دور اندوس و پتروس آورئولی؛ پژوهش دربارة زندگی و آثار و عقاید گوناگون ویلیام اوکام؛ شرح جنبش اوکامی همراه با بیان عقاید پیروان او؛ جنبش علمی با تاکید بر دانش طبیعی در قرن ۱۳ و ۱۴؛ بحث دربارة مارسیلیوس پادوئایی؛ شرح عرفان نظری و عقاید نمایندگان نامدار آن؛ احیای افلاطون‌گرایی و رنسانس ایتالیا؛ و ارسطوگرایی، رواق‌گرایی، شکاکیت و نقد منطق ارسطویی.
the assertion that the most important philosophical event in mediaeval philosophy was the discovery by the christian west of the more or less complete works of aristotle is an assertion which could, i think, be defended.
when the work of the translators of the twelfth century and of the early part of the thirteenth made the thought of aristotle available to the christian thinkers of western europe, they were faced for the first time with what seemed to them a complete and inclusive rational system of philosophy which owed nothing either to jewish or to christian revelation, since it was the work of a greek philosopher.
they were forced, therefore, to adopt some attitude towards it: they could not simply ignore it.
some of the attitudes adopted, varying from hostility, greater or less, to enthusiastic and rather uncritical acclamation, we have seen in the preceding volume.
st.
thomas aquinas's attitude was one of critical acceptance: he attempted to reconcile aristotelianism and christianity, not simply, of course, in order to avert the dangerous in?uence of a pagan thinker or to render him innocuous by utilizing him for 'apologetic' purposes, but also because he sincerely believed that the aris totelian philosophy was, in the main, true.
had he not believed this, he would not have adopted philosophical positions which, in the eyes of many contemporaries, appeared novel and suspicious.
but the point i want to make at the moment is this, that in adopting a definite attitude towards aristotelianism a thirteenth century thinker was, to all intents and purposes, adopting an attitude towards philosophy.
the significance of this fact has not always been realized by historians.
looking on mediaeval philosophers, especially those of the thirteenth century, as slavish adherents of aristotle, they have not seen that aristotelianism really meant, at that time, philosophy itself.
distinctions had already been drawn, it is true, between theology and philosophy; but it was the full appearance of aristotelianism on the scene which showed the mediaevals the power and scope, as it were.