چکیده :
هدف پژوهش حاضر مرور نظام‌مند پژوهش‌های انجام شده در مورد تمدن اسلامی و تمدن نوین اسلامی برای پاسخ‌گویی به این پرسش است که این پژوهش‌ها با تکیه بر آموزه‌های قرآنی، برای تمدن‌سازی اسلامی چه مولفه‌هایی ارائه می‌دهند؟ در پاسخ به این پرسش از طریق روش مرور نظام‌مند 605 پژوهش در زمینه موضوع مدنظر، در بازه زمانی 1390 تا 1400 که در نشریه‌های علمی معتبر داخلی ارائه شده‌اند، ارزیابی و در نهایت 20 مقاله به صورت هدفمند انتخاب شد؛ و با تحلیل محتوا و ترکیب نظام‌مند ادبیات مربوط این نتایج بدست آمد که مولفه‌های تمدن‌سازی اسلامی در آیات قرآن، در دو حوزه قابل دسته‌بندی هستند: 1- نظام‌سازی، شامل: شکل‌گیری دولت مقتدر و باکفایت اسلامی، شکل‌گیری جامعه فرهیخته و کارآمد اسلامی، شکل‌گیری نظام اقتصادی رشدیافته و بالنده، شکل‌گیری نظام فرهنگی مطلوب.
2- زیرنظام‌های تمدنی، شامل: عدالت‌گستری، علم‌گرایی و تولید آن، آزادی و آزاداندیشی، عقلانیت و خردورزی، اخلاق‌مداری، ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس در جامعه، وحدت‌گرایی و انسجام، قانون‌مداری، امنیت، تولید فکر و نظریه‌پردازی، بکارگیری نخبگان علمی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی؛ نظم و انضباط، استقامت اجتماعی، ارزشمند شمردن کار و تلاش در جامعه، توسعه و رفاه عمومی، مبادله معرفتی با دیگر جوامع و ملل، نگرش توحیدی، آینده‌نگری، تساهل و مدارا.
the purpose of the current research is to systematically review the researches conducted on islamic civilization and modern islamic civilization to answer the question, what components do these researches offer for the islamic civilization making based on quranic teachings? in response to this question, through a systematic review of 605 researches in the field of the subject, in the period of 1390 to 1400, which were presented in reliable domestic scientific publications, were evaluated and finally 20 articles were purposefully selected; and by analyzing the content and systematically combining the relevant literature, these results were obtained that the components of islamic civilization making in the verses of the qur'an can be categorized into two areas: 1- systematization, including: the formation of a powerful and efficient islamic government, the formation of an educated and efficient islamic society, the formation of a developed economic system, the formation of a desirable cultural system.
2 civilization subsystems, including: justice, orbital science and its production, freedom and freedom of thought, rationality and wisdom, orbital ethics, creating self-belief and self-confidence in society, unity and cohesion, rule of law, security, theorizing, employing scientific elites, political, economic and cultural; discipline, social endurance, valuing work and effort in society, development and general welfare, epistemological exchange with other societies and nations, monotheistic attitude, foresight, tolerance.
نویسنده :
سهراب حاتم زاده ، بهرنگ اسماعیلی شاد ، محمدحسن میرزامحمدی ، محبوبه سلیمان‌پورعمران
منبع اصلی :
https://qcc.quran.ac.ir/article_164471_b7fcb341a0a5cf38dcca26da171ad56b.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(قرآن، فرهنگ وتمدن- سال 1401- دوره 3- شماره 3- از صفحه 94 تا 127)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
تمدن‌سازی اسلامی نظام‌سازی آیات قرآن مرور نظام‌مند تحلیل محتوا
کلیدواژه‌ها [English]
Islamic civilization making Systematization Quran verses Systematic review content analysis
نوع منبع :
مقاله
,
کتابخانه عمومی