چکیده :
دو رویکرد اصلی در معرفت‌شناسی تکاملی وجود دارد: رویکرد تمثیلی یا اسپنسری، و رویکرد تحت‌اللفظی یا داروینی.
در رویکرد دوم، که پژوهش حاضر به بررسی آن از نگاه مایکل روس خواهد پرداخت، مدعا آن است که نه تنها رشد و تکامل بدن حیوانات و انسان‌ها محصول و نتیجۀ انتخاب طبیعی است، بلکه رشد ساختارهای ذهنی آنها نیز محصولِ انتخاب طبیعی است.
حامیانِ این رویکرد خود به دو دسته تقسیم شده‌اند: نخست، معرفت‌شناسانی چون لورنز، ریدل و ووکتیتس، که معرفت‌شناسی تکاملی را مکمِّلِ فلسفۀ انتقادی کانت می‌دانند؛ دوم، معرفت‌شناسانی چون کِلارک که معرفت‌شناسی تکاملی را به شکّاکیت هیومی مرتبط می‌کنند.
روس نیز همچون کِلارک معرفت‌شناسی تکاملی را مکمِّلِ فلسفه هیوم می‌داند و بر این باور است که ذهن انسان مانند لوحی سفید نیست، بلکه به واسطۀ استعدادها و ظرفیت‌های فطری یا قواعد اپی‌ژنتیکِ ثانوی مجهز شده است.
بنابراین، روس نیز نظیر کواین تمایزی میان گزاره‌های تحلیلی و ترکیبی نمی‌گذارد، بلکه همۀ آنها را از سنخ گزاره‌های ترکیبی و پسینی می‌داند، با این تفاوت که کواین برای تأیید مدعای خود به دلایل فلسفی تمسّک جسته است، اما روس به دلایل زیست‌شناختی استناد می‌کند.
دیدگاه روس با نقدهای گوناگونی مواجه شده و روس به آنها پاسخ داده است.
در این مقاله، ابتدا گزارشی از دیدگاه‌های مذکور ارائه و مبانی و مؤلفه‌های نظریات فوق استخراج می‌شود، و سپس مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.
در نهایت این نتیجه حاصل می‌شود که هرچند معرفت‌شناسی روس نسبت به معرفت‌شناسی کواین از وجوه برتری برخوردار است، اما خود اشکالاتی از جمله دوری و خودشکن بودن دارد.
there are two main approaches to evolutionary epistemology: the analogical or spencerian approach, and the literal or darwinian approach.
the analogical approach claims that the process of the development of culture – particularly the development of science – is purely like that of living creatures and is based on natural selection.
michael ruse calls this approach the “traditional approach” or the “analogical approach”, and sometimes calls it the “spencerian approach.” in the latter approach, which this essay is going to consider from the viewpoint of michael ruse, the claim is that not only the development and evolution of animal bodies but also the development of the structures of their mind is a product of natural selection.
the proponents of these approaches are divided into two groups: first, theorists like lorenz, reidl, and wuketits, who believe that evolutionary epistemology is complementary to the critical philosophy of kant.
second, theorists like clark link evolutionary epistemology to humean skepticism.
ruse, like clark, believes that evolutionary epistemology is complementary to humean philosophy and that the human mind isn’t a blank slate, but it is provided with innate capacities or secondary epigenetic rules.
so, ruse like quine, believes that there isn’t any difference between analytic and synthetic propositions and that they all are synthetic propositions and posteriori.
the difference is that quine appeals to philosophical reasons, and ruse appeals to biological ones.
moreover, there isn’t any necessity in knowledge according to quine but rather, a pragmatic necessity; while ruse believes that there is a type of necessity, that is, according to the present framework of our minds, based on our evolutionary history, we are condemned to think causally and mathematically, but we may lose this framework in the evolutionary process.
it seems that ruse’s viewpoint corresponds more with our common sense than that of quine because we always put up resistance against those who believe that the principles of mathematics and logic are contingent.
the viewpoint of ruse was criticized, and he responds to his critics.
we believe that some of his answers aren’t plausible.
one of the most important criticisms against ruse’s evolutionary epistemology is that it is self-contradictory, that is, what is important for evolutionary epistemologists is success in survival and reproduction, and the truth doesn’t matter to him, so he should accept that we need to believe that the principles of evolution itself can possibly be false.
ruse, responds to this criticism by distinguishing between the reality of common sense and metaphysical reality.
we show in this essay that this solution doesn’t work because ruse doesn’t suggest any criterion for distinguishing between beliefs based on common sense and beliefs based on metaphysical reality so we can express doubts about the examples he gives for common-sense beliefs.
furthermore, even if it were to be accepted that common-sense beliefs are infallible the problem still exists because natural selection isn’t a common-sense belief, so according to this, all of our beliefs might be mistaken, including the natural selection mechanism itself, and applying it to human knowledge.
نویسنده :
وحید گرامی ، محسن جاهد
منبع اصلی :
https://pfk.qom.ac.ir/article_2124_ae5a0d602588e7213b4dd3cc1e342b2c.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(پژوهش های فلسفی - کلامی- سال 1401- دوره 24- شماره 1- از صفحه 43 تا 66)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
معرفت‌شناسی تکاملی رویکرد تحت‌اللفظی یا داروینی قواعد اپی‌ژنتیک استعدادها یا ظرفیت‌های فطری مایکل روس
کلیدواژه‌ها [English]
Evolutionary epistemology Literal or Darwinian approach Epigenetic rules Innate dispositions or capacities Michael Ruse