چکیده :
میترائیسم یا مهرپرستی یکی از کهن‌ترین آئین‌های جهان است که پرستش آن به دوران ماقبل زرتشت برمی‌گردد.
میترا خداوند پیمان و روشنایی است که با بی‌نظمی، خشک‌سالی، نافرمانی و دروغ مخالف است و به جنگاوری مشهور است.
به دلیل ویژگی‌های خاص این ایزد، آئین میترایی در مناطق زیادی رواج یافت.
با توجّه به اینکه افسانه بازماندۀ روایت‌های مقدّس اسطوره‌ای است که ریشه در برخی از اعتقادات آئینی دارد، در پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری پرداخته می‌شود.
بستر پژوهشی مقاله افسانه‌هایی است که به زبان فارسی در استان‌های لرنشینِ چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد گردآوری شده‌اند.
هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل رد پای باورهای میترایی و کارکردهای آن در افسانه‌های لری است.
خواننده با مطالعۀ این مقاله درمی‌یابد که بعضی از باورهای اسطوره‌ای و دینی مربوط به آئین میترایی، با حفظ کارکرد خود و برخی دیگر با دگردیسی‌هایی، در افسانه‌های لری ریشه دوانیده است.
باورهای مربوط به چگونگی تولد، جنگاوری و بارورکنندگی ایزد مهر و نیز باورهایی که در این آئین پیرامون پدیده‌های خورشید، خروس، کلاغ، عقاب، سرباز، آتش، عدد هفت و گاو وجود دارد، از این دسته‌اند.
mithraism, as one of the oldest religions in the world, dates back to the pre-zoroastrian era.
mithra is god of covenant and light; he is opposed to chaos, drought, disobedience and lie, and is known as a warrior.
due to the specific characteristics of this god, mithraism spread in many parts of iran.
surviving legends in some parts of iran have mythological themes and are rooted in some religious beliefs.
in the present research, by using descriptive-analytical method, the influence of mithraic beliefs on lori legends is examined.
we study the legends that have been written in persian language and have been collected from lorestan, chaharmahal and bakhtiari, and kohgiluyeh and boyer-ahmad provinces.
the reader will realize that some of the mythological and religious beliefs of mithraism, while maintaining their functionality, and some others through transformations, have taken root in lori legends.
some of these beliefs are as follows: how to be born, warfare, fertility, and phenomena related to sun, cock, crow, eagle, soldier, fire, number seven and cow.
نویسنده :
سودابه کشاورزی ، زرین تاج واردی
منبع اصلی :
http://jmmlq.azad.ac.ir/article_673037_7827186297cf3581611c5c47e4ff3d09.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی- سال 1399- دوره 16- شماره 59- از صفحه 103 تا 129)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
ایزد مهر ادب عامه افسانه‌های لری باورهای دینی باورهای اسطوره‌ای
کلیدواژه‌ها [English]
Mitra folklore Lori Legends religious beliefs Mythological Beliefs