چکیده :
خدای سبحان در قرآن کریم، رسالت پیامبر اکرم(ص) را تلاوت آیات، تعلیم کتاب و حکمت، و تزکیه نفوس معرفی میکند.
جامع همه این رسالتها، رسالت دعوت به سوی خداست.
قرآن کریم با بیان این رسالت جامع، روشهای آن، یعنی حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن را بیان کرده است.
خدای سبحان شیوههای گوناگون دعوت را به رسول خدا(ص) آموخته و خود نیز در تبیین و تفهیم معارف قرآنی، آنها را به کار گرفته است.
در این پژوهش، با اذعان به وجود استدلال عقلی به لحاظ صورت و ماده در قرآن، به بررسی برخی از الگوهای صوری استدلال در قرآن، یعنی الگوی قیاسی میپردازیم.
بررسی تمام صورت‌های استدلال، مانند صورت مصرّح و مضمر، صورت بسیط و مرکب، صورت قیاس، استقراء و تمثیل و بررسی تفصیلی تمام صورت‌های قیاسی، یعنی اقترانی حملی و شرطی و استثنایی اتصالی و انفصالی، و همچنین بررسی روش برهان، خطابه و جدل در قرآن، نیازمند پژوهشهای متعدد و مستقل است و در این تحقیق مختصر نمیگنجد.
به همین دلیل در این پژوهش، بهاختصار به بررسی برخی از صورت‌های استدلال، یعنی صورت قیاسی میپردازیم و سایر مباحث را به پژوهشهای دیگر واگذار میکنیم.
in the holy quran, god, the glory, introduces the prophet`s mission as reciting the verses, teaching the book and wisdom, and as purifying human souls from sins.
what may be taken as the being included in all these missions lies in inviting people to god.
the holy qur'an, having expressed this fundamental mission, introduced its methods, namely wisdom, good preaching, and best controversy.
god, the glory, has taught the prophet (s) various ways of invitation prophet, and he himself has employed them in explaining and teaching qur'anic teachings.
in this research, acknowledging the existence of rational reasoning in terms of form and matter in the qur'an, we seek to examine some formal patterns of reasoning in the quran, that is, the syllogistic model.
examining all forms of reasoning, such as explicit and implicit forms, simple and compound form, the form of syllogism, induction and analogy, and detailed study of all the syllogistic forms as well as surveying the method of demonstration, rhetoric and topic in the qur'an requires numerous and independent researches, and is not included in this brief study.
for this reason, in this study, we will briefly examine some forms of reasoning, that is, the syllogistic forms, and leaves other topics.