زلال حکمت - جلد دوم اخلاق | کتابخانه مجازی الفبا

زلال حکمت - جلد دوم اخلاق | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
زلال حکمت - جلد دوم
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
زلال حکمت - جلد دوم : اخلاق
ویرایش اثر
وضعیت نشر :
انتشارات اطلاعات ،
چکیده :
مجموعه زلال حکمت ( سخنرانیهای حضرت آیت الله سیدرضی شیرازی )؛ تنظيم و تدوين : سید محمد حسین آیت الله زاده شیرازی؛ انتشارات اطلاعات؛ جلد دوم : اخلاق: قال رسول اللّه‏ صلي‏الله‏عليه‏و‏آله: «إِنَّمَا بُعِثتُ لِأُتَمِّمَ مَكارِمَ الْأَخلاَقِ»[1] از زمان ارسطو، حكما و فلاسفه مدركات عقل را به دو بخش نظري و عملي تقسيم كرده‏اند. اين دانشمندان، عقل نظري را آن دسته از مدركات عقل دانسته‏اند كه پيرامون هست‏ها و نيست‏هاست و يا به عبارت ديگر آن چه بايد باشد و آن چه نبايد باشد. به عنوان مثال، عقل انسان درك مي‏كند كه خدا هست، عقل هست، اجتماع نقيضين محال است و يا اجتماع ضدّين ممتنع است. اين دسته از مدركات عقل مربوط به نظر است و با عمل ارتباطي ندارد. آخوند ملاّصدرا معتقد است كه اين مدركات مربوط به صدق و كذب است. دسته ديگر از مدركات عقل كه به عقل عملي مشهور است، پيرامون وظايف و تكاليف و ارزش‏هاست. عقل آدمي درك مي‏كند چه چيز شرّ و چه چيز زيبا و خير است. تعبير ملاّصدرا از اين مدركات آن است كه اين دسته از مدركات عقل، مربوط به جميل و قبيح است مثل اين كه عقل درك مي‏كند توكل و رضا و تسليم و صدق، خوب و دروغ و سرقت و غيبت، قبيح است. با اين توضيح، معلوم مي‏شود در اكثر روايات، مثل «اَلْعَقْلُ مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَاكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ»[2] كه سخن از عقل به ميان آمده، نظر به عقل عملي بوده است. و هم چنين در كتاب شريف «اصول الكافي» كه بابي به نام «باب العقل والجهل» وجود دارد، جهل در مقابل علم و به معناي ناداني نيست، بلكه به معناي قبيح و شرّ و هم چنين عقل به معناي جميل و خير مي‏باشد. از ديدگاه اين انديشمندان، عقل عملي به چند شاخه تقسيم مي‏شود كه عبارتند از: علم تدبير منزل، علم سياست مُدُن و علم اخلاق. به اين ترتيب معلوم مي‏شود كه مدركات نظري عقل، علوم صرف بوده و مطلوبيت ذاتي دارند اما مدركات عملي عقل، مربوط به عمل بوده و مطلوبيت نفسي ندارند بلكه علمي براي عمل كردن هستند. با اين اوصاف، علم اخلاق كه از شاخه‏هاي عقل عملي است، مجموعه‏اي از گزاره‏ها و قضايايي است كه بايد در زندگي انسان مورد عمل قرار گيرد. اين قضايا و گزاره‏ها در فرايند تربيتي انسان توسط مربيان و استادان به او منتقل شده و به مرور مورد عمل وي قرار مي‏گيرد و به تدريج با تمرين و ممارست در او نهادينه شده و زوال‏ناپذير مي‏شود. پايداري و عدم زوال اين تعاليم در انسان، مجموعه‏اي از ملكات و صفات و خصايص روحي و نفسي را پديد مي‏آورد كه به آنها اخلاق گفته مي‏شود. با اين بيان معلوم مي‏شود اخلاق معناي وسيعي دارد كه شامل جميع ملكات پسنديده و خصايص ناپسند مي‏شود، اما در نظر عرف، اخلاق به صفات پسنديده نفساني اطلاق مي‏گردد. دين مقدس اسلام كه از سوي خداوند حكيم توسط پيامبر مكرم اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آله براي ارشاد بشريت ارسال شده، ديني است كه كاملاً با فطرت آدمي تطابق دارد و همه ابعاد وجود او را پوشش مي‏دهد. از آنجايي كه انسان از سه بخش عقل، جسم، اميال و غرايز تشكيل شده، هر بخش از اين دين نيز به گونه‏اي متكفّل هدايت يك بُعد او مي‏باشد. لذا بخش عقايد در اسلام راهنماي عقل، بخش احكام هدايت‏گر جسم و بخش اخلاق كنترل كننده اميال و غرايز انسان هستند تا نهايتاً هر يك از ابعاد وجودي انسان از يك راهنماي وحياني برخوردار باشد. به نظر مي‏آيد ضمن ارزشي كه بخش عقايد و احكام در اسلام دارند، بخش اخلاق از اهميت بارزتري برخوردار باشد، چرا كه اخلاق نتيجه عملي دو بخش ديگر تلقّي مي‏شود. به دليل اهميت اخلاق است كه خداوند متعال در برخي آيات قرآن كريم، تزكيه را مقدم بر تعليم ذكر فرموده و يا در روايتي، پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله هدف از بعثت خويش را تتميم مكارم و فضايل اخلاقي بيان مي‏كنند كه با اندكي تأمّل علت اين اهميت دانسته مي‏شود. چون از يك سو بنيان عمل، عقيده است، پس اگر تأكيد بر تصحيح اصول عقايد شده بدان سبب است كه نتيجه آن به صورت عمل صالح ظاهر شود. و از سويي ديگر اگر تأكيد بر انجام فرايض شده، بدان علت مي‏باشد كه علاوه بر درك ثواب و دوري از عقاب، اخلاق ما الهي شود، چون هيچ يك از احكام اسلامي مثل نماز و روزه و حج و ... جعل نشده، مگر آن كه تصفيه و تزكيه روح و تصحيح روابط اجتماعي در آن مورد نظر بوده است. در مسير فهم صحيح گزاره‏هاي اخلاقي و مهم‏تر از آن، عمل كردن به آنها، يكي از مهم‏ترين اركان، داشتن الگو و اسوه‏اي است كه علاوه بر درك صحيح آن اصول، به بهترين وجه نيز تربيت اخلاقي و ديني شده باشد. اين الگو علاوه بر اين شرايط، لازم است كه عامل به مدرَكات خود نيز باشد. اهميت الگوي مناسب در كلام امام زين العابدين عليه‏السلام به خوبي نمايان است كه فرمودند: «هَلَكَ مَنْ لَيْسَ لَهُ حَكِيمٌ يُرْشِدُهُ»[3] هر آن كس كه دانايي نداشته باشد تا ارشادش كند، هلاك مي‏گردد. كتاب حاضر مجلد ديگري از افاضات استاد اخلاق، حكيم فرزانه و مجتهد و فقيه وارسته‏اي است كه ضمن پذيرش تربيت ديني در خانواده‏اي اصيل، اخلاق پسنديده را نه تنها در عرصه نظر بلكه فراتر از آن در ميدان عمل با همه اجزاي وجود لمس كرده و به ظهور رسانده است. حضرت آيت اللّه‏ سيد رضي شيرازي در عين توانمندي علمي، همه مناصب و سمت‏هايي كه مي‏توانست ايشان را به امور علمي يا اجرايي صرف محدود نمايد، به كناري نهاد و با پيروي از سيره نبوي و علوي و سلف صالح خويش، با مردم بودن براي تربيت ديني آنان را سرلوحه رفتار خويش قرار داد. اين كتاب رايحه‏اي از نيم قرن تلاش علمي و عملي معظّم له است كه براي پويندگان وادي اخلاق مي‏تواند الگوهاي مناسب و ارزنده‏اي از آيات شريف قرآن و روايات و مباني عقل نظري و عملي و حكايات و قصص، ارائه نمايد. باشد كه جويندگان حكمت عملي از اين چشمه زلال بهره‏مند گرديده و سيراب شوند. در پايان، ضمن آن كه شما خواننده محترم را جهت آشنايي با سير تدوين و تنظيم كتاب به مقدمه جلد اول ارجاع مي‏دهيم، متذكر مي‏شويم كه سخنراني‏هاي اين جلد اگر چه كه با موضوع اخلاق ارائه شده، اما به سبب برخي محدوديت‏ها ممكن است مواردي نيز يافت شود كه از شمول اين موضوع خارج باشد. خداوند را به سبب توفيق نشر اين اثر ماندگار كه مي‏تواند در ارتقاي فرهنگ ديني مؤثر باشد، سپاس مي‏گوييم و از خوانندگان محترم التماس دعا داريم. [1]. مستدرك الوسائل، جلد 11، صفحه 187. [2]. اصول الكافي، جلد 1، صفحه 11. [3]. بحار الانوار، جلد 75، صفحه 159.
منابع دیجیتالی مرتبط :
فهرست
نویسنده :
سیدرضی شیرازی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.sayyedrazishirazi.ir/talifat.aspx
جنس منبع:
متن
پایگاه :
تالیفات سید رضی شیرازی
یادداشت :
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , سخنرانی , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال , تخصصی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال