چکیده :
منطقه مغانجق در درشمال غربی ایران قرار دارد.
واحدهای لیتولوژیکی منطقه، واحدهای ولکانیکی و واحدهای رسوبی میباشند.
با توجه به برداشتهای ژئوفیزیک هوایی به روش رادیومتری، مستعد بودن منطقه نسبت به نهشته شدن اورانیوم مشخص شده و لذا بررسیهای ژئوشیمیایی جهت پی جویی اورانیوم و عناصر پرتوزا در منطقه انجام گرفت.
با توجه به وسعت منطقه، روش ژئوشیمیایی جهت پی جویی اورانیوم، روش رسوبات آبراههای میباشد.
نمونه برداری از رسوبات آبراههای منطقه با چگالی نمونه برداری یک نمونه به ازای هر2.5 کیلومتر مربع انجام گرفته و مجموعا 152 نمونه از منطقه برداشت شده که توسط دستگاهicp تحت آنالیز 23 عنصری قرار گرفتند.
از دادههای خامی که از آزمایشگاه تهیه شدند، ضمن داده پردازی یک سری داده جدید تهیه شد که این داده ها با توجه به نقشه زمین شناسی نسبت به واحدهای لیتولوژیکی نرمالایز شده و اثر لیتولوژی در این دادهها نا محسوس بوده که تحت عنوان دادههای شاخص غنی شدگی نام دارند.
مطالعات آماری تک متغیره و چند متغیره بر روی دو سری داده خام و شاخص غنی شدگی انجام شد.
مطالعات آماری تک متغیره شامل روش سنتی، روشeda، روشp.nو مطالعات آماری چند متغیره شامل بررسی های جدول همبستگی، آنالیز خوشهای و آنالیز فاکتوری می باشد.
با توجه به مطالعات چند متغیره اهمیت عناصر mo,v,u,pb,cu,co,zn نسبت به پی جویی اورانیوم مشخص گردید که با منطق روشp.n اهمیت نمونه هایی که بااستفاده از روش سنتی نسبت به این عناصر ناهنجار تشخیص داده شدند مشخص گردید.
در طی برداشت نمونههای رسوب آبراهه ای57 نمونه کانی سنگین از منطقه مغانجق برداشت شد که با توجه به تبدیل مقادیر اندازهگیری شده به ppm و بررسیهای کانی سنگین، 10 نمونه به عنوان نمونههای کانی سنگین مهم معرفی گردید.
جهت بررسیهای اقتصادی در منطقه مغانجق، تعداد 43 نمونه سنگی برداشت شد که با توجه به بررسیهای چند متغیره، ارتباط معنی دار بین عناصرu,mo,co,zn,ni,pb در نمونه های سنگی مشخص گردید و با توجه به بررسیهای eda، هفت نمونه از43 نمونه، بسیار با اهمیت تشخیص داده شده که بررسی میکروسکوپی بر روی این نمونه ها پیشنهاد شده است.
ار نظر لیتولوژیکی منطقه مغانجق شباهت بسیاری با ناحیه کارنس واقع در تگزاس جنوبی و نیز حوزه ایللی دارد.
این دومنطقه دارای ذخایر اورانیوم از نوع ماسهسنگی هستند که ماسهسنگهای میربان اورانیوم، همجوار با واحدهای ولکانیکی مربوط به دوره ترشیری می باشند و این ویژگی در منطقه مغانجق وجود دارد که بیانگر با اهمیت بودن واحدهای ماسه سنگی همجوار باتوف در منطقه نسبت به پی جویی اورانیوم می باشد.
در این پروژه 12 نمونه با توجه به ارتباط معنیدار عناصرmo,v,u,pb,cu,co,zn نسبت به یکدیگر و بر اساس روشp.n وedaبه عنوان مناطق امید بخش معرفی شدند.
سرانجام در این مطالعات نتیجهگیری شد واحدهای رسوبی منطقه مغانجق به خصوص واحدهای رسوبی تخریبی دارای اهمیت بیشتری نسبت به پی جویی اورانیوم هستند و نیز مشخص گردید که عناصر mo,v,u,pb,cu,co,zn دارای ارتباط معنی داری با یکدیگر در واحدهای رسوبی منطقه می باشند.