چکیده :
چکیده به تکنولوژی می توان با دو رویکرد متفاوت نظر کرد.
می توان آن را ابزاری خنثی دید که بسته به قصدی که شخص استفاده کننده از آن دارد، می تواند در جهت خیر یا شر مورد استفاده قرار گیرد.
اما در رویکرد دیگر، تکنولوژی نه یک ابزار صرف، که اساسا تکنولوژی را نوعی نگاه خاص به جهان و هستی دانست، نگاهی که در آن انسان به همه چیز به مثابه «منبع ذخیره انرژی» نظر می افکند.
می توان رویکرد اول را تحت عنوان کلی «رهیافت جامعه شناسانه و روان شناسانه» و رویکرد دوم را «رهیافت فلسفی» نام گذاری کرد.
تفاوت این دو رهیافت در نقطه نظرات خاصی که پیرامون برخی از موضوعات دارند ، بهتر نشان داده می شود.
موضوعاتی همچون؛ نسبت تاریخ با انسان و اعمال و تفکراتش، چگونگی تبیین حوادث تاریخی، نسبت علم و رفتار انسان با پیش فرض ها و ارزش های حاکم در هر دوره ی تاریخی و نیز نسبت انسان با عالم و مبدا عالم.
این بحث برای جوامعی همچون جامعه ایران، که خواهان رسیدن به «توسعه ی تکنولوژیک»می باشند، لازم و ضروری است زیرا با توجه به چنین تبیینی می توانیم تصمیم بگیریم که؛ آیا اساسا تلاش برای تکنولوژیک شدنِ جامعه ی ایرانی، کاری مفید ولازم است یا کاری غلط و مضر، که در حالت اول باید تمهیدی برای لوازم و شرایط «توسعه ی تکنولوژیک» اندیشید که بی شک، فهم این لوازم نیز از خلال چنین بحث و چالش هایی میسر می گردد.
برخی از متفکران ایرانی مانندرضا داوری، محمد مددپور، سید مرتضی آوینی و عبدالکریم سروش نیز در این باب تاملاتی داشته اند.
سه اندیشمند اولی را می توان جزو مدافعان رهیافت فلسفی دانست و چهارمی را از جمله مدافعان رهیافت جامعه شناسانه و روان شناسانه.
تبیین های انجام گرفته توسط هر کدام از این اندیشمندان اگرچه می تواند بخشی از راه حل را نشان دهد اما بر هر کدام نیز نقدهایی وارد است که می تواند در تبیین راه توسعه مفید واقع گردد.
در این میان، توجه به داشته ها و سنت های فکری جامعه مان می تواند ما را در این راه مددرسان باشد.
بخش مهمی از داشته های حکمی و فلسفی جامعه ی ما نیز در آراء صدرا و حکمت متعالیه آمده است.
در این مسیر، تشریح نگاه عرفانی و فلسفی صدرا به انسان و عالَم و نسبت انسان با عالَم می تواند بخشی از راه حل مذکور باشد.
اما تنها با اهتمام جدی متفکران و هنرمندان در باب مسئله ی «چیستی تکنولوژی» و نیز تبیین «شرایط تکنولوژیک شدن» توسط ایشان است که می توان امید داشت که شاهد نمایان شدن راه حلی در برابر مسئله ی «چرایی و چگونگی توسعه ی تکنولوژیک» باشیم که این امر تنها از طریق تلاشِ پیگیرِ اندیشمندان در نقد و تبیین نظرات یکدیگر و نیز با جلوگیری از به فراموشی سپرده شدن حلقه های تاریخی این بحث است که حاصل می شود.
کلید واژه ها : حکمت متعالیه ، تکنولوژی ، جهان بینی ، رضا داوری اردکانی ، عبدالکریم سروش ، محمد مددپور، مرتضی آوینی
abstract: the technology can be considered two different approaches.
it can be seen that the tool offset depending on the intention of the person using it, it can be used for good or evil.in another approach, rather than a mere instrument technology, which essentially is a look into the world of technology and you know, look at that man to everything as "energy storage" are cast.the first approach can be under the general title "sociological and psychological approach" and the second approach is the "philosophical approach" named.
the two approaches differ in the specific comments on some of the issues that should be shown topics such as the history of human actions and thoughts,how to explain historical eventsscience and human behavior assumptions and values prevailing in each historical periodand the proportion of people with the universe and the origin of the universe.the argument for societies like iran, which wants to achieve "technological development" are necessary because, according to such an explanation can decidedoes technological efforts of iranian society, or do something useful vlazm is wrong and harmful, in the first case, the device must accept appliances and "technological development" undoubtedly thought, understanding the components of such a discussion during challenge that is possible.some iranian thinkers such as reza davari, mohammad mddpvr, seyed morteza evin and soroushtuesday thoughtful reflections are also the first and fourth philosophical approach to the defense, including the defense ofsociological and psychological approach.explanations, although it can be done by each of these thinkersshow on each part of the solution but also included criticisms that could be useful in explaining the development..
in the meantime, given the assets and intellectual traditions of our society can be mddrsan us in this way.
are an important part of our society's legal and philosophical ideas of sadra's transcendent wisdom.in this way, describe the mystical and philosophical view of man and the universe and of man and the universe sadra could be part of the solution.
but only with serious effort thinkers and artists on the question of "what technology" and also explain the "technological conditions" of them by thethat we can hope that the apparent solution to the problem of "why and how technological development", weit is only through the hard work of scholars in cash and explain our viewsand also prevent the forgotten history of this discussion is that the ring is achieved.
keywords: transcendent wisdom, technology, ideology, reza davari ardekani,abdolkarim soroush, mohammad madadpoor, morteza avini