گناه تهمت به ديگران | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
گناه تهمت به ديگران
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
گناه تهمت به ديگران
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
اخلاق گفتگو
,
تهمت به شیعیان
,
تهمت
سوال:
آيا متهم کردن ديگران به ديوانگي و بيماربودن و ... از روي خودخواهي گناه بزرگي محسوب مي شود؟
پاسخ تفصیلی:
تهمت به ديگران يكي از گناهان كبيره است و از روايات استفاده مي شود كه حتي از گناه غيبت و زنا بزرگتر است. در صورتي كه خداي ناكرده به كسي اتهامي وارد ساخته ايد كه حقيقت ندارد، بايد از آن توبه كنيد و در صورت امكان از كسيكه به او اتهام واردساخته ايد، كسب رضايت نماييد. در ادامه از شما دعوت مي كنيم در زمينه تهمت و بهتان به مطلب زير توجه نماييد.
تعريف لغوي تهمت
بهتان و تهمت عبارتست از اينکه انسان در حق غير به چيزي که راضي نيست دروغ بگويد به عبارت ديگر چيزي را به دروغ به ديگري نسبت دهد و شخصي که مرتکب گناه و عمل زشتي نشده به انجام آن متهم کند و يا عيب و نقصي را که در او نيست به او بچسباند و فرقي نيست که اين نسبت دروغ در حضور او باشد يا در غياب.
بهتان و تهمت از گناهان کبيره است و در قرآن مجيد به شدت از آن نهي، و عذاب شديدي براي آن ذکر گرديده که به آن اشاره خواهد شد.
بدترين نوع دروغ
در حقيقت بهتان بدترين نوع دروغ است و چنانچه اتهام شخص در غياب وي باشد غيبت هم بشمار ميآيد و انسان در واقع مرتکب دو گناه شده است يکي دورغ و ديگري غيبت و بزرگترين ظلم در حق برادر مؤمن آنست که او را متهم به ارتکاب گناهي کني که هرگز آنرا انجام نداده است. بهتان باصطلاح همين برچسب زدن به اين و آن است که متاسفانه همواره در جوامع بشري مطرح بوده و امروزه نيز بزرگترين ابزار دشمنان و مخالفان است.
آثار سوء اجتماعي تهمت
نتيجه بهتان و افتراء به اين و آن اينست که نظام اجتماعي دير يا زود از هم بپاشد و عدالت اجتماعي از بين برود، حق باطل و باطل حق جلوه کند، بيگناهان متهم و گرفتار، و گناهکاران تبرئه و آزاد باشند، حسن ظن به سوء ظن نسبت بکديگر تبديل گردد و اعتماد عمومي مردم از يکديگر سلب شود و زمينهي هرج و مرج فراهم گردد و نا امني و نار ضايتي رشد يابد، دوستي و صميميت جايش را به کينه و عداوت بدهد، مردم پراکنده و متفرق و بدون ارتباط با يکديگر زندگي کنند و از تجمع و تشکل و انسجام خبري نباشد. بدون شک چنين جامعهاي نميتواند دوام و بقاء داشته باشد بلکه بزودي سقوط خواهد کرد و مردم آن هلاک و گرفتار انواع مشکلات و بلايا خواهند شد.
و لذا امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: هر گاه مؤمني برادر مؤمن خويش را متهم سازد و به او تهمت بزند ايمان از قلب او محو ميشود همچنانکه نمک در آب ذوب ميگردد. و وقتي ايمان مؤمن ذوب شد و ديگر اثري از ايمان در قلبش باقي نماند جايگاهش دوزخ است چنانکه پيامبر اکرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: هر کس به مرد يا زن با ايماني بهتان بزند يا دربارهي کسي چيزي بگويد که در او نيست خداوند در قيامت او را بر تلي از آتش قرار ميدهد تا از آنچه گفته است خارج شود. و از عهدهي گفتهي خود بيرون آيد.
در قرآن کريم بيش از چهل آيه درباره تهمت و بهتان به مردم در رابطه با جريانات مختلفي نازل شده که چند نمونه مهم آن ذکر ميشود.
چند نکته مهم:
تهمت دو صورت دارد:
افتراء: تهمت زننده با علم و آگاهي، گناه يا عيبي را به شخصي نسبت ميدهد يعني ميداند که آن شخص داراي اين عيب نيست و يا اين گناه از او صادر نشده است مع الوصف آن را به او نسبت ميدهد و حتي گاهي خود او مرتکب عمل زشتي شده ولي براي نجات خود از گرفتاري و فرار از مجازات آنرا به ديگري نسبت ميدهد، که در اصطلاح به آن افتراء گويند.
بهتان: تهمت زننده بدون علم بلکه از روي ظن و گمان چيزي را به شخصي نسبت ميدهد مانند نمونهي اول و دوم که در اصطلاح به آن بهتان گويند. ريشهي صورت دوم همان سوء ظن و بدبيني نسبت به ديگران است که موجب ميشود هر کاري که از ديگران صادر شود آنرا حمل بر فساد و بدي کند. و اکثر تهمتها بخاطر ناآگاهي و سوء ظن است، و لذا خداوند در قرآن ميفرمايد: اي مؤمنان از بسياري از گمانها بپرهيزيد زيرا بعضي از گمانها گناه است.
البته کاملاً روشن است که پيدايش ظن و گمان يا وهم و خيال در ذهن امري غير اختياري ميباشد و حسن و قبح، ثواب و عقاب در قلمرو افعال اختياري است نه غير اختياري، بنابراين مراد اينستکه به گمان خود ترتيب اثر ندهيد و از عمل بدون علم اجتناب ورزيد زيرا بسياري از کساني که بدون علم و بر اساس حدس و گمان عمل ميکنند مرتکب گناه و معصيت ميشوند. چنانچه در آيه ديگر فرمود: از آنچه بدان علم نداري پيروي مکن و در جاي ديگر گروهي را بخاطر اينکه به سوء ظن خود ترتيب اثر دادند ملامت و سرزنش ميکند و ميفرمايد: شما بدگمان شديد و سوء ظن پيدا کرديد و بر اساس آن عمل کرديد پس هلاک و تباه گشتيد. و نيز ميفرمايد: مشرکان پيروي نميکنند مگر گمان را و آنان گمان آوران هستند.
حمل فعل مسلمان بر صحت:
مؤمن نه تنها نبايد به برادر و خواهر مؤمن خويش سوء ظن داشته باشد و به آن ترتيب اثر بدهد بلکه بايد عمل او را حمل بر صحت کند و بکوشد تا سوء ظن خويش را به حسن ظن تبديل نمايد.
امير مؤمنان عليه السلام ـ در اين رابطه مي فرمايد: بايد گفتار و کردار برادر ديني خود را به بهترين وجه قرار دهي مگر اينکه يقين پيدا کني و راه توجيه (حمل بر صحت) بر تو بسته باشد. و نبايد به سخن برادرت بد گمان باشي در حاليکه تو محمل خوبي براي توجيه کلام او مييابي.
همچنين محمد بن فضيل ميگويد. به امام هفتم عرض کردم: بعضي از افراد موثق براي من خبر آوردند که يکي از برادران ديني دربارهي من مطلبي گفته که آنرا نميپسندم از او در اين باره سؤال کردم، او انکار نمود تکليف من چيست؟ حضرت فرمود: گوش و چشمت را نسبت به برادرت تکذيب کن بطوريکه اگر پنجاه عادل در نزد تو گواهي بدهند که فلاني دربارهي تو چنين مطلب نادرستي را مطرح ساخته تو بايد آنان را تکذيب، و برادر ايماني خود را تصديق کني و آنچه را که باعث ريختن آبروي او ميشود اشاعه ندهي که در غير اين صورت از مصاديق آيهي: ان الذين يحبون ان تشيع الفاحشه في الذين امنوا، خواهي بود.
بنابراين مادامي که ميتواني بايد قول و فعل مؤمن را حمل بر صحت، و به خير و صلاح توجيه کني و نبايد به او بدبين و بد گمان باشي و امر او را بر فساد و بدي حمل نمائي، حتي اگر از دهان مؤمني بوي شراب به مشامت رسيد نبايد به او سوء ظن پيدا کني که او شراب خورده، و مرتکب فعل حرام گشته، بلکه بايد محمل خوبي براي آن بيابي مثلاً بگوئي که شايد طبق تجويز پزشک به منظور مداوا و درمان نوشيده و يا فساق او را مجبور به شرب خمر کردهاند و يا اشتباها بجاي شيشهي سرکه بطري شراب را برداشته و بدهان ريخته و هنگامي که متوجه شده که شراب است بلافاصله آنرا بيرون ريخته و حتي قطرهاي هم فرو نبرده است.
فرار از موضع تهمت:
اسلام از طرفي تهمت را حرام دانسته و از مؤمنان خواسته تا از سوء ظن به يکديگر اجتناب ورزند و در صورت پيدايش سوء ظن به آن اعتنا نکنند و ترتيب اثر ندهند بلکه گفتار و کردار مؤمن را بر صحت و خوبي حمل نمايند و از طرف ديگر به مؤمنان دستور داده تا خود را در معرض تهمت قرار ندهند و از گفتن سخنان و اعمالي که موجب سوء ظن ميشود پرهيز کنند تا مورد تهمت و افترا قرار نگيرند.
چنانکه امير مؤمنان ـ عليه السلام ـ فرمود: کسي که خود را در معرض تهمت قرار دهد نبايد کسي را که به او بد گمان ميشود ملامت و نکوهش کند.
همچنين امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: کسي که به موضعي از مواضع تهمت برود و متهم شود نبايد جز خودش را ملامت کند. و نيز امير مؤمنان ـ عليه السلام ـ در وصيت به فرزندش امام مجتبي ـ عليه السلام ـ فرمود: از محل تهمت بر حذر باش و دوري کن، همچنين از مجلسي که به آن گمان بد برده ميشود. و به همين جهت است که در اخبار و روايات تأکيد شده که مؤمنان بايد از دوستي و هم نشيني با فساق و گناهکاران بپرهيزند زيرا رابطه داشتن با آنان موجب ميشود که مردم نسبت به مؤمنان بدبين و در نتيجه به آنها تهمت بزنند.
و نيز پيامبر اکرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: از مواضع تهمت بپرهيزيد و خود هنگامي که در مسجد معتکف بود و صفيه يکي از همسران پيامبر به ديدن حضرت آمد، پيامبر هنگام مراجعت صفيه به منزل چند گامي او را همراهي و در ضمن با او گفتگو ميکرد يکي از انصار آنان را ديد حضرت به انصاري فرمود اين صفيه همسر من است، و هدف پيامبر از بيان اين مطلب دفع سوء ظن محتمل از طرف انصاري بود.
افتراء به خدا و رسول و ائمه:
تاکنون بحث دربارهي تهمت به مؤمنان بود و گفته شد که تهمت به مؤمن حرام است اما بدتر از آن اينست که انسان به خدا، قرآن،رسول و ائمه اطهار تهمت بزند مثل اينکه براي خدا شريک قائل شود و يا منکر معاد باشد يا چيزي را که ائمه نگفتهاند به آنان نسبت بدهد، احاديث جعلي و دروغين بسازد و يا رسالت پيامبر را دروغ پندارد و بگويد که او از طرف خدا مبعوث نشده و بدروغ ادعا نبوت نموده و يا بگويد پيامبر و ائمه به چيزي امر کردهاند که خدا به آن امر نکرده و چيزي را واجب دانستهاند که خدا آنرا واجب ندانسته است، و شکي نيست که دروغ پنداشتن رسالت پيامبر و تکذيب آن و نفي دعوت او، به انکار خدا و کفر برميگردد و کسي که به پيغمبر نسبت دروغ بدهد و تهمت بزند و حکمي که در اسلام نيست به آن، نسبت دهد در واقع به خدا نسبت دروغ داده زيرا تکذيب رسول و ائمه و آيات الهي تکذيب خدا است و افتراء بر کسي که جز از طرف خدا سخن نميگويد، افتراء به ذات الهي محسوب ميشود چنانکه در روايتي امام صادق ـ عليه السّلام ـ به مردي از اهالي شام فرمود: سخن ما را بشنو و بر ما دروغ مبند زيرا کسي که بر ما دربارهي چيزي دروغ بگويد بر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ دروغ بسته و کسي که بر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ دروغ ببندد به خدا دروغ بسته و خداوند چنين شخصي را عذاب ميکند.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://akhlagh.porsemani.ir/node/1076
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های اخلاق و عرفان سایت پرسمان
یادداشت :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت