روزه با معرفت | کتابخانه مجازی الفبا

ميخواهم روزه با معرفتي داشته وتحولي درخود مشاهده كنم چه توصيه هايي ميفرماييد واعمالي كه حتما بر خود واجب كرده و انجام دهم؟

از اينكه قصد داريد از فرصت به وجود آمده ماه مبارك رمضان كمال استفاده را در جهت خودسازي و تذكيه نفس ببريد بسيار خوشحاليم و اميدواريم در اين مسيري كه قدم نهاده ايد بتوانيم شما را ياري كنيم.
هر انساني در هر زمان و شرايطي كه واقع شده باشد اگر در حد توان و استطاعت خويش كوشش كند كه به حقيقت بندگي برسد وظيفه خود را انجام داده است و مي تواند شاهد تحولات چشمگيري در خود باشد چرا كه خداوند از كسي بيش از توانش تكليف نمي خواهد «لايكلف الله نفسا الا وسعها».
«حقيقت روزه»
حقيقت روزه چيزي جز پرستش توحيدي خداوند نيست. پرستشي که مخصوص خداوند باشد و انسان را از خودپرستي و غير پرستي رها سازد و فقط خداي را پرستش نمايد. روزه براي ترک خودپرستي و توحيد در پرستش معبود است. در رعايت احکام روزه چنين اتفاقي مي افتد که انسان از خواسته هاي خويش مي گذرد و تنها به خواسته خداوند مي انديشد و عمل مي کند.
اگر روزه انسان به عبوديت منتهي شود و او را از بندگي غير خدا و از زشتي ها و منكرات بازدارد، معلوم مي شود كه به حقيقت روزه رسيده است والا صرف گرسنگي و تشنگي نتيجه اي بدست نمي دهد. خداوند در سوره بقره آيه 183 اين حقيقت را چنين بيان مي كند:(كتب عليكم الصيام كما كتب علي الذين من قبلكم لعلكم تتقون – روزه بر شما واجب شد همانگونه كه بر پيشينيان واجب بود تا با تقوا شويد). تقوا ملكه ايست كه انسان را از ارتكاب خطا و معاصي محفوظ مي دارد و روزه حقيقي، روزه ايست كه اين ملكه را در انسان به وجود آورد.
وادي اخلاق و عرفان، وادي تمرين و ممارست به خوبي ها و مبارزه و دوري از بديها و كژيهاست. هر كس در اين ميدان از تمرين بيشتري برخوردار باشد موفقيت و پيروزي اش نيز در راه رسيدن به كمال و غلبه و شكست شيطان بيشتر است. روزه يكي از ميادين و فرصتهاي بسيار بزرگي است كه خداوند براي انسان فراهم نموده است تا در آن به راحتي و بدون هيچ مزاحمي چون شيطان (چرا كه در اين ماه شياطين در غل و زنجيرند و راه سيطره آنها بر انسان مسدود است) به تمرين خوب شدن بپردازد و طعم واقعي بندگي را بچشد.
«اقسام روزه»
به طور كلي عبادات يك صورت ظاهري دارند كه عبارتست از حركات و سكنات و امساك و افطار و ... و يك صورت باطني كه سازنده روح انساني و پي بردن به حقيقت آفرينش است، اگر انجام اين عبادات انسان را به فلسفه اصلي خلقت كه انس با خالق و عشق به او و طهارت روح است برساند، اين فرد به حقيقت عبادت رسيده است و سرّ آن را درك نموده است، كه نشانه اش تسليم در برابر اوامر الهي و ترك همه كارهائي است كه مورد رضايت خداوند نيست. اما اگر در حين انجام عبادات مرتكب منكرات هم مي شود و ولايت غير الهي را هم پذيرا هست به هدف عبادت نزديك نشده و تغييراتي در او حاصل نگرديده و چنين شخصي هرگز نمي تواند شاهد تحولّي در خود باشد.
انسانها بسته به ميزان معرفت و شناختي كه از خالق هستي و آموزه هاي دين دارند در نحوه كيفيت انجام وظايف شرعي و دينيشان مختلفند. هر چه معرفت و شناخت بيشتر و از سطح بالاتري برخوردار باشد تأثير عملي كه از انسان نشأت مي گيرد بيشتر و تحولّي كه در مسير بندگي و خودسازي نصيب او مي شود چشمگير تر است. روزه نيز از اين قاعده مستثني نيست. براي روزه مراتبي بيان نموده اند كه هر كس بسته به معرفت و شناختي كه دارد در صدد انجام آن بر مي آيد.
روزه شرعي: پايين ترين درجه روزه است كه حفظ شكم از مفطرات مي باشد و عامه مردم معمولا اينچنين روزه مي گيرند. هر چند با چنين روزه اي ذمه انسان از تكليف الهي بري مي شود اما رشد معنوي و تقرب الهي چشمگيري به دنبال ندارد. و فقط بازخواست الهي را از انسان سلب مي كند.
روزه اخلاقي: روزه ايست كه انسان علاوه بر حفظ شكم از مفطرات، چشم و گوش و دست و پا و ساير اعضاء و جوارح خود را نيز از محرمات و مكروهات و مشبهات حفظ مي كند. اين روزه در مرتبه بالاتري از روزه شرعي قرار دارد و كسب چنين توفيقي از جانب خداوند با توسل و الگو برداري از سيره و روش ائمه(ع) حاصل مي شود.
روزه عرفاني: قسم سوم روزه كه سيره عرفا و اولياء الله بوده و انجام آن بر همگان ميسر نمي باشد روزه ايست كه انسان در آن علاوه بر حفظ شكم و ساير اعضاء و جوارح از محرمات، قلب خود را نيز از خطورات شيطاني و صفات رذيله حفظ كند و نفس خويش را به فضائل و اوصاف نيك مزيّن نمايد. با چنين روزه ايست كه انسان مي تواند پرواز كند و قله هاي بلند معرفت را فتح كند و شاهد تحوّلي شگرف در خود باشد.
همانطور كه گفتيم وادي اخلاق و عرفان وادي تمرين خوبيهاست. شرط رسيدن و درك روزه عرفاني، تمرين و ممارست داشتن در روزه اخلاقي است و تا پيروز ميدان اخلاق نباشيم هرگز نمي توان پيروز ميدان عرفان شد. بهترين نوع روزه كه خشنودي الهي را به دنبال دارد و سبب رشد معنوي و رسيدن به تقوا و ايجاد تحول در انسان مي شود روزه ايست كه روح بندگي در آن نمايانتر باشد. به بيان ديگر هرچه انسان روزه دار بيشتر مراقب اعمال، رفتار و افكار خود باشد كه به خطا و گناه نرود، بيشتر رضايت الهي را جلب نموده است و در نتيجه شاهد تحوّل و سازندگي بيشتري در خود مي باشد. هرچند انجام مستحبّات نقش بسزايي در رشد معنوي انسان دارد اما آنچه كه انسان را به سعادت و كمال حقيقي مي رساند و خوشنودي خداوند را به دنبال دارد عمل به دستورات و فرامين الهي است كه با انجام واجبات و ترك محرمات حاصل مي شود.
در پايان براي شما دوست عزيز آرزوي موفقيت و سربلندي داريم و ما را نيز از دعاي خيرتان محروم نگردانيد.
..............................................
براي مطالعه بيشتر رجوع كنيد به كتاب (الفضائل و الرذائل) تأليف آيت الله مظاهري - عربي

پرسمان دانشجویی