خواندن نماز سر وقت | کتابخانه مجازی الفبا

يه راه حلي به من پيشنهاد كنيد تا من بتونم نمازهامو سروقت بخونم؟

همانطور كه مي دانيد مستحب است انسان تا آنجا كه ممكن است بدون عذر شرعي نماز را از اول وقت به تأخير نيندازد، مگر اين كه كاري كه انجام آن شرعا مقدم بر نماز باشد رخ دهد مانند نجات جان يا مال انساني و يا دادن طلب يا امانت مردم يا تطهير مسجدي كه نجس شده و همين طور اگر منتظر برپا شدن جماعت باشد كه در اين موارد تأخير نماز اشكال ندارد. و نماز هر چه به اول وقت نزديكتر باشد از فضيلت بالاتري برخوردار است. كه به جهت اختصار در نوشتار، مي توانيد براي دانستن اوقات فضيلت نماز به رساله عمليه مراجعه نماييد.
«علم به تأثير عبادات»
شرط اصلي در اهميت دادن به مسائل ديني، آگاهي و علم داشتن از تأثيراتي است كه با رعايت اين آموزه ها حاصل مي شود. انسان موجودي است كه در راه رسيدن به هدف از هيچ كوششي دريغ نمي كند مخصوصا اگر يقين داشته باشد و بداند كه اين هدف سعادت دنيوي و اخرويش را تأمين مي كند، حاضر است براي رسيدن به آن از جانش نيز بگذرد. اين علم و يقين به تأثيرات آموزه هاي ديني از دو راه قابل كسب مي باشد: راه اولي كه انسان مي تواند به يقين برسد، راه مطالعه، تحقيق و تفكر در منابع ديني اعم از قرآن و روايات مي باشد كه كسب علم از اين طريق را علم حصولي گويند. راه دوم كه به علم حضوري معنا شده است، رسيدن به علم و يقين از راه عبادت و بندگي است. يعني هرچه علم انسان نسبت به اهميت كاري كه انجام مي دهد بيشتر باشد، از ذوق و اشتياق بيشتري براي انجام آن برخوردار است و هرچه عباداتش را با نظم و اخلاص و تواضع بيشتري انجام دهد، تأثيرات آن را بيشتر مشاهده كرده و در نتيجه در انجام آن از ذوق و اشتياق بيشتري برخوردار است.
انسان زماني كه بيمار مي شود، براي رسيدن به بهبودي، تمامي دستورات پزشك را مو به مو عمل مي كند و داروهاي تلخ و بد مزّه اي را كه هيچگاه حاضر به خوردنشان نبود، به راحتي مي خورد، چرا كه - يقين - دارد راه علاج بيماري و حاصل شدن بهبودي خوردن داروي تلخ و بد مزّه است. يقين و علم به اين موضوع، داروي تلخ را شيرين مي كند. علم به تأثيرات عبادات بالاخصّ نماز اول وقت نه تنها ذوق و اشتياق انسان را در انجام آنها بيشتر مي كند بلكه سختيها و دشواريهاي مسير را نيز هموار مي كند.
«اهميت نماز اول وقت»
روايات فراوانى در مورد فضيلت نماز اول وقت ، از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم و امامان معصوم عليهم السلام رسيده است ، از جمله :
1- پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: وقتى اول ظهر شد و خورشيد از دايره نصف النهار به طرف مغرب حركت كرد، درهاى آسمان و تمام درهاى بهشت باز مى شود و در آن وقت ، دعاها به اجابت مى رسند. خوشا به حال كسى كه در آن وقت ، عملى صالح و حسنه اى شايسته انجام دهد تا آن عمل را به سوى آسمان بالا برند.
2- رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:هنگامى كه اول وقت نماز فرا مى رسد، ملكى از زير عرش الهى ندا مى كند و مى گويد: ايها الناس آماده نماز شويد و به وسيله آن ، آتش هايى را كه براى خودتان روشن كرده ايد خاموش نماييد. در اين جا، آن حضرت مى خواهد بفرمايد، كسى كه اول وقت مشغول نماز شود، اولين كسى است كه به سرعت جواب نداى آن ملك را داده و مبادرت به عمل صالح كرده است و اين سرعت و مبادرت نمودن در اعمال صالح از روش پيامبران است .
3- نيز از آن حضرت چنين نقل شده است كه فرمود: ملك الموت روزى پنج مرتبه ، موقع نماز به سوى پرونده اعمال انسان نظر مى كند، در اين موقع اگر انسانى مشغول نماز باشد، ملك الموت موقع مرگ شهادتين را به او تلقين مى كند و شيطان را از او دور مى سازد.
4- در روايتى از زبان ملك الموت آمده كه فرمود:هيچ خانه اى در شرق و غرب عالم نيست مگر اين كه من هر روز پنج بار هنگام نماز پنجگانه با اهل آن مصافحه مى كنم . هر كس بر نماز اول وقت ، مواظبت كند، هنگام مرگ، خودم بر بالين او حاضر مى شوم و شهادتين را بر زبانش جارى مى سازم و شيطان را از او دور مى نمايم . حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم در اين حديث به دو موضوع مهم اشاره مى فرمايد: اول اين كه ، كسانى كه نماز خود را در اول وقت ، انجام مى دهند، موقع مرگ كه خطرناك ترين مواقع براى انسان است (و اگر كسى ايمانش ضعيف و سست باشد، ممكن است شيطان ايمان او را ببرد) زبانش باز مى شود و شهادتين را جارى مى كند.
در نتيجه با ايمان كامل از دنيا مى رود، در اين موقع اگر كسى هم نباشد كه آن محتضر را تلقين كند خود ملك الموت او را تلقين مى كند. دوم اين كه : شيطان كه هنگام مرگ هر انسانى بر بالين او حاضر مى شود و كوشش مى كند ايمان محتضر را بگيرد تا او با حال كفر از دنيا برود، ملك الموت ، آن ملعون را دور مى سازد كه ايمان او را نبرد.
5- امام صادق (عليه السلام ) در اين باره مى فرمايد: هنگامى كه وقت نماز داخل شد، تمام درهاى آسمان باز مى شود و فرشتگان ، اعمال انسان را در آن وقت بالا مى برند. دوست ندارم عمل هيچ كس از عمل من جلوتر به آسمان بالا رود و دوست ندارم عمل كسى در پرونده عملش جلوتر از عمل من نوشته شود.
6- نيز امام صادق (عليه السلام ) مى فرمايد: من بايد در مسابقه به نماز و اعمال صالح از همه جلوتر باشم و نماز خود را در اول وقت كه هنوز كسى آن را شروع نكرده بخوانم و در اين مسابقه برنده باشم .
7- امام رضا (عليه السلام ) فرمود: هر ركعتى از نماز در اول وقت ، مطابق با هزار ركعت در غير وقت آن است .
8- امام جعفر صادق (عليه السلام ) نقل شده است كه فرمود: شيعيان ما را به مواظبت نمودن نماز اول وقت ، امتحان كنيد! (امام (عليه السلام ) مى خواهد اين مطلب را بيان كند كه اگر نمازگزار، نماز خود را در اول وقت بخواند از شيعيان ما مى باشد.)
9- امام صادق (عليه السلام ) نيز درباره نماز اول وقت مى فرمايد: كسى - به نماز اول وقت اهميت دهد و سعى كند كه آن را در اول وقت به جاى آورد، من (چهار چيز را) براى او زمانت مى كنم (و آن ها عبارت اند از): اول اين كه : هنگام مرگ با حالت شادمانى ، خوشحالى ، راحتى و سرور از دنيا مى رود. دوم اين كه ، تمام غم ها و غصه ها و ناراحتى هاى او (در دنيا و آخرت ) برطرف مى گردد. سوم اين كه ، از عذاب الهى و آتش سوزان جهنم نجات پيدا مى كند. چهارم اين كه ، (اول صبح قيامت ) داخل بهشت هاى پر نعمت مى شود.
«نماز امام زمان در اول وقت»
يكى از كسانى كه حتما نماز خود را اول وقت مى خواند وجود نازنين ، امام زمان حضرت مهدى (عليه السلام ) روحى و ارواح العالمين لمقدمه الفداه مى باشد و غير ممكن است ايشان نماز خود را در غير وقت خودش ‍ اقامه نمايد. و بعد از آن حضرت افراد صالح و بندگان مخلص خداوندند كه به انجام عبادت مبادرت مي ورزند. بعضى از محدثان بزرگوار نقل كرده اند كه : نماز اول وقت ، حتما بالا مى رود و اگر كسى نماز خود را در اول وقت بخواند ملائكه آسمان ، نماز او را با نماز امام زمان (عليه السلام ) و افراد صالح خداوند، بالا مى برند و از فضل وجود و كرم خداوند دور است نمازى كه با نماز امام زمان بالا رود و به آن توجه نكنند و آن را قبول ننمايند.
قرآن مجيد، نماز اول وقت را يكى از صفات مؤ منان مى داند و مى فرمايد:مؤ منان كسانى هستند كه نمازهايشان را حفظ مى كنند. حفظ نماز به اين است كه نمازگزاران آن را از اول وقت به تأخير نيندازند. (بخشي از كتاب سجاده عشق اثر نعمت الله صالحي حاجي آبادي).
«آثار نماز اول وقت»
نماز اول وقت در نصوص ديني، مورد تأكيد بسيار قرار گرفته و فضايل فراواني براي آن نقل شده است. از نظر تأثيرات روحي، رواني و اجتماعي، مي توان امور زير را نام برد:
الف) عادت دادن شخص به نظم.
ب) وجود نشاط و آمادگي و حضور قلب بيشتر جهت انس و ارتباط با خدا و تقويت كمالات نفساني.
ج) زمينه سازي جهت برگزاري جماعت هاي بزرگ و انس و الفت واتحاد بيشتر مسلمانان. توضيح آنكه: وقتي جامعه اسلامي مقيد به خواندن نماز در اول وقت باشند، در هر منطقه غالب مردم هم زمان به نماز خواهند ايستاد. اين مسأله آمادگي آنان را براي جماعت و ايجاد صفوف گسترده و پرجمعيت و يكدست شدن در برابر مشكلات بيشتر مي كند. در حالي كه نماز در غير اول وقت، در بين زمان هاي مختلف پراكنده مي شود و از اجتماع و شكوه عبادي و انس و الفت مؤمنان در مراكز ديني مي كاهد.
در مورد ارزش نماز اول وقت آيت الله مصباح مي گويد: آيت الله بهجت از مرحوم آقاي قاضي (ره) نقل مي كردند كه ايشان مي فرمود: « اگر كسي نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عاليه نرسد مرا لعن كند!
اول وقت سرّعظيمي است « حافظوا علي الصلوات: در انجام نمازها كوشا باشيد. » خود يك نكته اي است غير از « أقيموا الصلوة: و نماز را بپا داريد. » و همچنين كه نماز گزار اهتمام داشته باشد و مقيد باشد كه نماز را اول وقت بخواند في حدّ نفسه آثار زيادي دارد، هر چند حضور قلب هم نباشد. »
سيره امام خميني: از خصوصيات مهم حضرت امام (ره ) اين بود كه هميشه نماز را در اول وقت مي خواندند و به نافله ها اهميت مي دادند اين خصوصيات از همان آغاز جواني وقتي كه هنوز بيشتر از بيست سال نداشتند در ايشان وجود داشت چند تن از دوستان نقل مي كردند . ما ابتدا فكر مي كرديم كه خداي نكرده ايشان از روي تظاهر نماز اول وقت مي خوانند به همين خاطر سعي داشتيم كاري كنيم كه اگر اينكار از روي تظاهر است جلوي آن را بگيريم مدت زيادي در اين فكر بوديم و بارها به طرق مختلف ايشان را امتحان كرديم مثلا درست اول وقت نماز سفره غذا را مي انداختيم و يا رفتن به مسافرت را اول وقت نماز قرار مي داديم اما ايشان مي فرمودند : شما غذايتان را بخوريد من بعد مي خورم و يا موقع مسافرت مي فرمودند شما برويد من هم مي آيم و به شما مي رسم .
مدتها از اين مسئله گذشت و نه تنها نماز اول وقت ايشان ترك نشد بلكه ما را هم واداشتند كه در اول وقت نمازمان را بخوانيم . ايشان به نماز جماعت هم خيلي اهميت مي دادند و تا آنجا كه ما مي ديديم هميشه در نماز جماعت حاضر مي شدند حساسيت امام براي نماز اول وقت به قدري بود كه اگر در حضور شخصيت هاي مهم و با وجود مطلب مهم وقت نماز كه مي شد ايشان جلسه را ترك مي گفتند و به نماز مي ايستادند .
روزي طلبه هاي رزمنده آمدند تا با امام ملاقات كنند وقت ملاقات امام تمام شده بود و درست سر ظهر بود وقتي موضوع را به ايشان گفتند در كمال تعجب نماز را سريعتر خواندند (اول وقت را از دست ندادند) و براي اين عزيزان سخنراني مفصلي نيز ايراد فرمودند .(محمد عبايي )
دقت امام در خصوص وقت نماز و حق نماز آن قدر چشمگير بود كه پليسهاي فرانسه از روي رفت و آمد ايشان ساعتشان را ميزان مي كردند . خضوع و خشوع ايشان هنگامي كه با خداي خود راز و نياز مي كردند توصيف ناپذير است حضرت امام هيچ كاري را بر اقامه نماز اول وقت ارجح نمي دانستند اين منش بسيار والاي ايشان از همان زمان جواني و طلبگي زبانزد كساني بود كه ايشان را مي شناختند . (مرضيه حديده چي ) و ( علي اكبر آشتياني )
روزي كه شاه فرار كرد ما در پاريس در نوفل لوشاتو بوديم پليس فرانسه خيابان اصلي نوفل لوشاتو را بست تمام خبرنگاران از تمام قاره ها و شايد 150 دوربين فقط صحبت امام را مستقيم پخش مي كردند و مي خواستند بدانند امام چه تصميمي دارند اما چند دقيقه صحبت كردند به محض اينكه متوجه شدند كه ظهر شده فرمودند و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته و اين در حالي بود كه ايشان ميليونها بيننده داشتند و خبرنگار از C.N.Nو B.B.C و خبرنگاران و خبرگزاران از قاره هاي مختلف و از آسويتدپرس و يونايتد پرس و رويتر و مجلات و روزنامه هاي ديگر و راديو و تلويزيون داشتند . (احمد خميني )
آقا هميشه و هر روز از ساعت دوازده نماز را شروع مي كردند و ساعت يك و پنج دقيقه نمازشان تمام مي شد و ناهار مي خوردند در روز وفات ايشان ، ايشان مرتب وقت اذان ظهر را مي پرسيدند و مرتب از اطرافيان مي پرسيدند كه ظهر شده يا خير بعد از اينكه نماز ظهر و عصر را خواندند بعد از ساعتي بيهوش شدند و شرايط جسمي ايشان بدتر شد تا وقت اذان مغرب كه پزشكان خواستند ايشان را با يادآوري نماز به هوش آوردند وقتي به ايشان گفتند غروب شده ايشان با دست راست اشاره كردند و متوجه مطلب شدند و با حركت ابرو نماز خواندند و البته سوال ايشان براي ساعت و وقت نماز بيشتر بر اين اصل بود كه نكند نماز اول وقت بجا نياوردند نه بخاطر اينكه نمازشان قضا شود . (اشراقي) و (‌جماراني)
«عوامل سستي در نما زاول وقت»
سستي نسبت به نماز عوامل متعدد و فراوني دارد كه به مهم ترين آنها اشاره مي شود :
1- همانطور كه گفتيم عدم آگاهي لازم از آثار و خيرات و بركات نماز در زندگي فردي و اجتماعي و در تامين سعادت دنيا و آخرت انسان و نيز غفلت و فراموشي فلسفه و آثار نماز و عدم معرفت نسبت به خالق يكتا و حقيقت نماز كه باعث مي شود توجّه به نماز در ما كمتر شود .
مهمترين مشكل ما با نماز اين است كه خود را نيازمند به نماز خواندن , نمي دانيم بلكه تنها به چشم يك تكليف به آن نگاه مي كنيم ؛ تكليف هم همانطور كه از لفظ آن معلوم است يعني كاري كه با مشقت و سختي انجام پذيرد . همه ي اينها به اين خاطر است كه نسبت به خالق خويش , معرفت صحيحي نداشته و از اسرار نماز آگاه نيستيم . اگر پي به عظمت خداي يكتا ببريم و بدانيم كه او معشوق هستي است و نماز عشق بازي با اين معشوق است و او با همه عظمت خود به ما اجازه داده كه به ديدارش برويم، آيا در انجام آن كوتاهي خواهيم كرد؟
انبياء الهي و اولياء خدا چون عظمت حق تعالي را درك كرده بودند نماز را نور چشم خود مي دانستند و ندا در مي دادند كه «كفي بي عزا ً ان اكون لك عبدا ً و كفي بي فخرا ً ان تكون لي ربا ً»- براي من همين عزت , كه عبد تو باشم و براي من همين فخر , كه تو رب من باشي كفايت مي كند. و اينان همانها هستند كه قرآن در وصفشان مي گويد : «يخرون للاذقان سجدا – همه با كمال خضوع و فروتني سر طاعت بر حكم آن فرود آورند».
2- از مهم ترين عوامل بي توجهي به نماز و سستي در آن گناه است . حضرت حق ( جل و علا ) دستور فرمودند كه با شيطان طرح دوستي نريزيد و از دستورات او پيروي نكنيد ؛ چرا كه مطيع شيطان، از خدا اطاعت نمي كند. وقتي انسان , آلوده ي به گناه مي شود يا اصلا به سمت نماز و نيايش با خدا نمي رود و يا از نماز و عبادت خويش حظ و بهره ي كافي نخواهد برد و از ذوق و اشتياق لازم براي انجام عبادات بي بهره خواهد ماند. بطور طبيعي هر فردي به چيزي گرايش دارد كه از آن لذت مي برد ! بنابراين چون فرد گناهكار از نمازش لذت نمي برد ممكن است كم كم نسبت به نماز و رعايت آداب آن بي ميل و رغبت شده.
3- گرايش به سمت دنيا درست در مقابل گرايش به سمت خدا است. به هر مقدار كه انسان به سمت دنيا مي رود از خدا دور مي گردد و برعكس. بنابراين بايد توجه كرد كه حب افسار گسيخته به دنيا و علاقه ي قلبي به تمايلات نفساني , ريشه ي همه ي خطاها و گناهان است و در اثر اين محبت است كه انواع گناهان از انسان سر خواهد زد و حتي در نماز هم , تمام توجه كسي كه محب دنيا است، به سمت دنيا و منابع آن خواهد بود و در نتيجه لذتي از نماز نمي برد و كم كم كاهل نماز شده و چه بسا نماز را ترك كند و به خسران ابدي گرفتار شود .
4- از جمله مهمترين عامل سستي در نماز آسيب پذيري مقطع نوجواني و جواني است. اين مقطع سنّي، مقطع حساس و بحراني براي جوانان و نوجوانان است، مسايل و بحران هاي بلوغ از يك طرف، شكّ و ترديدهاي مذهبي از طرف ديگر، ناپختگي و بي تجربگي و گرايش سريع به الگوهاي غيرواقعي كه اهل نماز نيستند، زمينه هايي است كه در خود فرد وجود دارد و باعث مي شود كه جوانان و نوجوانان علاقة چنداني به نماز نداشته باشند. و در انجام آن نيز از خود كاهلي نشان دهند.
5- يكي از عوامل موثر در بروز اين حالت بي حوصلگي و كم صبري است . انجام هر تكليفي در آغاز راه , صبوري و استقامت مي خواهد . امام خميني ( رحمة الله عليه ) در توضيح صبر در اطاعت فرموده اند : يعني انسان در فرمانبرداري حق تعالي، خود دار باشد و نفس اماره عنان از دست انسان نگيرد، و افسار گسيخته نكند . در حديثي از امام علي ( عليه السلام ) آمده است كه فرمودند : كسي كه بر اطاعت صبر كند خداوند براي او ششصد درجه بنويسد كه فاصله ي هر درجه از پايان زمين تا عرش مي باشد. هر چند شايد مواظبت بر نماز اول وقت كار دشواري به نظر رسد اما با صبر بر انجام آن، و سعي در رعايت نماز اول وقت اين كار نيز آسان و شيرين مي شود.

پرسمان دانشجویی