سرنوشت و عاقبت بي نماز | کتابخانه مجازی الفبا

افرادى كه نماز نمي خوانند چه رواياتى در مورد سرنوشت قيامت و طرز برخورد ما با اين افراد و شخصيت اين افراد وجود دارد؟

پرسشگر عزيز، خوب است بدانيد بي نمازي آثار و نتايج شوم فراوان مادي و معنوي را به دنبال دارد؛ كه در پاسخ به اين سوال به گوشه هايي از اين آثار شوم مي پردازيم :
- دور ماندن از امان خدا و رسولش؛ رسول خدا (صلي الله عليه وآله): « من ترك الصلوة متعمدا من غير علة فقد برء من ذمة الله و ذمة رسوله؛ كسي كه نماز را عمدا و بدون علت ترك كند از امان خداو رسولش دور خواهد بود.» ( عيون‏أخبارالرضا(ع) ج : 1 ص : 285)
- سبب تسلط شيطان؛ امام صادق (عليه السلام) از پدرش از پدرانش از امير مؤمنان (عليه السلام) نقل كرده است كه رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) فرمود: «شيطان همواره از پسر آدم وحشت دارد و فاصله مي گيرد تا زماني كه نمازهاى پنجگانه‏اش را در وقتش به جا مي آورد. پس هرگاه آنها را ضايع كرد بر او جرات پيدا مي كند و او را بر گناهان بزرگ وارد مي سازد .»( ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ، ص 230)
- نابود شدن اعمال خوب؛ رسول خدا (صلي الله عليه وآله) :« مَنْ تَرَكَ صَلَاتَهُ حَتَّى تَفُوتَهُ مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ ؛كسي كه نمازش را بدون عذر ترك كند (نخواند) تا وقت آن بگذرد، عمل او نابود شده است.» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)
- از بين رفتن فاصله كفر و ايمان؛ رسول خدا (صلي الله عليه وآله):« بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلَاةِ ؛ فاصله كفر و بندگي ترك نماز است .» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)
- مورد لعن تمامي كتب آسماني و ملائكه و پيامبر خدا (صل الله عليه و آله )؛ رسول خدا (صلي الله عليه وآله):« تارك الصلاة ملعون في التوراة ملعون في الانجيل ملعون في الزبور ملعون في القران ملعون في لسان جبرئيل ملعون في لسان ميكائيل ملعون في لسان اسرافيل ملعون في لسان محمد؛ ترك كننده نماز در تورات و انجيل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و محمد (صلي الله عليه و آله ) ملعون است .» ( الحكم الزاهرة با ترجمه انصارى، ص: 294)
- مردن به ديني غير از دين اسلام؛ رسول خدا (صلي الله عليه وآله):« مَنْ تَرَكَ صَلَاةً لَا يَرْجُو ثَوَابَهَا وَ لَا يَخَافُ عِقَابَهَا فَلَا أُبَالِي أَ يَمُوتُ يَهُودِيّاً أَوْ نَصْرَانِيّاً أَوْ مَجُوسِيّا؛ كسي كه نماز را ترك كند، در حالي كه اميد به پاداش نماز نداشته و از عذاب آن نيز نمي ترسيده ، پس باكي نيست كه يهودي بميرد، يا نصراني ، يا مجوسي .» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)
- ترك نماز برابر است با كفر؛ رسول خدا ( صلي الله عليه وآله) :« من ترك الصلوة متعمدا فقد كفر؛ هركس عمدا نمازش را ترك كند، كفر ورزيده است .» ( عوالي‏اللآلي ج : 2 ص : 224)
- اگر اقامه كنندگان نماز نبودند بي نمازها در دنيا هلاك مي شدند. امام صادق (عليه السلام): « َ إِنَّ اللَّهَ لَيَدْفَعُ بِمَنْ يُصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا عَمَّنْ لَا يُصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا وَ لَوْ أَجْمَعُوا عَلَى تَرْكِ الصَّلَاةِ لَهَلَكُوا؛ همانا، خداوند به وسيله شيعيان نمازگزار ما از شيعيان بي نماز ما (بلا را) دفع مي كند، ولي اگر همه تارك نماز بودند هر آينه همه هلاك مي شدند.» ( الكافي ج : 2 ص : 451)
- ورود به جهنم: در سوره مدثر در آيات 40 تا 43 خداوند از اين حقيقت پرده بر مي دارد:
بهشتيان سؤال مى‏كنند... از مجرمان: چه چيز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! مى‏گويند: ما از نمازگزاران نبوديم». مي دانيد چرا انسان با ترك نماز چنين روزي پيدا مي كند؟ چون كسي كه با خدا در ارتباط نبود به ناچار با شيطان در ارتباط خواهد شد. از اين رو جايگاه او جاي جزء آتش نيست.
- محروم از ياري: كسيكه نماز مي خواند در هر نمازي با گفتن «اياك نعبد و اياك نستعين؛ پروردگارا فقط تو را مي پرستيم و فقط از تو ياري مي جوييم» از خداوند طلب ياري مي جويد اما بي نماز خود را از اين ياري محروم مي نمايد. ياري كسي كه داراي قدرت و رحمت، علم و حكمت است.
- اولين چيزي كه در قيامت بر آن محاسبه مي شود نماز است. پيامبر خدا (صلي الله عليه و اله) فرمود: بهترين واجبات پس از شناخت (خدا) نماز است. نماز نخستين چيزى است كه بنده را براى آن مورد حساب قرار مى‏دهند، اگر پذيرفته شد ساير اعمال نيز پذيرفته مى‏شود و اگر پذيرفته نشد بقيّه اعمال نيز پذيرفته نمى‏شود. (الكافي ج‏3 ص 268 )
- تارك الصلاه با قارون و فرعون و هامان محشور شده و با منافقين روانه جهنم مي شود: رسول خدا (صل الله علي وآله) فرمودند: «لَا تُضَيِّعُوا صَلَاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلَاتَهُ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُمْ- وَ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ يُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِينَ فَالْوَيْلُ لِمَنْ لَمْ يُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ‏؛ نمازتان را ضايع نكنيد؛ بدرستيكه هر كس كه نمازش را ضايع كند خداوند او را با قارون و فرعون و هامان (كه لعنت و ننگ الهي بر آنها باد ) محشور نمايد و واجب است بر خداوند كه داخل كند او را با منافقين پس واي بر كسيكه بر نمازش محاظت ننمايد .» ( جامع الأخبار، ص: 74)
- شيطان بر تارك الصلاه مسلط شده و او را دچار گرفتاريهاي بزرگ مي كند: رسول خدا (صلي الله عليه وآله) فرمودند : «لَا يَزَالُ الشَّيْطَانُ يَرْعَبُ مِنْ بَنِي آدَمَ مَا حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ- فَإِذَا ضَيَّعَهُنَّ يَجْتَرِئُ عَلَيْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِي الْعَظَائِمِ‏؛ همواره شيطان از بني آدم گريزان است مادامي كه بر نماز هاي پنج گانه محافظت مي نمايد اما هنگاميكه آنها را ضايع نمايع بر او جرأت پيدا كرده و او را دچار گرفتاريهاى بزرگ مى‏كند.» ( جامع الأخبار، ص: 74)
- مصيبت هاي پانزده گانه در دنيا، مرگ، قبر و قيامت شامل سبك شمارنده نماز مي شود
در روايت آمده، حضرت فاطمه (سلام الله عليها) از پدر بزرگوارش حضرت محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله) پرسيدند: اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى كه نماز را سبك بشمارند، چيست؟ فرمود: اى فاطمه، هر كس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبك بشمارد، خداوند او را به پانزده مصيبت گرفتار مى‏نمايد: شش چيز در سراى دنيا، و سه چيز هنگام مرگ، و سه چيز در قبرش، و سه چيز در قيامت هنگام بيرون آمدن از قبر.
مصيبتهايى كه در دار دنيا بدان مبتلا مى‏گردد عبارتند از:
1- خداوند، خير و بركت را از عمر او برمى‏دارد. 2- خداوند، خير و بركت را از روزى‏اش برمى‏دارد. 3- خداوند- عزّ و جلّ- نشانه صالحان را از چهره او محو مى‏فرمايد.4 - در برابر اعمالى كه انجام داده پاداش داده نمى‏شود. 5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمى‏رود و مستجاب نمى‏گردد. 6 - هيچ بهره‏اى در دعاى بندگان شايسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.
و مصائبى كه هنگام مرگ به او مى‏رسد بدين ترتيب است:
1- با حالت خوارى و زبونى جان مى‏دهد. 2- گرسنه مى‏ميرد. 3- تشنه جان مى‏سپارد، به گونه‏اى كه اگر آب تمام رودخانه‏هاى دنيا را به او بدهند، سيراب نگشته و تشنگى‏اش برطرف نخواهد شد.
و مصيبتهايى كه در قبرش بدان گرفتار مى‏گردد بدين قرار مى‏باشد:
1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا او را در قبر نگران و پريشان نموده و از جايش بركند. 2- خداوند گور را بر او تنگ مى‏گرداند. 3- قبرش تاريك مى‏شود.
و مصائبى كه در روز قيامت، هنگام بيرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مى‏شود، عبارت است از:
1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا در حالى كه مردم به او مى‏نگرند، او را به رو بر زمين بكشد. 2- سخت از او حساب مى‏كشند. 3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بديها پاكيزه‏اش نمى‏گرداند، و براى او عذاب دردناكى خواهد بود. (فلاح السائل و نجاح المسائل ص 22، ادب حضور ص 62 )
بنابراين با توجه به روايات گفته شده به راحتي مي توان اين نتيجه را گرفت كه عاقبت شومي در انتظار بي نماز مي باشد و در روايات از او بسيار مذمّت شده است و وي را همرديف كافر، خراب كننده دين، از بين برنده عمل، يهودي، نصراني، مجوسي و بي بهره از اسلام معرّفي كرده است.( ميزان الحكمه، كلمه صلوة. )
البته اين به معناي كافر بودن شرعي تارك الصلاة نيست. لذا تا وقتي منكر نماز به عنوان يك اصل ضروري دين نباشد، مسلمان هست.
- ارتباط و برخورد با تارك الصلاة: رفت و آمد با كساني كه نماز نمي خوانند، اشكال شرعي ندارد. البته اگر ترك رابطه باعث آگاهي و اصلاح ايشان مي شود، از باب نهي از منكر لازم است. اما اگر ترك رابطه اثر خوبي ندارد، مي توان به رابطه ادامه داد، ولي حداقل امر به معروف عملي كه ارشاد زباني هست، ترك نشود. يعني در برخورد با فرد گناهكار و مجرم بايد ابتدا او را نصيحت كرد و با وجود شرايط امر به معروف و نهي از منكر او را از گناه بازداشت. اگر امر به معروف و نهي از منكر تأثيري نداشت، بايستي عدم رضايت و ناخشنودي خويش را به او اعلام كرد و به او فهماند كه از گناه تو راضي نيستم. همچنين از هر برخوردي كه غير شرعي نباشد و بتواند او را تحت تأثير قرار دهد و وادار به نماز خواندن بكند، نبايد دريغ كرد.
پرسشگر عزيز؛ دعا سلاح مؤمن است. لذا نبايد از اين سلاح غافل باشيم و بايد همواره براي اين افراد دعا كنيم كه به سمت نماز بيايند.
دوست عزيز؛ نمي توانيم با اين روايات براي افراد حكم صادر كنيم كه چون نماز نمي خواند ديگر مسلمان نيست و... چه بسا همين فرد توبه كند و نماز خوان شود. لذا قضاوت كردن درباره ي افراد وظيفه ي ما نيست. وظيفه ي ما اينست كه ابتدا خود در دام شيطان نيفتيم و در انجام واجبات و ترك محرمات دقت داشته باشيم و سپس در راه هدايت ديگران با تمام قوا، تلاش كنيم و دعا را همواره فراموش نكنيم.
براي آگاهي بيشتردر اين زمينه كتاب هاي فراواني وجود دارد كه به برخي از آنها اشاره مي شود.
1- پرتوي از اسرار نماز، قرائتي
2- اسرار الصلاه , ملكي تبريزي
3- آداب الصلاه , امام خميني
4- صلاه الخاشعين , دستغيب
5- اسرارالصلاه , جوادي آملي
6- راز نماز محسن قرائتى
7- راز نماز بى‏آزار شيرازى
8- پرواز در ملكوت امام خمينى
9- از ژرفاى نماز آيت‏الله خامنه‏اى
10- اين است نقش عبادات محمد باقر صدر
11- حكمت عبادات، آيت ‏اللّه‏ جوادى آملى

پرسمان دانشجویی