نشاط علمی دانشجویان | کتابخانه مجازی الفبا

راه كارهاي ايجاد انگيزه و نشاط علمي در بين دانشجويان چيست؟؟؟؟؟؟؟

به طور کلي هر رفتاري که انسان انجام مي دهد معلول سه عامل انگيزه، نياز و هدف است. به عبارت ديگر در کنار هر رفتاري مثلث انگيزه، هدف و نياز به چشم مي خورد. حال اگر عوامل جانبي موجب شود که انگيزه فرد کاهش پيدا کند يا عدم دورانديشي و نداشتن شناخت لازم باعث ابهاماتي در تعيين اهداف گردد به گونه اي که فرد دچار سردرگمي و بي هدفي شود و انگيزه اي براي انجام فعاليت هاي علمي نداشته باشد علاوه عدم احساس نياز يا عدم تشخيص نياز مي تواند از جمله علل بي تفاوتي و بي رغبتي به مطالعه شود بنابراين بايد به دقت زندگي خود را مطالعه کنيد تا دقيقا عواملي که باعث بي انگيزشي يا بي هدفي و سردرگمي شما شده شناسايي کنيد و سپس با آنها مقابله منطقي کنيد.«خواندن درس براى خدا» به معناى آن است كه مقصود نهايى از تلاش‏ها و مجاهدت‏هاى شبانه‏روزى انسان از تحصيل دانش كسب رضاى خدا باشد.
اين انگيزه لوازمى دارد از جمله:
الف)تحصيل دانش، گرفتن نمره، اخذ مدرك و ... را وسيله‏اى در جهت خدمت صادقانه در راه خدا و اعتلاى جامعه اسلامى و بهبود وضعيت مردم قرار دهد و با خداى خويش عهد بندد كه ضمن تأمين نيازهاى شخصى خود، هرگز هدف از علم را سود پرستى، جاه طلبى و امثال آن قرار ندهد. ب )نشاط و تحرك علمى خود را متناسب با نيازهاى جامعه اسلامى و در راستاى هدف والاى خدمت به خلق خدا افزون سازد و بكوشد تا از جهت علمى و اخلاقى فردى لايق و كارآمد باشد. با توجّه به دو نكته فوق، در مى‏يابيم كه نه تنها هدف الهى مانع اخذ نمره خوب نيست؛ بلكه چه بسا زمينه‏ساز رشد علمى بيشتر نيز است. البته در شرايطى كه بر انسان لازم مى‏شود فعاليت‏هاى ديگرى غير از تحصيل انجام دهد، به طور طبيعى ممكن است در نمره‏هاى انسان تأثير منفى داشته باشد و در اين جاست كه فرد با ايمان بايد مجاهدت و تلاش بيشترى كند و يا با تشخيص دقيق اهم و مهم، يكى را برگزيند (يا نمره خوب با حذف ديگر فعاليت‏ها و يا پرداختن به فعاليت‏هاى جانبى در حد معقول و قبول قدرى تنزل نمره). در پايان اين نكته را ياد آور مى‏شويم كه تحصيل رضايت، مسأله‏اى است كه به بينش انسان در مورد حيات و هدف آن برمى‏گردد، و چيزى نيست كه فقط با نيت و يا گفتن حاصل شود. اگر كسى اين حقيقت را كه: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ‏» ؛ ما از خداييم و به او باز مى‏گرديم» را دريافت كرد، آن گاه در مى‏يابد كه اگر عملى براى خدا و در جهت و طريق او نباشد، آن عمل ضايع و از بين رفتنى است و تنها آنچه كه در طريق اوست، مايه ارزش، رشد و تعالى آدمى مى‏باشد. بنابراين اگر مى‏خواهيد مفهوم رضايت الهى را لمس كنيد و بدانيد كه چه انگيزه مهم با ارزشى است، به نحوه نگرش خود به حيات و جهان بينى بيشتر بينديشيد و سعى كنيد در اين زمينه تفكر، تحقيق و مطالعه مداوم داشته باشيد.براي کشف عوامل بي تفاوتي راهکارهاي زير را به صورت جدي عملي سازيد. انشاءالله مشکل برطرف خواهد شد.
1. گاهي اوقات اطرافيان و دوستان و هم اتاقي ها در خوابگاه يا در دانشگاه با بيان مطالبي از قبيل «اين که بعد از فارغ التحصيلي کار مناسب براي جوانان نيست» انگيزه مطالعه و فعاليت هاي علمي را کاهش مي دهد. براي رفع اين مشکل بايد از ارتباط با افراد منفي اجتناب کرد و با توکل به خداوند وظيفه فعلي شما که درس خواندن است را انجام داد.
2. عدم علاقه به رشته تحصيلي مي تواند موجب بي رغبتي و بي تفاوتي به مطالعه شود اگر احساس مي کنيد علاقه اي به اين رشته نداريد در مرحله اول با اساتيد و کارشناسان در رشته ادبيات مشورت کنيد شايد آنها اطلاعاتي را در مورد محاسن آن رشته به شما ارائه کنند که موجب علاقه شما شود و از حالت بي تفاوتي و بي انگيزگي نجات پيدا کنيد و در مرحله دوم اگر عليرغم همه مشورت ها احساس مي کنيد علاقه اي به اين رشته نداريد تغيير رشته دهيد.
3. دوري از خانه و شهر يا محل سکونت نيز ممکن است برخي از افراد را دچار افسردگي و بي رغبتي به درس و مطالعه کند.
4. آب و هوا و تغييرات جوي نيز ممکن است تأثير داشته باشد.
5. سوء تغذيه، مشکلات جسماني يا رواني نيز در بي رغبتي تأثير دارد بنابراين اگر در اين زمينه مشکلاتي هست بايد برطرف شود.
6. احساس گناه مي تواند نشاط انسان را بگيرد.
7. عشق و علاقه افراطي به افراد خصوصا در اين سن گاهي عامل ناهنجاري در تحصيل جوانان مي شود.
به توصيه هاي زير عمل نماييد.
1. با افراد مثبت نگر، فعال، با نشاط و درس خوان معاشرت کنيد و از معاشرت با افرادي که به امور معنوي و علمي توجهي ندارند اجتناب کنيد.
2. روزانه نيم الي يک ساعت ورزش مورد علاقه انجام دهيد.
3. از قرار گرفتن در تنهايي و بيکاري اجتناب کنيد.
4. با اهتمام به مسائل معنوي و مذهبي و شرکت در مراسم مذهبي روحيه معنوي خود را تقويت کنيد.
5. از گناه دوري کنيد و از رفتن به محيط هايي که فکر و ذهن شما را مي ربايد اجتناب کنيد.
6. در صورت امکان در فرصت هايي که چند روز تعطيل هستيد يک مسافرتي را ترتيب دهيد و با جمع دوستان مسافرت کنيد تا يک تنوع در وضعيت زندگي شما به وجود آيد.
7. براي اوقات شبانه روزي خودتان برنامه ريزي کنيد و برنامه خود را جوري تنظيم کنيد که جاي خالي وجود نداشته باشد و براي همه اوقات خود کار خاصي را تعيين کنيد.
8. از بروز اينگونه حالات مأيوس نشويد زيرا گاهي اوقات اين نوسانات خلقي در انسان به وجود مي آيد. به عبارت ديگر حالات روحي و خلقي انسان يکنواخت نيست بلکه گاهي اوقات انسان غمگيني و افسردگي را تجربه مي کند و اين امري طبيعي است بنابراين نگران نشويد البته اگر حالت افسردگي بيش از 6 هفته ادامه پيدا کرد حتما به روان شناس باليني يا روانپزشک مراجعه کنيد.
9. از يکنواختي در روش مطالعه و زندگي اجتناب کنيد و يک تنوعي در زندگي خود بدهيد.
10. از تلقين اين فکر که «من روحيه مطالعه و کار ندارم» يا «من حال مطالعه ندارم» اجتناب کنيد بلکه به جاي آن به خود تلقين کنيد که همانطور که توانستم در کنکور قبول شوم مي توانم با موفقيت تحصيلات دانشگاه را با موفقيت به پايان برسانم و انشاءالله فردي مؤثر خواهم بود.
11 . تصميم بگيريد زندگي جديدي را با پيدا كردن دوستان جديد و ايجاد فضاي جديدي براي تحصيل و زندگي ايجاد نماييد و با برنامه ريزي و انجام كارهاي مثبت شور تازه اي به خود بدهيد و به گذشته فكر نكنيد.
از خصوصيات دين مقدس اسلام اين است كه در هر حال و هر شغل و هر مكاني مي توان در عين اشتغال به كار و تلاش , غرق در عبادت بود و به آن كار انگيزه الهي و خدايي بخشيد. حديث شريف ((انما الاعمال بالنيات )), (بحارالانوار, ج 70, ص 212, ح 40)
راه گشاي بسياري از اين مشكلات است و يادآوري ميكند كه چيزي كه مهم است به خداوند توجه داشتن و با ياد او و عشق و محبت او در زندگي گام برداشتن است . كشاورزي كه با چنين نيتي در مزرعه از سر و رويش عرق جاري است و كارگري كه براي تأمين نيازمندي زندگي خود و خانواده اش كارهاي سختي را انجام مي دهد مي تواند با همين نيت كه به اعمال و فعاليت هاي او رنگ خدايي مي دهد خود را به مبدأ قدرت و عظمت و رحمت متصل نمايد و خود را در حال عبادت ببيند. دانشجويي كه هدفش از درس خواندن به دست آوردن تخصص و رفع مشكلات مملكت و قطع وابستگي به بيگانگان و خدمت به مردم و خلق خداست و با همين انگيزه و با توجه به خداوند و ايجاد ارتباط با او درس مي خواند و از طرفي مي خواهد از نظر اقتصادي کل بر جامعه و محتاج ديگران نباشد و يا زن و فرزند خود را از روزي حلال تأمين نمايد. كارش مورد رضايت خداوند است و عبادت محسوب مي گردد چون هدف از عبادت , نزديكي و قرب انسان با خداوند متعال و ايجاد ارتباط با اوست كه با چنين نيتي مي توان هر عملي را به عبادت تبديل كرد. و به طور کلي کسب روزي حلال در ثواب با جهاد و جنگ در راه خداوند همسنگ شمارده شده چه رسد به خدمت به جامعه اسلامي و مسلمين.
عبادت به جز خدمت خلق نيستبه تسبيح و سجاده و رلق نيست
(بوستان سعدي)
انسان آفريده شده تا خدا را عبادت کند (ذاريات، آيه 56). عبادت هم مانند ساير دستورات ديني، هم جنبه فردي دارد و هم جنبه اجتماعي. نمازي که به فرموده امير بيان(ع) نزديک کننده ترين وسيله به آستان الهي است («الصلاه قربان کل تقي» نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1152) به صورت دسته جمعي توصيه شده است.
بارزترين جنبه اجتماعي عبادت، خدمت به خلق است. پيامبران و اولياء الهي، دلسوزترين و خدمتگزارترين مردم نسبت به جامعه بوده اند و براي هدايت و در آسايش بودن آنها، مشکلات طاقت فرسايي را به جان مي خريده اند.
قرآن شريف درباره پيامبر اسلام مي فرمايد: او به خاطر سختي هايي که به مردم مي رسيد بسيار در رنج و ناراحتي بود(توبه، آيه 128).
در روايت هاي مختلف نيز بر اهتمام ورزيدن به امور مسلمين تأکيد بسياري شده تا جايي که «ايجاد و تقويت روحيه خدمت به ديگران» به عنوان يکي از اصول مهم تعليم و تربيت ديني معرفي شده است.

پرسمان دانشجویی