شيعه واقعي بودن به معني پيرو معصومين بودن است، يعني اينكه انسان شيوه زندگي و رفتار و اخلاق خود را بر اساس زندگي امامان تنظيم نمايد; يعني آنان را عملا راهنما و الگوي زندگي خويش قرار دهد و بكوشد تا كيفيات نفساني, اخلاقي و همچنين ظواهر زندگي خود را به كيفيات و كمالات آن حضرات(ع) نزديك نمايد.انسان در زندگي فردي و اجتماعي اش و همچنين در زندگي طبيعي و معنوي, پايش را جاي پاي آن اولياء معصوم(ع) بگذارد و شيعه و دنباله رو ايشان باشد; منتها نكته قابل توجه اين است كه اين تشيع, دنباله روي و همانند سازي, بدون محبت, عشق, دلبستگي و ارادت قلبي به ايشان هرگز ميسر نمي باشد و از لوازم بسيار ضروري و اساسي شيعه بودن همانا محبت و علاقه قلبي به ايشان است. منتظر واقعي نيز كسى است كه منتظر و چشم به راه ظهور و قيام جهانى نجات دهنده بزرگ و موعود امتها است،چنين شخصي از نظر عملى، فكرى و اعتقادى بايد انتظار و آمادگى خود را نشان دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى چشم به راه بودن، نمىتوان خود را منتظر واقعى دانست!! البته مرحله نخست «انتظار سازنده»، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست او است. سپس نوبت به اصلاح و همسو سازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است. وقتى انسان حقيقتاً منتظر كسى باشد، تمام رفتارها و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد.
به عنوان مثال اگر منتظر ميهمان باشد، حتماً خانه را تميز و مرتب مىكند، وسايل پذيرايى را آماده مىكند و با لباس مرتّب و چهرهاى شاداب، در انتظار مىماند. چنين كسى مىتواند ادعا كند كه منتظر ميهمان است. اما كسى كه نه خانه را مرتّب كرده و نه وسايل پذيرايى را آماده نموده است و نه لباس مرتّب و تميزى پوشيده و نه اصلاً به فكر ميهمان بوده است ؛ اگر ادعا كند كه در انتظار ميهمان است. همه او را ريشخند كرده، بر گزافهگويى او خواهند خنديد!!
| لاف عشق و گله از يار زهى لاف دروغ | عشق بازان چنين مستحق هجرانند | |
بعضى از بايستهها و وظايف منتظران امام مهدى(عج) را چنين مىتوان شمارش كرد:1. سنخيت با امام
منتظران واقعى، وضعيت فكرى، روحى و عملى خود را به گونهاى سامان مىبخشند كه سنخيت كاملى با امام زمان(عج) داشته باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افكار، صفات و اعمال) است و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنا نيست. اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چارهاى ندارد جز اينكه بكوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ايشان نزديك سازد تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى او باشند.
امام باقر«ع» در تفسير آيه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»؛ آل عمران (3)، آيه 200. فرمود: «اصبروا»، يعنى صبر كنيد بر اداى واجبات و «صابروا»، يعنى شكيبا باشيد بر اذيّت دشمنان و «رابطوا»، يعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشيد» منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغيبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسير برهان، ج 1، ص 234..2. پرهيزكارى و تزكيه نفس
يكى از وظايف و بايستههاى مهم منتظران، آراستن درون با فضايل انسانى و چنگ زدن به مكارم اخلاقى است ؛ يعنى، همان طور كه قرآن مىفرمايد: «اگر مىخواهيد محبوب خدا باشيد، تقوا پيشگى كنيد» ؛ اين قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نيز هست.
| بسى گفتند از عيسى و مهدى | مجرّد شو، تو هم عيساى عهدى |
| ز مهدى گر چه روزى چند پيشى | بكش دجّال خود، مهدىّ خويشى |
| چو تو در معرفت، چون طفل مهدى | چه دانى، قدر علم و فضل مهدى؟! |
| به نور علم مىكن ديده روشن | كه تا بتوانيش هر لحظه ديدن |
ر.ك: كنزالحقايق، شيخ محمود شبسترى.
از امام صادق«ع» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غيبتى طولانى است ؛ در اين دوران هر كس بايد تقوا پيشه سازد و به دين خود چنگ زند» الغيبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5..3. ياد يار
منتظر حقيقى، كسى است كه از ياد و نام محبوب خود غافل نمىشود و پيوسته در فكر و انديشه او است. شخص مؤمن، در هيچ حالى از حالات و هيچ وقتى از اوقات و هيچ مكانى از مكانها، از ياد امامش و انتظار قدوم مبارك او، خالى و فارغ نيست.
روايت شده است: وقتى امام موسى بن جعفر«ع» از امام غايب و نعمت باطنى خدا ياد كرد، فردى پرسيد: آيا از امامان كسى غايب مىشود؟ فرمود: «نعم يغيبُ عن اَبصارِ النّاس شخصُهُ و لا يَغيبُ عن قُلوبِ المؤمنين ذِكرُهُ و هو الثّانى عَشر منّا»؛ علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 51، ص 150. ؛ «بلى، شخص او از ديدگاههاى مردم غايب مىشود ؛ ولى ياد او از دلهاى مؤمنان نهان نمىشود و او دوازدهمين نفر از ما است».
بزرگداشت ياد و نام امام مهدى(عج) مصاديق و شكلهاى مختلفى دارد كه به بعضى از آنها اشاره مىشود:
3-1. برپاخاستن به هنگام شنيدن نام ايشان ؛ نقل شده است: «روزى در مجلس حضرت صادق«ع»، نام مبارك حضرت مهدى(عج) برده شد ؛ امام ششم به منظور تعظيم و احترام نام آن حضرت از جاى خود برخاست و قيام فرمود» نجم الثاقب، ص 523.. «امام رضا«ع» نيز با شنيدن نام آن حضرت برخاست و دست خود را به نشانه تواضع بر سر گذاشت» بحارالانوار، ج 49، ص 137..
3-2. نكوداشت روزهاى منسوب به آن حضرت ؛ مانند نيمه شعبان و اعياد چهارگانه اسلامى: فطر، قربان، غدير و جمعه.
3-3. آغاز كردن هر روز با سلام به پيشگاه امام«ع» ؛ منتظران امام مهدى(عج) در آغاز هر روز و در تعقيب نماز صبح، سلام به مولاى خود را فراموش نمىكنند و متناسب با فرصت وقت، يكى از زيارتها و دعاها را مىخوانند و... ر.ك: نشريه موعود، مقاله شيعه، انتظار و وظايف منتظران، مهر و آبان 80..4. اظهار محبّت و مودّت
يكى از اوصاف منتظران شيعيان خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت است. البته اين محبت و مهرورزى دو طرفه است ؛ زيرا امام معصوم نيز شيعيان و ياران خود را دوست دارد و شفيق و دلسوز آنها است: «(الامام) الانيسُ الرفيق و الوالدِ الشفيقُ و الاخُ الشفيق...»؛ كافى، ج 1، ص 191، ح 1. ؛ «امام همدم و رفيق، پدر مهربان و برادر دلسوز است».
پيامبر اكرم«ص» درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مىفرمايد:
«مَن اَحَبّ اَن يَلقى اللّه و قَد كَمل ايمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»؛ بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125. ؛ «هر كس دوست دارد خدا را ملاقات كند ؛ در حالى كه ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد، پس بايد دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».
خود امام مهدى(عج) نيز مردم را به كارهايى سفارش فرموده كه موجب ازدياد محبّت و مودّت مىشود: «هر يك از شما بايد به امورى بپردازد كه او را به محبّت ما نزديك كند و از كارهايى كه ناخوشايند ما است، دورى جويد ؛ زيرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مىرسد» همان، ج 53، ص 176..5. اظهار اشتياق و چشم به راه بودن
شور طلب و علاقه ديدار يار و اظهار شيدايى و اشتياق به محبوب، از ويژگىهاى بارز منتظران است ؛ چنان كه در دعاى ندبه آمده است: «ليتَ شِعرى اَينَ استَقرّت بِكَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّك اَو ثَرى ابرضوى ام غيرها ام ذى طوى...»؛ اقبال الاعمال، ص 298. ؛ «اى كاش مىدانستم در چه جايى منزل گرفتهاى و چه سرزمين و مكان تو را در بر گرفته است! آيا در كوه رضوى هستى و يا در جاى ديگر و يا در ذىطوى هستى...».
امام على«ع» وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت مىگويد ؛ ناگاه از درون سينه آهى مىكشد و شوق ديدار آن بزرگوار را ابراز مىدارد.6. ثبات قدم در دين دارى
پيروى از پيشوايان معصوم، پاى فشردن بر شاخصهاى زندگى سالم، اجراى حدود الهى، حق مدار ماندن، تقويت ايمان و اعتقاد و داشتن ثبات قدم در دين دارى، گرفتار نيامدن در دام بدعتها و انحرافات و... از بايستههاى اساسى عصر غيبت است.
رسول خدا«ص» فرمود: سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگيخت! فرزند به پا خاسته من غايب خواهد شد... پس هر كه روزگار غيبت وى را درك كند ؛ بر ريسمان محكم دين خدا چنگ زند و بر ابليس خبيث راهى نگشايد كه با افسونِ شكّ و ترديد، او را از آيين من، دور و از دين من بيرون سازد» اثبات الهداة، ج 3، ص 459..
بايد به اين هشدار رسول خدا«ص» نيز توجّه كرد كه: «او غيبتى طولانى نخواهد داشت و امتها درباره او به سرگردانى و حيرت خواهند افتاد و از دين خود منحرف مىشوند ؛ در اين هنگام او مثل ستارهاى درخشان به سوى مردم رو مىآورد».
امام حسن عسكرى«ع» مىفرمايد: «به خدا سوگند! او غيبتى خواهد داشت كه در آن، تنها كسانى از هلاكت نجات مىيابند كه خداوند آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در دعا براى تعجيل فرجش، موفّق كرده است» بحارالانوار، ج 51، 72 ؛ كتاب الغيبة طوسى، ص 176..7. شناخت و معرفت امام
يكى از وظايف و بايستههاى مهم منتظران، شناخت امام«ع» و آشنايى و ارتباط هر چه بيشتر با آن حضرت است. شناخت امام«ع» به حدى ضرورت دارد كه در روايات معتبر شيعه و سنّى آمده است: «هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است» كمال الدين، ج 1، ص 371 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 160 ؛ ينابيع المودّة، ج 2، ص 372.. اين معرفت هم شامل نام و نسب مىشود و هم شامل اوصاف و ويژگىها و هم اهداف و برنامهها مىباشد. به همين جهت در يكى از دعاهاى معتبر و معروف مىگوييم: «اللهم عرّفنى نفسَك فانّك ان لم تُعرّفنى نفسَّك لم اعرف نبيّك، اللّهم عرّفنى رسولَك فانّك ان لم تعرّفنى رسولك، لم اعرف حجّتك، اللّهم عرّفنى حجّتك فانّك اِن لم تُعرّفنى حُجّتك ضللتُ عن دينى»؛ كافى، ج 1، ص 337، ح 5 ؛ كمال الدين، ج 2، ص 512..8.توسّل و زيارت آن حضرت
براي رفع کاستي ها و مشکلاتي که اشاره فرموده ايد - به ويژه هنگام شدايد و سختىها ي اجتماع و محل درس و کار - به امام زمان(عج)، متوسّل شويد و رفع مشكل خود را از مولاى خود بخواهيد ؛ چنان كه توصيه شده هنگام سختى گفته شود:
«يا صاحب الزمان اغِثنى: يا صاحب الزمان ادركنى»؛ مختصر نجم الثاقب، ص 133..
در اين رابطه زيارت روز جمعه، زيارتياسين، دعاى عهد و... را بخوانيد ر.ك: سيماى آفتاب، ص 292 و 293. و با امام خود، ارتباط قلبى و انس درونى فراهم سازيد .براي مطالعه بيشتر ر.ک: مهدويت ( پيش از ظهور ) ، رحيم کارگر ، نشر معارف