راه رسيدن به آرامش | کتابخانه مجازی الفبا

من چند وقتي است كه توبه كردم اما از وقتي توبه كردم احساس اضطراب و استرس فراوان دارم درونم غوغاست بايد چه كنم؟ لطفا سريعتر جواب مرا بدهيد حالم بسيار بداست احساس كمبود ميكنم اما نميدانم چه ميخواهم در هنگام نماز لحضه اي ارام و دوباره حالم بد ميشود بايد چه كنم ؟

انسان ضمن آن كه همواره بايد از گذشته ‏هاي سوء، نگران و نسبت به آينده خود نيز بيمناك باشد در عين حال اين خوف و اندوه هرگز نبايد به گونه ‏اي باشد كه انسان را مايوس و نااميد سازد. چه اين خود گناهي كبيره و دامي ابليسي است. خداوند منان رحمتي بي پايان دارد و از همه بندگان گنهكار خود دعوت نموده است كه به او التجا نموده و به
سوي رحمت بيكرانش دست نياز بگشايند و وعده داده است كه اگر توبه نموده و دست از زشتي ها بشويند همه گناهان را خواهد بخشيد و آنان را مشمول لطف و كرم بي منتهاي خود خواهد كرد.از امام باقر (ع) روايت است: « ليس من عبد مومن الا و في قلبه نوران نور خيفة و نور رجا، لو وزن هذا لم يزد علي هذا و لو وزن هذا لم يزد علي هذا: هيچ بنده مومني نيست جز آنكه در ضميرش دو نور تابان است «نور خوف» نسبت به كرده‏هاي پيشين و فرجام پسين و «نور اميد» به فضل و رحمت پروردگار، كه اگر هر يك با ديگري سنجيده شود هيچ يك فزوني نخواهد يافت .» بنابراين بايد با حفظ حالت التجا و تضرع دائمي در برابر خداوند اميد و رجا به عنايات واسعه خداي رحمان و بنده نواز را نيز در دل بالا برد و رجا را همسان در دل جاي داد. زيرا غلبه خوف موجب يأس و غلبه رجا موجب جرات بر گناه است ولي تساوي آن دو بهترين عامل بازدارنده از گناه وتشويق كننده به توبه و انجام عمل صالح مي‏باشد.آرامش يافتن روح و روان:همان گونه كه وجود پدر و مادر و ياد آنها براي فرزندان مايه قوت قلب و آرامش خاطر است، اساسا
وجود خداوند و اعتقاد به او و ارتباط با او مايه اطمينان و آرامش انسان است؛ به همين دليل رامشي كه اهل ايمان دارند، خاص آنها است و كساني كه به خدا اعتقاد ندارند، هميشه در اضطراب و نگراني بسر مي برند، چون در حوادث زندگي خود را تنها و بي پناه مي انگارند .
انسان ذاتا دوستدار و عاشق خدا است و وقتى عاشق به معشوق برسد آرامش مى‏يابد. از طرف ديگر خداوند در قرآن فرموده است كه: «در مؤمنان سكينه و آرامش نازل مى‏كند».
از اين آيه فهميده مي شود كه در حقيقت همان ايمان مومنان است كه باعث نزول آرامش در دل آنها مي شود.
بهترين چيزى كه روح انسان را صفا مى‏بخشد و حالت آرامش و سكونت براى انسان ايجاد مى‏كند، ذكر و ياد خدا است. قرآن مى‏فرمايد: «الا بذكر الله تطمئن القلوب؛ آگاه باشيد كه با ياد خدا دل‏ها اطمينان و آرامش پيدا مى‏كند» (رعد، آيه 28).
آرى اين خاصيت ذكر و توجه به خدا است و دعا و مناجات هم نوعى ذكر است. ازاين‏رو اگر با حال توجه و خلوص داشته باشد انسان بعد از تمام شدن آن احساس يك حالت سبكى و آرامش در خود مى‏كند. كسى كه درد دلش را با خدا در ميان مى‏گذارد به اين معنا است كه قلبا با خدا انس گرفته است و به او توجه پيدا كرده است.
خداوند نيز وعده فرموده است كه: «هر كس با توجه به او رو كند، سخن او را بشنود و حاجتش را روا كند و دل و روحش را نورانى نمايد». آنچه بعد از اين حالت در خود احساس مى‏كنيد، حاكى از آن افاضه و توجه خدا نسبت به شما است. پس بايد شاكر باشيد و توجه داشته باشيد كه اين يك حالت مادي نيست؛ زيرا روح يك عنصر مجرد از ماده است و تصرفاتى هم كه از طرف حق در آن مى‏شود مادى نيست.
براي گام گذاشتن در اين راه، بايد ارتباط با خدا و بهره مندي از نفحات معنوي را تجربه كرد و اين تجربه را بارها تكرار كرد تا انسان حضور در محضر خدا را لمس كند. براي اين منظور گفته شده است در هر هنگام نمازها و هنگام حلال و حرام ها، يك الهام رحماني رو به سوي انسان مي آيد و او را به انجام آن كار نيك تشويق مي كند. اگر پاسخ مثبت داد اين الهامات رحماني بيشتر تكرار مي شود و انسان از وسوسه ها و اوهام شيطاني دور مي ماند.
اما اگر پاسخ منفي داد يا سستي كرد فرشته رحمت دور مي شود و شيطان وسوسه گر راه مي يابد و انسان از آرامش و ياد خدا دور مي شود. اين تجربه را مي توان در هنگام اذان براي نماز صبح و قبل از آن به خوبي حس كرد كه اگر بعد از بيداري، دوباره خواب را ادامه داديم خواب هاي پريشان و شيطاني رو به سوي آدمي مي آيد و كسالت روحي و آشفتگي وجود آدمي را فرا مي گيرد.براى رسيدن به حالت آرامش دستورالعمل زير مفيد است:1- ناآرامى عوامل و زمينه‏هايى دارد كه بايد شناسايى و زدوده شود؛ مثلاً گذراندن وقت به بيهودگى و انجام كارهاى بى‏هدف و بيهوده خود علّت تشويش و بى‏قرارى است. در مقابل خلوت‏گزينى، غور در باطِن و حضور در مجالس وعظ و پند و كسب معارف خود به خود آرامش ظاهرى و باطنى به ارمغان مى‏آورد.
2- برنامه‏ريزى در امور زندگى و اختصاص اوقاتى براى تفريحات سالم و تهى از گناه، مثل راهپيمايى در فضاى روح‏بخش و شنا، در آرامش انسان تأثير شگرف دارد.
3- مشاوره‏هاى علمى و تخصصى و نيز تغذيه مناسب در تقويت اعصاب و روان مؤثر است. گرسنگى شديد و مفرط و حتى پرخورى و زياده‏روى در خورد و خوراك موجب ناراحتى‏هاى روحى و روانى مى‏گردد.
4- گناه و معصيت و نافرمانى خداوند متعال از عوامل اصلى ناراحتى‏هاى روانى است. گناه يعنى خارج شدن از مسير خداوند. گناه به معناى برآشفتن و تيره ساختن درون و باطن است. روح آدمى با رسيدن به ساحل پاكى و اجتناب از گناهان، به قرار و آرامش مى‏رسد؛ چون روح با طهارت سنخيت دارد و با گناه ناسازگار است. از اين رو، گناه
قرار را از انسان مى‏گيرد. هر گناه قبح فعلى و قبح فاعلى در بردارد. قبح و زشتى فعلى به مفاسد موجود در خود عمل مربوط است و قبح فاعلى به شرايط ذهنى و روحى گنهكار مربوط مى‏شود. شرايط ذهنى گنهكار عبارت است از داشتن روح تمرّد، طغيان، قانون‏شكنى و عدم اهتمام به حقوق خدا و خلق. چنين روحى جز با ترك گناه به آرامش دست نخواهد يافت.
5- انجام واجبات و انس با خدا مخصوصاً نماز اول وقت و با جماعت‏ در واقع آرامش قلبى ثمره ياد خدا است: «فاذكرونى أذكركم»1. خداوند به ما دستور داده پيوسته وى را ياد كنيم و او را حاضر و ناظر بر احوال خود بدانيم. جريان حضرت يونس را كه مضمون نماز غفيله‏(2 )با ايشان ارتباط دارد، بررسى كنيد. وقتى گرفتارى‏هاى حضرت به بالاترين حد مى‏رسد، انس و ياد خدا او را از گرفتارى‏ها مى‏رهاند: «لااله الا انت سبحانك انّى كنت من الظالمين، فاستجبنا له و نجّيناه من الغمّ و كذلك ننجى المؤمنين»3.
امام صادق(ع) مى‏فرمايد: تعجب مى‏كنم از كسى كه غمگين و نگران است و به فرمايش الاهى پناه نمى‏برد؛ «لا اله الا الله انت...». چون خداوند به دنبال آن مى‏فرمايد: «فنجّيناه من الغمّ و كذلك ننجى المؤمنين»4. خداوند به واسطه ذكر خودش حضرت يونس را از گرفتارى‏ها نجات داد و هر مؤمنى را كه به اين ريسمان الاهى چنگ زند، نجات
خواهد داد.- دربعضي از روايات :جهت آرامش قلب اين آيه را دائم بخواند (اَلا بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمئِنُّ الْقُلُوبِ) يعني باشد به ذكر و ياد خدا مي‌آرايد قلبها را.
- تكرار لفظ جلاله «الله» باعث آرامش روحي و نظم در دستگاه‌هاي تنفسي مي‌شود - به گزارش مركز خبر حوزه، تحقيقاتي از سوي دانشگاه آمستردام هلند صورت گرفته كه طي آن اعلام شده تكرار لفظ جلاله «الله» بحران‌هاي روحي و نگراني‌ها را از بين برده و ضمن ايجاد آرامش روحي باعث نظم در دستگاه‌هاي تنفسي مي‌شود.
بر پايه گزارش پيك تقريب اين تحقيقات مدت سه سال بر روي تعداد زيادي از بيماران مسلمان و غيرمسلمان كه با زبان قرآن آشنا نبودند انجام گرفت و نتيجه آن اين شد كه به زبان آوردن لفظ جلاله الله ،باعث تنظيم ضربان قلب مي‌شود كه بارها در قرآن نيز بر روي آن تاكيد شده است.قرآن يكي از عوامل آرامش را ذكر(ياد خدا)معرفي كرده است. چنانچه مي فرمايد: «الّذين آمنوا وتطمئنّ قلوبهم بذكر الله الا بذكر الله تطمئنّ القلوب» «آنها (كساني كه به خدا برمي گردند)كساني هستند كه ايمان آورده اند، ودلهايشان به ياد خدا مطمئن (وآرام) است،آگاه باشيد،تنها با ياد خدا دلها آرامش مي يابد.
6- شركت در مجالس عمومى دعا مثل دعاى كميل، ندبه... .» برخى بزرگان مى‏فرمايند: هيچ مشكلى نداشتم مگر اين كه با دعاى توسّل حلّ شد.5
7- رفتن به زيارت اهل قبور و شهدا و ياد قبر و قيامت و برزخ و معاد و توجه به آرامگاه اصلى و ابدى، در رهايى از تألمات و ناراحتى‏هاى دنيوى مؤثر است. اصولاً توجه صِرف به دنيا و قطع توجه از آخرت و منزلگاه قبر و برزخ، اعراض و روگردانى از ياد خدا را در پى دارد و هر كه از ياد خدا اعراض كند، روزگارش تباه خواهد شد.
8- انجام اعمال مستحبّى كه شخص از آن لذت مى‏برد، اگر با استمرار و مراقبه انجام شود، در طول مدت زمان متناسب، شخص را به قرار و آرامش مى‏رساند.
در مجموع، مى‏توان گفت ناآرامى ريشه‏هايى دارد كه بايد خشكانيده شود؛ آنگاه زمينه مناسب براى رسيدن به آرامش از راه‏هاى عقلانى و شرعى فراهم مى‏آيد و انسان با توكل و اعتماد به منبع اصلى آرامش(خداوند) به مقصود دست مى‏يابد؛ «الذين آمنوا و تطمئنّ قلوبهم بذكرالله، الا بذكرِالله تطمئنّ القلوب»6.
در پايان توجه به اين نكته ضرورى است كه آرامش روحى مراتبى دارد و دستيابى به آن به تدريج حاصل مى‏شود؛ درست مانند ساير ملكات روحى كه با تمرين و گذشت زمان حاصل مى‏شود. رسيدن به آرامش نيز نيازمند طى اين مراحل است.
اين مراحل بعضى جنبه سلبى دارد مانند ارتكاب محرمات كه دل را آلوده و در نتيجه ناآرام مى‏كند. كسى كه مى‏خواهد به آرامش واقعى دست يابد راهى ندارد جز اين كه در گام اول مطيع نواهى خداوند متعال شود و از آنچه حضرت حق نهى كرده اجتناب كند؛ و بعضى جنبه ايجابى دارد؛ يعنى بعد از اين كه دل از گرد غبار گناه پاك گرديد، مستعد
پذيرش حقايق و ملكات پسنديده نفسانى مى‏شود و اين كار صرفاً از طريق انجام تكاليف الاهى و واجبات و مستحبات امكان‏پذير است. بنابراين، آرامش دل محصول عبوديت محض حق تعالى است و راهكار عملى آن نيز اجتناب از گناهان و انجام واجبات و مستحبات است و در هر زمانى به تناسب استعداد و توانمندى‏هايى كه انسان دارد، متوجه او مى‏شود.
مطالب مفيدي در سايت موجود است كه اگر سري به انها بزنيد مثمر ثمر خواهد بود . ----------------
پى‏نوشت:
1. بقره(2):152.
2. مفاتيح الجنان.
3. انبياء(21):88.
4. امالى شيخ صدوق، مجلس دوم.
5. مفاتيح الجنان، مقدمه دعاى توسل.
6. رعد(13):28.

پرسمان دانشجویی