خوردن غذاهاي لذيذ | کتابخانه مجازی الفبا

اين متن را از كتاب قلب سليم برايتان نقل ميكنم:““ جهت اينكه رسول خدا شير با عسل را براي تواضع ميل نكرد آن است كه حظوظ نفساني و لذات حيواني هرچند اگر از حلال باشد و اسراف هم نشود حلال و مباح است لكن قهرا افتادگي و شكستگي را كم ميكند تا جايي كه غالبا موجب زيادتي ناز و طغيان و سركشي نفس مي شود و حالت عبوديت كه بالاترين مقامات است از دست مي رود از اينجاست كه پيغمبران وبزرگان دين از خوشگذراني و راحت طلبي ولذتهاي حيواني و انواع تنعم به ماديات از مسكن ولباس وخوراك , سخت پرهيز مي كنند كه مبادا از مقام عبوديت كه تواضع براي خداست تنزل كنند““ من به بعضي از غذاها خيلي علاقه دارم مثل شيرينيجات يا خوردن شير با عسل و... من اين نعمتها را هم از خدا ميدانم به گونه اي نيست كه بخواهم براي آنها استقلال قائل شوم اما با اين وجود كه بزرگان دين خود را از خوردن غذاهاي لذيذ براي جلوگيري از طغيان نفس منع ميكردند , من هم كه ميخواهم بنده خدا شوم بايد از اينگونه غذاها كه از خوردنشان لذت ميبرم احتراز كنم؟

معلوم است كه نه لازم نيست! همانطوري كه در متن كتاب آمده است « حظوظ نفساني ولذات حيواني ... حلال ومباح است» واگر معصومين عليهم السلام از آن پرهيز مي كردند نه به اين جهت باشد كه ارتكاب چنين مواردي حرام وگناه باشد خير، ارتكاب اين موارد براي ايشان قابل قبول نيست چون ايشان از خواص هستند وچنين مواردي را برخود ، خود حرام كرده اند! راجع به لذت حرام وحلال ، به بررسي زير توجه كنيد:بررسي مقايسه اي ميان «لذت حلال» و «لذت حرام»:ميل به لذت طلبي، در نهاد آدمي قرار داده شده است و در بسياري از موارد، جهت گيري فعاليت هاي انسان بر اساس «لذت» پايه ريزي مي شود. در اين ميان بايد توجه داشت كه لذت، هم مي تواند جنبه ي حلال و مشروع داشته باشد و هم جنبه ي حرام و نامشروع. از آنجا كه غالب گناه ها براي رسيدن به لذت حرام انجام مي شود و از سوي ديگر بي معرفتي نسبت به لذت حلال هم وجود دارد.به دو روايت زير دقت كنيد: - مِنْهُ قَوْلُ النَّبِيِّ ص الصَّوْمُ فِي الشِّتَاءِ الْغَنِيمَةُ الْبَارِدَةُ يَا عَلِيُّ لَا يَنْبَغِي لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ ظَاعِناً إِلَّا فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ تَزَوُّدٍ لِمَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّم‏(من‏لايحضره‏الفقيه 4 356 )پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمودند :روزه در زمستان غنميتي است خنك ،يا علي : سزاوار نيست كه مومن در غير اين سه حالت اوقات خود را سپري كند :يا مرمت و بهسازي زندگي ،يا خوشه چيني براي آخرت ،يا لذت در غير حرام - امام صادق عليه السلام فرمودند : (الكافي 5 87 ) در حكمت آل داود نوشته شده است كه مسلمان عاقل بايد در يك از سه حالت زير ديده شود : يا مشغول بهسازي و اصلاح زندگي خود باشد ،يا مشغول خوشه چيني براي معاد باشد ،يا مشغول به لذتي باشد كه حرام نيست و سزاوار است مسلمان عاقل ساعتي را براي امور بين خود و خداي خود اختصاص دهد وساعتي را براي ديدار با برادرانش كه با هم در امور اخروي گفتگو كنند .ساعتي را براي لذتهايي كه در غير حرام هستند قرار دهد وبدانيد كه لذات حلال زمينه را براي رابطه با خدا و برادران و دوستان فراهم ميكند - يكي از بزرگواران پرسيده بودند كه، از نظر عرفاني، انسان تا چه اندازه شايسته است از نعمتهاي حلال استفاده كند؟ آيا سالك براي اينكه آلوده به دنيا نشود و دچار غفلت نگردد و رشد معنوي پيدا كند بايد لذتهاي حلال دنيوي را كناربگذارد؟ پاسخ اين است كه از ديدگاه عارفان حقيقي:1- دنيا و نعمتهاي دنيوي در ذات خود بد نيست بلكه اگر سبب غفلت انسان شود و انسان به آنها اصالت بدهد در آن صورت انسان كار نابجايي كرده است ؛و اگر از آنها در مسير تعالي و رشد معنوي خود بهره ببرد بسيار پسنديده است.2- جسم آدمي ،مركب روحش است و جسم انسان به اموري نياز ضروري دارد به طوري كه براي زنده ماندن و براي اينكه توان انجام كارهاي خداپسندانه و معنوي را داشته باشد بايد به جسم و نفس خود رسيدگي كند همان طور كه يك سواركار در عين حال كه بايد اسب خود را مهار و تربيت كند تا از او فرمان ببرد بايد نيازهاي ضروري مركب خود را فراهم كند تا از مركب خود بتواند در مسير مورد نياز خود بهره برداري كند،اما بايد مراقب باشد كه مركب نفسش زياده طلبي نكند و به گونه اي رفتار نكند كه مهار و كنترل نفسش را از دست بدهد و چنان سركش شود كه او را به هر جا كه خواست بكشاند و آدمي اسيرنفسش شود. 3- نفس آدمي ، به طور طبيعي دچار خستگي و ملالت خاطر مي شود و نياز به استراحت و نشاط دارد. از اين رو در تعاليم پيشوايان دين نيز آمده است كه بخشي از ساعات روزانه خود را به لذتهاي حلال بپردازيد تا بتوانيد فعاليتهاي جدي خود را بعد از آن با نشاط و جديت ادامه بدهيد. البته افراد بر اساس سلايق شخصي خود به تفريحات و لذتهاي حلال گوناگوني تمايل دارند . برخي ديدن فوتبال براي آنها لذتبخش است . برخي دوست دارند خودشان فوتبال بازي كنند. بعضي به پارك رفتن را بيشتر دوست دارند و .... - كسي كه ميل به تفريح را در خود به طور كلي سركوب مي كند و از تفريحات سالم پرهيزمي كند و خيال مي كند كه دائما بايد مشغول عبادت و دعا و ... باشد :الف- اين افراد تدريجا دچار افسردگي و ملالت خاطر مي شوند و ممكن است كه به سبب اين افراط كردن دچار دلزدگي از عبادت و دعا شوند.ب- اين افراد در زماني كه مشغول عبادت و دعا هستند معمولا نشاط و تمركز لازم در عبادت و دعا ندارد ج- افرادي كه همواره مشغول عبادت و دعا هستند و از تفريحات حلال استفاده نمي كنند اغلب دچارخود بزرگ بيني و كبر هستند ؛چون آگاهانه يا ناخود آگاه خودشان را برتر از مؤمناني مي دانند كه تفريح هم مي كنند. خداوند در قرآن كريم كبر را از گناهان بزرگ شمرده است و جايگاه متكبران را دوزخ مي شمارد.نتيجه بحث اين شد كه هر كس بايد به اندازه نياز خويش از لذتهاي حلال دنيوي استفاده كند اما سالك مدام به خود يادآوري مي كند كه اين نعمتها از خداست و او در هر نعمتي خدا را مي بيند و نيت خود را نيز اين قرار مي دهد كه از اين نعمتها و انرژيهاي حاصله از اين نعمتها در راه انجام كارهاي خداپسندانه استفاده كند و دنيا را براي دنيا نخواهد .- ناگفته نماند اگر مي بينيم كه بزرگان ويا معصومين عليهم السلام، روزه هاي مستحبي زياد مي گرفته اند يا كم خوري و... داشته اند ، اولا: آنها به ميزان توان خود چنين مي كرده اند و هر كس بايد توان خودش را در روزه و كم خوري و ... در نظر بگيرد و ثانيا : اين گونه نبوده كه آنها اصلا تفريحي نكنند .آنها نيز تفريحهايي متناسب با وضع و حال و سليقه خود داشته اند. وثالثا : پيامبر اكرم وائمه معصومين عليهم السلام چون باطن امور را مي ديدند براي ايشان كم خوري ويا روزه ويا استفاده كم از لذات دنيايي ، لذت بخش تر بوده وآرامش وشادي روحشان در ترك اين گونه امور بوده است!باتوجه به آنچه گذشت ،نكات زير استفاده مي شود: نكته اول:اسلام با اصل لذت بردن انسان مخالف نيست بلكه اسلام انسان را دعوت به لذت بيشتر و بهتر و سالم تر مي كند و از لذتهاي كاذب منع مي كندنكته دوم: لذت حلال و حرام داراي مراتب و درجات است. امكان دارد كاري در نزد انساني لذت حلال داشته باشد ولي همان كار در نزد مقربان و خاصان درگاه الهي ناگوار و غيرلذيذ به حساب آيد.چنانكه از معصومين روايت شده كه: هر لذتي هر چند حلال هم باشد اگر در راه قرب حق و ياد او و انس با او نباشد، آن را گناه دانسته و از خداوند درخواست آمرزش مي كنند.( منهاج النجاح في ترجمة مفتاح الفلاح، مقدمه‏2، ص: 44)نكته سوم: اميرمؤمنان(ع) در حكمت 390 از نهج البلاغه مي فرمايد:اوقات مؤمن سه بخش است:بخشي براي عبادت و ارتباط با خداوند و بخشي براي اداره معاش و تأمين مخارج زندگي و بخشي براي تأمين لذت هاي حلال و مطلوب و غير حرام.نكته چهارم: لذت و شادماني واقعي در هر چه بيشتر نزديك شدن به هدف والاي آفرينش و آراسته شدن به خو و خصلت هاي انساني و الهي است. پس هر لذتي كه انسان را از خدا دور كند مورد قبول اسلام نيستنكته پنجم:مراد از لذت حرام اين است كه انسان از راه‏هايي كه شرع اجازه نداده است غرايز خودش را ارضاء نمايد ارضاي تمايلات و خواهش هاي دل به هر صورت و در هر شرايط شادي آور نيست. گاه پرهيز از لذت حرام، لذت بخش تر از رسيدن و نيل به آن لذت است. نكته ششم:اميرمؤمنان(ع) در حكمت 121 از نهج البلاغه در اين باره مي فرمايد: «شتان ما بين عملين:عمل تذهب لذته و تبقي تبعته و عمل تذهب مؤونته و يبقي اجره» ؛ «چقدر فاصله بين دو عمل دور است:عملي كه لذتش مي رود و كيفر آن مي ماند و عملي كه رنج آن مي گذرد و پاداش آن ماندگار است».نكته هفتم: هر لذتي كه در شرع مقدس حرام شده ظاهرش لذت و خوشي ولي باطن و سرانجام آن عذاب و رنج است فرض كنيد پزشكي مهربان و دلسوز مريض را از خوردن غذايي لذيذ كه به حال او زيان بخش است منع و محروم كرده آيا مانع لذت بردن و شادماني بيمار گشته و يا زمينه بهبودي و سلامتي او را فراهم آورده است؟نكته هشتم: براي تشخيص لذت حلال از حرام بايد با دستورات دين اسلام آشنا بود از مقايسه ي بين «لذت حلال» و «لذت حرام» فهميده مي شود: كسي كه از راه حرام به لذت جويي مي پردازد در واقع، خود را از لذت آخرت، محروم مي كند چراكه لازمه ي لذت حرام، انجام گناه است و گناه هم باعث مجازات اخروي است اما در مقابل، كسي كه فقط به لذت حلال، رو مي آورد و از لذت حرام، دوري مي كند در واقع، زمينه ي برخورداري از لذت جهان ديگر را نيز براي خود فراهم مي كند. خلاصه اينكه لذت حرام، محدود به دنياست اما اكتفا به لذت حلال، باعث برخورداري از آن در هر دو جهان است.

پرسمان دانشجویی