آثار نماز و عواقب ترک نماز | کتابخانه مجازی الفبا

باعرض سلام لطفا آثار نماز خواندن و نخواندن را بيان كنيد با تشكر؟

پرسشگر گرامي؛از پرسش شما معلوم است كه شما مقيد به نماز خواندن هستيد ولي برخي اوقات نمي توانيد نمازتان را به موقع بخوانيد؛ همين كه شما مقيد به نماز خواندن هستيد يك امتياز مثبت است، پس بايد خدا را شاكر باشيد كه توفيق نماز خواندن را به شما داده است؛ و البته سستي و اهميت ندادن به نماز هم يك امتياز منفي است كه بايد هر چه زودتر آن را از بين ببريد و از تبعات منفي آن در امان باشيد؛ شما مي توانيد با استفاده از مطالبي كه در ذيل خواهد آمد اين سستي نسبت به نماز را از وجود خود دور كنيد؛ و اين مهم در صورتي حاصل مي شود كه همت و اراده خود را در اين زمينه به كار ببريد ، چرا كه تا همت و اراده اي نباشد بهترين راهكارها هم سودي نخواهد داشت و فرد به مطلوب خود نخواهد رسيد. اين قانون تغيير ناپذير دنياست.
تفكر در آثار پر بركت دنيوي و اخروي نماز (خاصه نماز اول وقت) مي تواند شما را در مقابله با تنبلي نفس كمك كند؛ چرا كه شكل گيري شناخت صحيح، باعث نمودار شدن رفتار صحيح در فرد مي گردد :
1. تضمين بهشت
رسول الله(صلى الله عليه وآله) فرمود: «إِنَّ رَبَّكُمْ يقُولُ هَذِهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ الْمَفْرُوضَاتُ فَمَنْ صَلَّاهُنَّ لِوَقْتِهِنَّ وَ حَافَظَ عَلَيهِنَّ لَقِينِى يوْمَ الْقِيامَةِ وَ لَهُ عِنْدِى عَهْدٌ أُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ مَنْ لَمْ يصَلِّهِنَّ لِوَقْتِهِنَّ وَ لَمْ يحَافِظْ عَلَيهِنَّ فَذَلِكَ إِلَى إِنْ شِئْتُ عَذَّبْتُهُ وَ إِنْ شِئْتُ غَفَرْتُ لَه ». ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 29؛ رسول خدا فرمود: خداى شما مى فرمايد: اين نمازهاى پنجگانه فريضه است، پس كسى اين نمازها را در وقتش به جا آورد و محافظت بر او نمايد، روز قيامت مرا ملاقات خواهد كرد. و بر عهده من است كه او را وارد بهشت كنم، و كسى كه در وقتش نمازها را به جا نياورد و محافظت بر او نكند، در اين صورت بر من است كه اگر بخواهم او را عذاب مى كنم، و اگر بخواهم او رابخشايم.»
2. برآورده شدن حاجت
امام حسن عسكرى(عليه السلام) فرموده اند:«موسى بن عمران با خداوند سخن گفت و از پروردگار خويش پرسيد: خدايا! پاداش كسى كه نمازش را اول وقت مى خواند چيست؟ خداوند تبارك و تعالى فرمود: خواهش و خواسته او را برآورده مى كنم و بهشت را بر او مباح مى گردانم. ». بحارالأنوار، ج 13، ص 327.
3. مصون ماندن از بلاياى دنيوى
رسول الله(صلى الله عليه وآله) وعده داده: «إِذَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَاهَةً مِنَ السَّمَاءِ عُوفِى مِنْهَا حَمَلَةُ الْقُرْآنِ وَ رُعَاةُ الشَّمْسِ أَى الْحَافِظُونَ لِأَوْقَاتِ الصَّلَوَاتِ وَ عُمَّارُ الْمَسَاجِدِ ). مستدرك الوسائل، ج 3، ص 149؛ هنگامى كه خداوند سبحان، از آسمان، آفت نازل كرد، حاملين قرآن، رعايت كنندگان خورشيد، يعنى كسانى كه اوقات نماز را مراعات كنند و مساجد را آباد مى سازند از اين آفت در امانند. »
4. خاموش شدن آتش گناهان
رسول خدا(صلى الله عليه وآله): «مَا مِنْ صَلَاةٍ يحْضُرُ وَقْتُهَا إِلَّا نَادَى مَلَكٌ بَينَ يدَى النَّاسِ قُومُوا إِلَى نِيرَانِكُمُ الَّتِى أَوْقَدْتُمُوهَا عَلَى ظُهُورِكُمْ فَأَطْفِئُوهَا بِصَلَاتِكُم». أمالى الصدوق، ص 496؛ وقت هر نمازفرا مى رسيد، فرشته اى در ميان مردم ندا سر ميدهد برخيزيد، به وسيله نمازتان، آن آتش گناه را كه خودتان فراهم كرديد، خاموش كنيد. »
5. مصون ماندن انحراف عقيده به هنگام مرگ
امام صادق(عليه السلام) فرمود:«مَلَكُ الْمَوْتِ يدْفَعُ الشَّيطَانَ عَنِ الْمُحَافِظِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ يلَقِّنُهُ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فِى تِلْكَ الْحَالَةِ الْعَظِيمَة». من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 137؛ هنگام مرگ ملك الموت شيطان را (در آن هنگام كه مى خواهد ايمان انسان ها را بگيرد) از كسى كه محافظت به (اوقات ) نماز مى كند، دفع مى كند و شهادتين «اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله» را در اين حالت به او تلقين مى كند. »
6. دعاى خير نماز براى نمازگزار اول وقت
امام باقر(عليه السلام) فرموده است: «هرگاه نماز در اول وقت بالا برود، سفيد و درخشان به سوى صاحبش باز مى گردد و به او خطاب مى كند: از من مواظبت نمودى خدا تو را حفظ كند.... ». وسائل الشيعة ج 4، ص 108.
7. پيامبر، نجات از گرفتارى هاى دنيوى و اخروى را براى او ضمانت نموده
رسول خدا (صلى الله عليه وآله): «مَا مِنْ عَبْدٍ اهْتَمَّ بِمَوَاقِيتِ الصَّلَاةِ وَ مَوَاضِعِ الشَّمْسِ إِلَّا ضَمِنْتُ لَهُ الرَّوْحَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ انْقِطَاعَ الْهُمُومِ وَ الْأَحْزَانِ وَ النَّجَاةَ مِنَ النَّار). بحارالأنوار، ج 80، ص 9؛ بنده اى (نمازگزار) كه اهتمام و مواظبت به اوقات نماز نمايد، و مواضع آفتاب را براى وقت نمازش دقت كند، من ضمانت مى كنم براى او راحتى در دم مرگ را و دفع و رفع هموم و درد و اندوه و نجات از آتش جهنم را »
8. مصونيت از غفلت
امام باقر(عليه السلام) فرموده اند: «أَيمَا مُؤْمِنٍ حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْمَفْرُوضَةِ فَصَلَّاهَا لِوَقْتِهَا فَلَيسَ هَذَا مِنَ الْغَافِلِين». الكافى، ج 3، ص 270؛ هر مؤمنى محافظت بر نمازش نمايد، و او را در وقتش به جا آورد، از انسانهاى غافل شمرده نمى شود. ».عواقب ترک نماز:
ترک نماز، کوتاهي در مهم‏ترين دستور الهي و انجام ندادن بزرگ‏ترين وظيفه و برنامه زندگي است و اين مساوي است با ناشکري، ناسپاسي و کفران نعمت‏هاي الهي و برداشتن عمود و ستون دين؛ زيرا نماز پايه و ستون اصلي دين است.
در حالي‏که عبادت است که انسان را به هدف آفرينش رهنمون مي‏شود. بي نمازي، باعث مي‏شود که آفرينش و زندگي انسان، بيهوده و لغو جلوه کند؛ ترک نماز و نيايش، موجب ترک لذت بخش‏ترين حالات انسان است.
اگر گاهي مي بينيم اين افراد مي گويند «کدام لذت، ما که لذتي نديديم و به خاطر همين هم نمي خوانيم» بايد گفت اينان حق دارند چون هرگز لذتش را احساس نکرده اند که بخواهند بخاطر از دست ندادنش تلاش کنند. بايد در پاسخ اين ها بگوييم که براي رسيدن به لذت نماز بايد در امر نماز مداومت داشت مقدماتش را فراهم کرد آدابش را رعايت کرد بعد دم از لذت بخش بودن يا نبودنش زد .
نمازي که از سر بي رغبتي و به چشم يک کار دست و پا گير و بي فايده ديده شود چه لذتي ميتواند داشته باشد. اين ها که از تمام اين مجموعه هستي فقط طالب ماديات و لذات زودگذرشان هستند ميدانند و باز هم بدانند که لحظات عمر در شتابند و دير يا زود همه مهمان خانه خاک خواهيم شد و وقت پاسخگويي . الان که وقت نماز خواندن نداريد دقايقي چند به اين فکر کنيد که در پاسخ اينکه چرا نماز نخوانده ايد چه خواهيد گفت ؟ آيا زمان مضحکه است و باز مي توانيد بگوييد :"ما قرصش را خورده ايم و يا به سن تکليف نرسيده ايم "
خوب است بدانيد بي نمازي آثار و نتايج شوم فراوان مادي و معنوي را به دنبال دارد؛ گوشه هايي از اين آثار شوم مي پردازيم :
1- دور ماندن از امان خدا و رسولش
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -: « من ترک الصلوة متعمدا من غير علة فقد برء من ذمة الله و ذمة رسوله »( عيون‏أخبارالرضا(ع) ج : 1 ص : 285) ؛ « کسي که نماز را عمدا و بدون علت ترک کند از امان خدا و رسولش دور خواهد بود.»
عبيد بن زرارة مي گويد: از امام صادق (ع ) از سخن خداي عز و جل «هر کس به ايمان کافر شود به تحقيق عملش نابود شده و او در آخرت از زيانکاران است» پرسيدم ، فرمود: ترک کردن نماز است چنان نمازي که به آن اقرار کرده است»
2- سبب تسلط شيطان
امام صادق (عليه السلام ) از پدرش از پدرانش از امير مؤمنان (ع) نقل کرده است که رسول خدا (ص) فرمود: «شيطان همواره از پسر آدم وحشت دارد و فاصله مي گيرد تا زماني که نمازهاي پنجگانه‏اش را در وقتش به جا مي آورد . پس هرگاه آنها را ضايع کرد بر او جرأت پيدا مي کند و او را بر گناهان بزرگ وارد مي سازد .»( ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ، ص 230)
نقل شده زني ، ديوانه وار و فرياد کنان خدمت پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم رسيد و عرض کرد : اي رسول خدا ! به يارانت بگو از نزد شما بروند که من با شما کاري دارم . اصحاب رفتند آن زن خدمت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نشست و عرض کرد : يا رسول الله ! گناه بسيار بزرگي مرتکب شده ام . حضرت فرمودند : رحمت پروردگار بزرگ تر از گناه توست . آن گاه سؤال کردند : گناهت چيست ؟ زن گفت : شوهردار بوده ام ، مرتکب زنا شدم و از نطفه ي حرام حامله شدم ، بچه به دنيا آمد ، او را در خمره ي سرکه خفه کردم و سرکه ي نجس را به مردم فروختم ! رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم حکم گناه آن زن را بيان کردند و سپس فرمودند : آيا مي خواهي بداني که چرا درون اين چاه افتاده اي و اين گناهان را مرتکب شده اي ! من گمان مي کنم که تو نماز عصر نمي خواني (تفسير روح البيان، ج‏10، ص: 505)3 نابود شدن اعمال خوب
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -:« مَنْ تَرَکَ صَلَاتَهُ حَتَّي تَفُوتَهُ مِنْ غَيرِ عُذْرٍ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ » (بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)؛ « کسي که نمازش را بدون عذر ترک کند (نخواند) تا وقت آن بگذرد، عمل او نابود شده است .»
چهار- از بين رفتن فاصله کفر و ايمان
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -:« بَينَ الْعَبْدِ وَ بَينَ الْکُفْرِ تَرْکُ الصَّلَاةِ »( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)؛ «فاصله کفر و بندگي ترک نماز است .»4- مورد لعن تمامي کتب آسماني و ملائکه و پيامبر خدا (صل الله عليه و آله )
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -:« تارک الصلاة ملعون في التوراة ملعون في الانجيل ملعون في الزبور ملعون في القران ملعون في لسان جبرئيل ملعون في لسان ميکائيل ملعون في لسان اسرافيل ملعون في لسان محمد»( الحکم الزاهرة با ترجمه انصاري، ص: 294) ؛ «ترک کننده نماز در تورات و انجيل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئيل و ميکائيل و اسرافيل و محمد (ص ) ملعون است .»5- مردن به ديني غير از دين اسلام
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -: « مَنْ تَرَکَ صَلَاةً لَا يرْجُو ثَوَابَهَا وَ لَا يخَافُ عِقَابَهَا فَلَا أُبَالِي أَ يمُوتُ يهُودِياً أَوْ نَصْرَانِياً أَوْ مَجُوسِيا»( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202) ؛ « کسي که نماز را ترک کند، در حالي که اميد به پاداش نماز نداشته و از عذاب آن نيز نمي ترسيده ، پس باکي نيست که يهودي بميرد، يا نصراني ، يا مجوسي .»6- ترک نماز برابر است با کفر
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -:« من ترک الصلوة متعمدا فقد کفر»( عوالي‏اللآلي ج : 2 ص : 224) ؛ « هرکس عمدا نمازش را ترک کند، کفر ورزيده است .»
در روايت ديگري آمده است: عبيد بن زرارة مي‏گويد: از امام صادق(ع) پرسيدم: گناهان کبيره کدام اند؟ آن حضرت فرمود: گناهان کبيره در نوشتار علي‏بن ابي طالب (ع)، هفت چيز است: کفر به خداوند، کشتن انسان، عاق پدر و مادر شدن، ربا گرفتن، خوردن مال يتيم به ناحق، فرار از جهاد و تعرب بعد از هجرت.
عبيد مي‏گويد: از امام پرسيدم: يک درهم از مال يتيم خوردن، بزرگ‏تر است يا ترک نماز؟ حضرت فرمود: ترک نماز. عرض کردم: شما ترک نماز را از گناهان کبيره به حساب نياورديد. حضرت فرمود: اولين چيزي که از گناهان کبيره برايت گفتم چه بود؟ عرض کردم: کفر به خداوند. فرمود: همانا تارک نماز کافر است.( الکافي ج : 2 ص : 278)
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -: « من ترک الصلوة متعمدا من غير علة فقد برء من ذمة الله و ذمة رسوله؛ کسي که نماز را عمدا و بدون علت ترک کند از امان خدا و رسولش دور خواهد بود»
7- اگر اقامه کنندگان نماز نبودند بي نمازها در دنيا هلاک مي شدند .
امام صادق (عليه السلام) : « َ إِنَّ اللَّهَ لَيدْفَعُ بِمَنْ يصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا عَمَّنْ لَا يصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا وَ لَوْ أَجْمَعُوا عَلَي تَرْکِ الصَّلَاةِ لَهَلَکُوا»( الکافي ج : 2 ص : 451) ؛ « همانا، خداوند به وسيله شيعيان نمازگزار ما از شيعيان بي نماز ما (بلا را) دفع مي کند، ولي اگر همه تارک نماز بودند هر آينه همه هلاک مي شدند.»8 - لعن خدا بر تارک الصلوة
حضرت علي - عليه السلام -: « اللَّهُمَّ الْعَنْ مَنْ تَرَکَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّدا»( مستدرک‏الوسائل ج : 3 ص : 91) ؛ « خدايا لعنت کن کسي را که عمدا نماز را ترک کند.»9- مطرود اسلام و مسلمين
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -: « من اعان تارک الصلوة بلقمة او کسوة فکانما قتل سبعين نبيا اولهم ادم و اخرهم محمد»( جامع‏الأخبار ص : 74) ؛ « کسي که ترک کننده نماز را به دادن طعامي يا لباسي ياري کند، مثل اين است که هفتاد پيغمبر را کشته ، که اول آنها آدم ، و آخر آن ها محمد (ص ) است .»10 - بدست آوردن زيان و خسران آخرت
عبيد بن زرارة مي گويد : از امام صادق (ع ) از سخن خداي عز و جل «هر کس به ايمان کافر شود به تحقيق عملش نابود شده و او در آخرت از زيانکاران است »( المائدة (5)، آيه 5) پرسيدم ، فرمود: ترک کردن نماز است چنان نمازي که به آن اقرار کرده است .»( بحارالأنوار ج : 79 ص : 219)
امام صادق (عليه السلام) : « َ إِنَّ اللَّهَ لَيدْفَعُ بِمَنْ يصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا عَمَّنْ لَا يصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا وَ لَوْ أَجْمَعُوا عَلَي تَرْکِ الصَّلَاةِ لَهَلَکُوا؛ همانا، خداوند به وسيله شيعيان نمازگزار ما از شيعيان بي نماز ما (بلا را) دفع مي کند، ولي اگر همه تارک نماز بودند هر آينه همه هلاک مي شدند»
11- بي بهره از اسلام
امام صادق - عليه السلام -: « َ لَا حَظَّ فِي الْإِسْلَامِ لِمَنْ تَرَکَ الصَّلَاة»( بحارالأنوار ج : 79 ص : 232) ؛ « تارک نماز، حظ و بهره اي از اسلام ندارد.»12- از بين رفتن دين
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -: « فَمَنْ تَرَکَ صَلَاتَهُ مُتَعَمِّداً فَقَدْ هَدَمَ دِينَه» (بحارالأنوار ج : 79 ص : 202) ؛ « کسي که عمدا نمازش را ترک کند، به تحقيق که دينش را منهدم کرده است .»نتيجه :
با توجه به روايات گفته شده به راحتي مي توان اين نتيجه را گرفت که عاقبت شومي در انتظار بي نماز مي باشد و از اين نکته نيز نبايد غافل شويم که همه ما بسياري از ساعت هاي متمادي عمر خود را به خاطر کارهاي بيهوده اي تلف مي نمائيم ؛ کارهايي که انجام دادن و يا رها نمودن آنها تأثير چنداني در زندگي مادي و معنوي ما ندارد پس چرا بايد از عبادت ساده اي همچون نماز که وقت چنداني از انسان نمي گيرد و چنين بر سرنوشت مادي و معنوي انسان تأثير گذار است غافل شويم .

پرسمان دانشجویی