فوايد انفاق و صدقه | کتابخانه مجازی الفبا

درباره فوايد انفاق و صدقه توضيح دهيد؟

براي انفاق و صدقه آثار و فوائد بسياري بيان شده است ، اما بطور كلي سبب مي شود كه افراد اجتماع از هلاكت رهايي يابند و به عكس هنگامي كه اين مسئله فراموش شود و ثروت ها در يك قطب اجتماع جمع شود، اكثريتي محروم و بينوا بوجود مي آيند و ديري نخواهد گذشت كه يك انفجار عظيم در اجتماع بوجود مي آيد كه نفوس و اموال سرمايه داران در آتش اين انقلاب خواهد سوخت .
ولي براي صدقه و انفاق دو نوع فائده متصور است : اجتماعي و فردي .
فائده اجتماعي صدقه
انفاق يكي از طرق حل مشكل فاصله طبقاتي است .
توضيح :
يكي از مشكلات بزرگ اجتماعي كه همواره انسان دچار آن بوده است و هم اكنون با تمام پيشرفتهاي صنعتي و مادي كه نصيب بشر شده است نيز با آن مواجه است ، مشكل فاصله طبقاتي است ، به اين معني كه فقر و بيچارگي و تهيدستي در يك طرف ، و تراكم اموال در طرف ديگر قرار گيرد.
عده اي آن قدر ثروت بيندوزند كه حساب اموالشان را نتوانند داشته باشند، و عده ديگري از فقر و تهيدستي رنج برند، به طوري كه تهيه لوازم ضروري زندگي از قبيل غذا و مسكن و لباس ساده براي آنان ممكن نباشد بديهي است كه جامعه اي كه قسمتي از آن بر پايه غنا و ثروت و بخش مهم ديگر آن بر فقر و گرسنگي بنا شود قابل دوام نبوده و هرگز به سعادت واقعي نخواهد رسيد، در چنين جامعه اي دلهره و اضطراب و نگراني و بدبيني و بالاخره و دشمني و جنگ ، اجتناب ناپذير خواهد بود.
گرچه در گذشته اين اختلاف در بين جوامع انساني بوده است ، ولي بايد گفت متاءسفانه در زمان ما اين فاصله طبقاتي به مراتب بيشتر و خطرناكتر شده است ، زيرا از يك سو، درهاي كمك هاي انساني ، و تعاون به معني حقيقي ، به روي مردم بسته شده ، و رباخواري كه يكي از موجبات بزرگ فاصله طبقاتي است با شكل هاي مختلف به روي آن ها باز است ، پيدايش ‍ كمونيسم و مانند آن ، و خونريزي ها و جنگ هاي كوچك و بزرگ و وحشتناك كه در قرن اخير اتفاق افتاد و هنوز هم در گوشه و كنار جهان ادامه دارد غالبا از ريشه اقتصادي مايه مي گيرد و عكس العمل محروميت اكثريت جوامع انساني است ، گواه اين حقيقت است .
يكي از اهداف اسلام اين است كه اختلافات غير عادلانه اي كه در اثر بي عدالتي هاي اجتماعي ، در ميان طبقه غني و ضعيف پيدا مي شود از بين برود و سطح زندگيشان را بدون كمك ديگران رفع كنند بالا بيايد، و حداقل لوازم زندگي را داشته باشند، اسلام براي رسيدن به اين هدف برنامه وسيعي در نظر گرفته است كه از جمله آن ها تحريم رباخواري و تشويق به انفاق و كمكهاي مالي مي باشد.(65)
فوائد فردي انفاق و صدقه
آن گونه كه از آيات قرآني و سخنان معصومين عليه السلام استفاده مي شود، انفاق و صدقه علاوه بر فوائد اجتماعي ، فايده هاي بسياري هم در دنيا و هم در آخرت براي انفاق كننده دارد از جمله :
فايده اول : كه بسيار هم مشهور است اين است كه : صدقه هفتاد نوع مرگ بد را دفع مي كند.
1- امام صادق عليه السلام فرمود: ((اءلبر و الصدقة يدفعان عن صاحبهما سبعين ميتة السوء؛ نيكي و صدقه هفتاد نوع مرگ بد را از صاحبانشان (نيكوكار و انفاق كننده ) دفع مي كنند.))(66)
2- پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله هم فرمود: ((الصدقة تدفع ميتة السوء؛ صدقه مرگ بد (دلخراش ) را منع (دفع ) مي كنند.))(67)
3- هم چنين پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمودند: ((ان من يموت بالذنوب اءكثر ممن يموت بالاجال و من يعيش بالاحسان اءكثر ممن تعيش بالاجال ؛ بدرستي كه كساني كه بوسيله گناهان مي ميرند بيشتر از كساني هستند كه با مرگ طبيعي از دست مي روند و همچنين كساني كه با احسان و نيكوكاري زندگي (عمر بيشتري ) مي كنند بيشتر از كساني هستند كه عمر طبيعي دارند)).(68)
4- امام صادق عليه السلام فرمود: ((من تصدق في كل يوم اءو ليلة ، ان كان يوم فيوم ، و ان كان ليل فليل ، دفع عنه اءلهدم و السبع و ميتة السوء؛ هر كس در روز و شب صدقه دهد، از زير آوار رفتن و آسيب درنده و مرگ بد ايمن مي ماند اگر در روز صدقه دادن همان روز و اگر در شب داد همان شب ايمن است .))(69)
5- امام باقر عليه السلام فرمود: ((ان الصدقة لتدفع سبعين علة من بلايا الدنيا مع ميتة السوء، ان صاحبها لا يموت ميتة سوء اءبدا؛ همانا صدقه هفتاد گونه علت از (بلاها و) و ناگواري هاي دنيا و مردن بد (دلخراش ) را از انسان بر مي دارد. و انفاق كننده (صدقه دهنده ) هرگز به مرگ بد (دلخراش ) مبتلا نمي شود)).
6- اميرمؤ منان علي عليه السلام فرمود: ((بالصدقة تفسخ الاجال ؛ با صدقه دادن مرگ و مير به تاءخير افتاده دور مي شود.))(70)
7- و هم چنين امام علي عليه السلام فرمود: ((الصدقة تقي مصارع السوء؛ صدقه دادن انسان را از بد مردن حفظ و نگهداري مي كند.))(71)
پاسخ به يك اشكال مهم
# ((اشكال )) در بعضي از روايات آمده است كه صدقه باعث مي شود كه اجل (مرگ ) انسان به تاءخير مي افتد، آيا اين سخن با آن سخني كه گفته مي شود كه هر انساني زمان مرگش معين است و لحظه اي تاءخير نمي افتد منافات ندارد؟
# ((جواب )) بدون شك انسان داراي دوگونه سرآمد(اجل ) است :
1- سرآمد و اجل حتمي كه پايان استعداد جسم انسان براي بقا است ، و با فرارسيدن آن هرچيز به فرمان الهي پايان مي پذيرد.
2- سرآمد و اجل معلق ، كه با دگرگوني شرايط دگرگون مي شود، براي مثال ، انساني دست به انتحار و خودكشي مي زند در حالي كه اگر اين گناه كبيره را انجام نمي داد سالها زنده مي ماند، و يا بر اثر روي آوردن به مشروبات الكلي و مواد مخدر و شهوتراني بي حد و حساب توانائي جسمي خود را در مدت كوتاهي از دست مي دهد، در حالي كه اگر اين امور نبود ساليان بسياري مي توانست عمر كند.
اين ها اموري است كه براي همه قابل درك و تجربه است ، و احدي نمي تواند آن را انكار كند.
در زمينه حوادث ناخواسته نيز اموري وجود دارد كه مربوط به اجل معلق است كه آن نيز قابل نمي باشد.
بنابراين اگر در روايات فراواني آمده است كه انفاق در راه خدا يا صله رحم ، عمر را طولاني و بلاها را برطرف مي سازد در حقيقت ناظر به همين عوامل است .
و هرگاه ما اين دو نوع اجل و سرآمد عمر را از هم تفكيك نكنيم درك بسياري از مسائل در رابطه با قضا و قدر و تاءثير جهاد و تلاش و كوشش در زندگي انسان ها لاينحل مي ماند.
اين بحث را ضمن يك مثال ساده مي توان روشن ساخت ، و آن اين كه : انسان يك دستگاه اتومبيل و تهيه مي كند كه طبق پيش بيني هاي مختلفي كه در ساختمان آن به كار رفته مي تواند مثلا بيست سال عمر كند، اما مشروط به اين كه به آن دقيقا برسند، و مراقبت هاي لازم را به عمل آورند، در اين صورت اجل حتمي اين اتومبيل همان بيست سال است كه از آن فراتر نمي رود.
ولي اگر مراقبت هاي لازم انجام نشود و آن را به دست افراد ناآگاه و لاابالي بسپارند و بيش از قدرت و ظرفيت آن كار بكشند، و در جاده هاي پر سنگلاخ همه روزه آن را به كار گيرند ممكن است عمر بيست ساله آن به نصف ، يا به عُشر تنزل پيدا كند، اين همان ((اجل )) معلق آن است .(72)
فايده دوم : اين كه صدقه هفتاد نوع شر و بلا را دفع مي كند.
1- امام صادق عليه السلام ((الصدقة باليد تقي السوء ميتة و تدفع سبعين نوعا من اءنواع البلاء؛ صدقه بوسيله دست ، نگهدارنده انسان از مرگ بد (دلخراش ) و دفع كننده هفتاد نوع از انواع بلاها(ناگواري ها) است .(73)
2- امام باقر عليه السلام فرمود: ((ان الصدقة لتدفع سبعين بلية من بلايا الدنيا مع ميتة السوء، ان صاحبها لا يموت ميتة السوء اءبدا مع ما يدخر لصاحبها في الاخرة ؛ بدرستي كه صدقه هفتاد نوع بلا از بلاهاي دنيا همراه با مرگ بد (دلخراش ) از انسان بر مي دارد، و هم چنين انفاق كننده (دهنده صدقه ) هرگز با مرگ بد(دلخراش ) از دنيا نمي رود، بلكه همراه صاحبش به آخرت مي رود.(74)
3- رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ((اءلصدقة تدفع عن صاحبها آفات الدنيا و فتنة القبر و عذاب يوم القيمة ؛ صدقه از صاحبش آفات دنيا و عذاب قبر و عذاب در روز قيامت را دفع مي كند.
فايده سوم : اين كه انفاق و صدقه در صبحگاهان و هنگام مسافرت بلا و شر را از انفاق كننده دفع مي كند.
1- از ابوولاد روايتي را از امام صادق عليه السلام نقل نموده كه فرموده است : ((بكروا بالصدقة ، و ارغبوا فيها فما من مؤ من يتصدق بصدقة يريد بها ما عند الله ليدفع الله بها شر ما ينزل من السماء الي الارض في ذلك اليوم ؛ آغاز كنيد صبح را با صدقه و به آن راغب باشيد، پس آن چه را كه مؤ من صدقه مي دهد ارائه مي كند بوسيله ما عندالله را هر آينه دفع مي كند خداوند بوسيله آن صدقه شر و عواقب آن چه را كه از آسمان به زمين در آن روز نازل مي شود.))(75)
2- و هم چنين امام صادق عليه السلام فرمود: ((باكروا بالصدقة فان البلا يا لا يتخطاها و من تصدق بصدقة اءول النهار دفع الله عنه شر ما ينزل من السماء في ذلك اليوم ، فان تصدق اءول الليل دفع الله عنه شر ما ينزل من السماء في تلك الليلة ؛ بامدادان صدقه دهيد، زيرا بد بر صدقه نمي گذرد، و هركه در آغاز روز صدقه داد، شر و بدي (ناگواري هايي ) كه در آن روز از آسمان فرود مي آيد را خداوند از او برطرف مي كند، و اگر در اول شب صدقه دهد خداي تعالي شر و بدي آن شب را كه از آسمان نازل مي گردد را از او دفع مي كند.))(76)
3- امام صادق عليه السلام فرمود: ((من تصدق في يوم اءو ليلة ان كان يوم فيوم و ان كان ليلة فليلة دفع الله عنه الهدم و السلع و ميتة السوء؛ هر كس در روز و شب صدقه دهد، از زير آوار رفتن و آسيب درنده و مرگ بد ايمن مي ماند، اگر در روز صدقه دهد همان روز و اگر در شب صدقه دهد داد در همان شب .))(77)
فايده چهارم و پنجم : انفاق و صدقه فقر را زائل و عمر را طولاني مي كند.
1- امام صادق عليه السلام فرمود: ((اءلبر و الصدقة ينفيان الفقر و يزيدان في العمر؛ نيكوكاري و صدقه فقر را از بين برده و عمر را زياد مي كند.))(78)
2- از خبري از ابو حمزه ثمالي نقل شده كه گفته است : اگر خواستي كه خداوند خانه ات را طيب و پاكيزه و در روزي كه او را ملاقات مي كني گناهانت را ببخشد: ((فعليك بالبر و صدقة السر و صلة الرحم فانهن يزدن في العمر و ينفيق الفقر و يدفعن عن صاحبهن سبعين ميتة سوء؛ بر تو باد احسان و صدقه پنهاني و صله رحم ، كه عمر را زياد مي كنند و فقر را از بين مي برند و هفتاد نوع مرگ بد (دلخراش ) را از صاحبانش (انفاق كننده و صدقه دهندگان ) را دفع مي كند.))(79)
فائده ششم : صدقه كليد روزي است .
1- اميرمؤ منان علي عليه السلام فرمود: ((استنزلوا الرزق بالصدقة ...؛ با صدقه روزي را از خدا دريافت كنيد، هر كس يقين به جايگزين دارد از صدقه خودداري نمي كند.))(80)
2- امام صادق عليه السلام فرمود: ((و الذي بعث جدي بالحق نبيا ان الله ليرزق العبد علي قدر المروة ؛ قسم به كسي كه جدم رسول خدا صلي الله عليه و آله را به حقيقت به پيامبري برانگيخت ، بدرستي كه خداوند روزي بنده اش را به اندازه مروت و (جوانمرديش ) مي دهد.))(81)
3- امام صادق عليه السللام فرمود: ((ان لكل شيي ء مفتاحا و مفتاح الرزق الصدقة ؛ هر چيزي كليدي دارد و كليد روزي صدقه است .(82)
فايده هفتم : خداوند در مقابل مالي كه صدقه داده شده ، عوض ‍ مي دهد.
خداوند متعال در قرآن مي فرمايد: ((و ما اءنفقتم من شيي ء فهو يخلفه و هو خير الرازقين ؛ هر چيزي را(در راه او) انفاق كنيد جاي آن را پر مي كند و او بهترين روزي دهندگان است .))(83)
اموال خود را بيمه كنيد
يكي از مفسران در ذيل اين آيه شريفه ، تحليل جالبي دارد، مي گويد عجيب است كه تاجر هنگامي كه بداند يكي از اموالش در معرض تلف است حاضر است آن را حتي به صورت نسيه بفروشد، هرچند طرف فقير باشد، مي گويد: اين بهتر است كه بگذارم نابود شود.
و اگر تاجري در چنين شرايطي اقدام به فروش اموالش نكند تا نابود شود او را ((خطاكار)) نامند.
اگر در چنين شرايطي ، خريدار سرمايه داري پيدا شود و به او نفروشد او را ((بي عقل )) معرفي مي كنند.
و اگر علاوه بر همه اين ها خريدار با داشتن تمكن مالي همه گونه وثيقه بسپارد و سند قابل اطميناني نيز بنويسد در عين حال به او نفروشد ((ديوانه اش مي خوانند.
ولي تعجب در اين است كه ما همه اين كارها را انجام مي دهيم و هيچ كس ‍ آن را جنون نمي شمرد.
زيرا تمام اموال ما قطعا در معرض زوال است و خواه ناخواه از دست ما بيرون خواهد رفت ، و انفاق كردن در راه خدا يك نوع وام دادن به او است ، و ضامني بسيار معتبر يعني خداوند بزرگ فرموده : ((و ما اءنفقتم من شيي ء فهو يخلفه ؛ هر چه را انفاق كنيد عوضش را مي دهد)) و در عين حال املاك خود را نزد ما گروگان گذاشته ، چراكه هر چه در دست انسان است ، عاريتي از ناحيه اوست (و محكمترين سندها را از كتب آسماني در اين زمينه در اختيار ما نهاده ).
اما با همه اينها بسياري از اموال خود را انفاق نمي كنيم و مي گذاريم از دستمان برود، نه اجراي داريم و نه شكري .(84)
عوض صدقه در سخنان معصومين (ع )
1- در حديثي از رسول خدا صلي الله عليه و آله مي خوانيم : ((من اءيقن بالخلف سخت نفسه بالنفقة ؛ كسي كه يقين به عوض و جانشين داشته باشد در انفاق كردن سخاوتمند خواهد بود.))(85)
2- ابواسحق گفته : كه اميرمؤ منان علي عليه السلام چهار درهم داشت و جز آن چيزي درنزد حضرتش نبود، يك درهم را به شب ، و يك درهم را به روز يك درهم را نهاني و يك درهم را آشكارا صدقه داد، چون خبر به رسول اكرم صلي الله عليه و آله رسيد فرمودند:
يا علي ! چه چيزي تو را وادار به اين كار كرد؟
گفت : وفا كردن خدا به وعده اش ، كه خداي تعالي اين آيه شريفه (بقره ، 274) را نازل فرمود: آن كساني كه مالهاي خود را در شب و روز و پنهان و آشكارا انفاق مي كنند پاداش ايشان در نزد پروردگارشان است .))(86)
فايده هشتم : انفاق و صدقه باعث بي نيازي و فراواني و بركت اموال مي شود.
آن گونه كه عملا تجربه شده است و معصومين عليه السلام بر آن تصريح نموده اند آن است كه صدقه به سرعت باعث بي نيازي و فراواني و بركت اموال مي شود:
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل نمودند كه آن حضرت فرمود: ((تصدقوا، فان الصدقة تزيد في المال كثرة ، تصدقوا يرحمكم الله ؛ صدقه دهيد، زيرا كه صدقه مال را زياد مي كند، و صدقه دهيد، خدايتان شما را بيامرزد.))(87)
فايده نهم : انفاق و صدقه باعث اداء دين مي شود
در اين باره امام صادق عليه السلام فرمود: ((ان الصدقة تقضي الدين و تخلف بالبركة ؛ به تحقيق صدقه دَين (قرض ) را ادا مي كند، و بركت جايگزين آن مي شود.))(88)
در اين باره در روايات آمده است كه مستحب است كه انسان قرض كند و صدقه بدهد، براي اين كه باعث وسعت در اداء آن چه قرض گرفته شده مي شود.
فايده نهم : انفاق و صدقه داروي درمان بيماريهاست .
صدقه سودمندترين داروها و سريعترين چيز براي دفع بيماري هاست ، به همين جهت است كه به ما امر كرده اند كه صدقه بدهيم ، بلكه تصريح شده به اين كه بيمار با دستان خودش انفاق كند:
1- امام صادق عليه السلام فرمود: ((داووا مرضاكم بالصدقة و ما علي اءحدكم اءن يتصدق بقوت يومه ان ملك الموت يدفع اليه الصك بقبض روح العبد فيتصدق ، فيقال له : رد عليه الصك ؛ بيمارانتان را با صدقه دادن درمان كنيد، و هركس روزي خويش را صدقه داده به او گفته مي شود كه سند قبض روح را به فرشته برگردان .))(89)
2- مردي به امام هفتم عليه السلام شكايت كرد كه ده نفر افراد خانواده ام همه بيمارند. حضرت عليه السلام فرمود: ((داووهم بالصدقة فليس ‍ شيي ء اءسرع اجابة من الصدقة و لا اءجدي منفعة علي المريض من الصدقة ؛ آنان را با صدقه دادن درمان كن ، زيرا هيچ چيزي سريع الاجابه تر و سودمندتر از صدقه نيست .))(90)
3- امام صادق عليه السلام فرمودند: ((يستجب للمريض اءن يعطي السائل بيده و ياءمر السائل اءن يدعو له ؛ براي مريض مستحب است كه با دستان خودش به فقير عطا كند و امر شده است كه فقير هم او را دعا كند.))(91)
4- رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: ((اذا اءردت اءن يصح الله بدنك فاءكثر من الصدقة ؛ اگر مي خواهي خدايت تندرستي بخشد، صدقه بسيار بده .))(92)
5- رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ((تصدقوا و داووهم مرضاكم بالصدقة فان الصدقة تدفع عن الاعراض و الامراض و هي زيادة في اءعماركم و حسناتكم ؛ صدقه دهيد، و بيمارانتان را با صدقه دادن درمان كنيد زيرا صدقه عوارض و بيماري ها را از بين مي برد و سبب زياد شدن عمرها و خوبي هاي شما مي گردد.))(93)
فايده يازدهم : آن است كه دعاي فقرا در حق انفاق كننده مستجاب مي شود.
اگرچه بر فقرا واجب نيست كه معطي صدقه را دعا كنند ولي از آن ها خواسته شده است موقعي طلب مي كنند همراه با دعا باشد.
امام سجاد عليه السلام فرمود: ((دعوة السائل الفقير لا ترد؛ دعاي سائل فقير رد نمي شود.))(94)
فايده دوازدهم : انفاق و صدقه باعث مي شود كه فرزندان و اعقاب صدقه دهنده (انفاق كننده ) تا هزار سال از آن سود ببرند.
آن گونه كه در اخبار وارد شده است ، صدقه باعث مي شود كه اعقاب (فرزندان بعد از او) تا هفت طبقه يا هفتاد طبقه يا هزار سال از آن سودمند گردند.
1 امام صادق عليه السلام فرمود: ((ما اءحسن عبد الصدقة في الدنيا الا اءحسن الله الخلافة علي ولده من بعده ...؛ هيچ بنده اي صدقه نيك نداد جز آن كه خداي تعالي جايگزين بهترين در فرزندان بعد از او كرامت فرمود...))(95)
2 امام صادق عليه السلام در ذيل آيه شريفه ((و اءما لجدار فكان لغلامين في المدينة و كان تحته كنز لهما و كان اءبوهما صالحاً؛ اما ديوار متعلق به دو نوجوان يتيم در شهر بود. و زير آن گنجي متعلق به آن ها وجود داشت و پدر آن ها مرد صالحي بود)) فرمود: ((اءنه كان بينهما و بين ذلك الاب الصالح سبعة آباء؛ بين اين دو فرزند و پدر آن ها هفت طبقه (پشت ) فاصله بوده است .))(96)
3 امام صادق عليه السلام فرمود: ((ان الله ليحفظ ولد المومن الي اءلف سنة ؛ بدرستي كه خداوند فرزندان مؤ من را تا هزار سال (بعد از او) حفظ مي كند.))(97)
فايده سيزدهم : انفاق و صدقه آفت و تلف را از مال دفع مي كند.ن انفاق و صدقه قبل از اين كه به حال محرومان مفيد باشد به نفع سرمايه داران هست ، يعني ؛ تعديل ثروت حافظ ثروت است ، چنان كه معصومين عليه السلام در سخنان خود به اين حقيقت اشاره كرده اند از جمله :
1 امام صادق عليه السلام فرمود: ((حصنوا اءموالكم بالزكاة و اءنا ضامن لكل ما يتوي في بر اءو بحر بعد اءداء حق الله فيه من التلف ؛ مال هاي خود را با دادن زكات بيمه نمائيد و من ضامنم هر مالي كه در خشكي يا دريا تباه مي گردد، اگر حقوق خدا در آن مال داده شود از تلف شدن مصون ماند.))(98)
2 اميرمؤ منان علي عليه السلام فرمود: ((ما هلك مال في بر و لا بحر الا لمنع الزكاة منه فحصنوا اءموالكم ؛ هيچ مالي در خشكي و دريا تباه نگردد مگر به خاطر ندادن زكات ، مال هاي خود را با دادن زكات بيمه نمائيد.))(99)
فايده چهاردهم : انفاق و صدقه باعث عزت و دوام دولت مي گردد.
بعضي از روايان گفته اند كه فرعون ، موقع عشاء دستور مي داد به اين كه درب ها باز شوند و ايتام و فقراء و غريبان را بر سر سفره اش حاضر مي كردند و به همين خاطر خداوند به او چهارصد سال فرصت داد.
فايده پانزدهم : صدقه موجب اجابت دعا مي شود.
فايده شانزدهم : انفاق و صدقه كفاره گناهان صغيره و كبيره است .
1- امام صادق عليه السلام فرمود: ((ان صدقة الليل تمحو الذنب العظيم ؛ بدرستي كه صدقه در شب گناهان بزرگ را محو (نابود) مي كند.))(100)
2- و هم چنين امام صادق عليه السلام فرمود: ((اءلصدقة جنة عظيمة من النار؛ صدقه سپر عظيمي در مقابل آتش است .))(101)
فايده هفدهم : خداوند صدقه را از حج و آزاد كردن بنده بيشتر دوست دارد.
فايده هيجدهم : انفاق و صدقه در دستان خود خدا قرار مي گيرد.
به همين خاطر است كه در اخبار وارد شده است كه انسان بعد از دادن صدقه دست خود را ببوسد.
1- امام سجاد عليه السلام به هنگام صدقه دادن دست خود را مي بوسيد، سبب اين كار را پرسيدند، امام عليه السلام فرمود: ((ما تقع صدقة المؤ من في يد السائل حتي تقع في يدالله تعالي ...؛ صدقه مؤ من هنوز به دست سائل نرسيده به دست خداي تعالي مي رسد.))(102)
3- امام صادق عليه السلام فرمود: ((ما من شيي ء الا و كل به ملك الا الصدقة فانها تقع في يد الله ؛
هيچ چيزي نيست جز آن كه فرشته اي بر آن گمارده شده مگر صدقه كه آن در دست خداوند قرار مي گيرد.
فوائد اخروي انفاق و صدقه
1- اثر صدقه در قبر
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ((ان الصدقة لتطفي عن اءهلها حر القبور...؛ صدقه گرماي قبر انفاق كنندگان (صدقه دهندگان ) را تخيف مي دهد.))(103)
2- اثر صدقه در قيامت
1- رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ((كل امري ء في ظل صدقة حتي يقضي بين الناس ؛ هر انساني در روز قيامت در سايه صدقه خود خواهد بود تا خدا به حساب مردم رسيدگي كند.))(104)
2- رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ((سبعة يظللهم الله في ظله يوم لا ظل الا ظله :
امام عادل ؛
و شاب نشاء في عبادة الله ؛
و رجل قلبه يتعلق بالمساجد؛
و رجلان تحابا في الله و اجتمعا علي ذلك و افترقا عليه ؛
و رجل دعته امراءة ذات منصب ؛
و جمال ، فقال : اني اءخاف الله تعالي ؛
و رجل تصدق بصدقة فاخفاها حتي لم تعلم يمينه ما تنفق شماله و رجل ذكر الله خاليا ففاضت عيناه ؛ هفت كس هستند كه در سايه عرش ‍ الهي خواهند بود در روزي كه سايه اي غير از سايه او نباشد:
امام عادل ، و جواني كه در عبادت نشو و نما كند،
و شخصي كه با دست راست صدقه دهد و از دست چپ مخفي بدارد،
و شخصي كه خدا را در خلوت ياد كند و اشك هايش از خوف الهي جاري گردد،
و شخصي كه برادر مؤ من خود را مشاهده كند، و به او بگويد كه تو را از براي خدا دوست مي دارم ، و شخصي كه از مسجد بيرون رود و قصد داشته باشد كه دوباره به سوي مسجد باز گردد،
و شخصي كه زن زيباروئي او را به سوي خود خواند و آن شخص بگويد كه من از خداوند مي ترسم .(105)
65- تفسير نمونه ، ج 2، ص 232.
66- بحارالانوار، ج 96، ص 129، روايت 67.
67- بحارالانوار، ج 4، ص 121، روايت 67.
68- بحارالانوار، ج 5، ص 140، روايت 6.
69- بحارالانوار، ج 1، ص 332.
70- غررالحكم ، ج 1، ص 332.
71- غررالحكم ، ج 1، ص 265.
72- تفسير نمونه ، ج 18، ص 10-209.
73- بحارالانوار، ج 96، ص 129، روايت 55.
74- بحارالانوار، ج 96، ص 135، روايت 68.
75- بحارالانوار، ج 62، ص 276، روايت 72.
76- بحارالانوار، ج 96، ص 177، روايت 8.
77- بحارالانوار، ج 96، ص 43.
78- بحارالانوار، ج 96، ص 119، روايت 17.
79- بحارالانوار، ج 96، ص 139، روايت 55.
80- بحارالانوار، ج 3، ص 240، روايت 25.
81- بحارالانوار، ج 76، ص 311، روايت 1.
82- بحارالانوار، ج 47، ص 38، روايت 41.
83- قرآن كريم ، سوره سبا، آيه 39.
84- تفسير نمونه ، ج 18، ص 6-125.
85- تفسير نور الثقلين ، ج 4، ص 340.
86- بحارالانوار، ج 41، ص 35، روايت 11.
87- بحارالانوار، ج 18، ص 417، روايت 2.
88- بحارالانوار، ج 96، ص 134، ص 68.
89- آثار الصادقين ، ج 10، ص 561.
90- بحارالانوار، ج 62، ص 265، روايت 20.
91- بحارالانوار، ج 81، ص 209، روايت 20.
92- آثار الصادقين ، ج 10، ص 557.
93- آثار الصادقين ، ج 10، ص 560.
94- بحار الانوار، ج 96، ص 134، روايت 68.
95- بحار الانوار، ج 96، ص 135، روايت 68.
96- بحار الانوار ج 70، ص 153.
97- بحار الانوار ج 13، ص 310، روايت 44.
98- آثار الصادقين ج 10.
99- آثار الصادقين ج 10.
100- بحارالانوار، ج 10، ص 113، روايت 1.
101- بحارالانوار، ج 10، ص 113، روايت 1.
102- آثار الصادقين ، صادق احسانبخش ، ج 10، ص 570، به نقل از بحار الانوار، ج 93، ص ‍ 134.
103- نهج الفصاحه ، كلمه شماره 647.
104- بحارالانوار، ج 7، ص 120.
105- بحارالانوار، ج 26، ص 261، روايت 41.

پرسمان دانشجویی