اخلاق دینی | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
اخلاق دینی
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
اخلاق دینی
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
اخلاق
سوال:
با توجه به جهانی و فرادینی بودن اخلاق، اخلاق دینی به چه معناست؟ به بیان دیگر با توجه به این که منشأ اخلاق وجدان انسان است، دین (و به صورت خاص آموزه های اسلامی) چه نقش و جهت دهی خاصی در مورد اخلاق خواهد داشت؟
پاسخ تفصیلی:
اخلاق دینی با دارا بودن نظام و سیستم خاص خود دارای ویژگی هایی است که آن را از اخلاق غیردینی جدا می کند؛ ازاین رو به سه مورد از مهم ترین تأثیرات دین بر اخلاق به خصوص در مقام کارکرد و اجراء اشاره می کنیم:[1]
1.ضمانت در اجراء
دین باوری بهترین ضمانت اجرایی در فراگیر شدن پای بندی به اصول اخلاقی است. اعتقاد به وجود خدا و جاودانی نفس، مستلزم مسئولیت در رفتار است.[2]
اخلاق و اخلاقیات بدون اتکا بر خداوند اساس خود را از دست داده و از ضمانت اجرایی حقیقی برخوردار نخواهد بود.[3] تاریخ و تجربه نشان داده است، که هرجا دین از اخلاق جدا شده اخلاق به فراموشی سپرده شده است.
داستایوفسکی روسی میگوید: اگر خدا نباشد همه چیز مباح یا مجاز است. [4] ازاین رو ممکن نیست که دین به کلی از میان برود و اخلاق پایدار بماند.[5]
به تعبیر علامه جعفری: «با حذف مذهب از حیات دنیوی و مدیریت زندگی مادی و سیاسی، اخلاق و ارزش های اخلاقی و از جمله محوریترین آنها یعنی عدالت اخلاقی متزلزل گشته و رو به فنا خواهد رفت».[6]
به ویژه این که برای برخی ارزشهای اخلاقی مانند ایثار جز با استمداد از دین و آموزههای دینی نمیتوان توجیه عقلانی ارائه داد، ایثار براساس دیدگاه غیردینی هیچ گونه توجیه عقلانی ندارد.[7]
باور به قیامت و معاد به عنوان یک اعتقاد دینی، از ضمانت های مهم در انجام یا ترک خوب و بد اخلاقی است. مسئله ثواب و عقاب برای نیکوکاران و بدکاران، ثبت و ضبط تمام اعمال انسانی و نظارت الهی بر آن ها از تضمین های روی آوردن به سمت نیکی هاست.
امیرالمؤمنین(علیه السلام) در این باره می فرماید:
«بندگان خدا از روزی بترسید که اعمال و رفتار انسان وارسی می شود، روزی که پر از تشویش و اضطراب است و کودکان در آن روز پیر می گردند... در قیامت با نیکوکار و بدکار یکسان رفتار نمیشود: و به تناسب رفتارشان به نعمت یا عذاب دچار میشوند»[8]
«آن کس که از بازگشت خود به قیامت آگاه باشد خیانت و نیرنگ ندارد»[9]
2. ارائه هدف غایی در اخلاق
در حقیقت انسان دین دار اصول اخلاقی را با رویکرد شریعت باوری و نردبان کمال و وصول به حق پایبند است که این به خوبی از آیات قرآن کریم قابل استشهاد است.
علامه طباطبایی(رحمت الله علیه) معتقد است: مکتب اخلاقی قرآنی یک فرق اساسی با دیگر مکاتب اخلاقی دارد و آن این که هدف در این مکتب ذات خداست، نه کسب فضیلت انسانی اعمّ از این جهانی یا آن جهانی.[10] و آن همان مکتبی است که در صدد پرورش انسان کامل و به تعبیر قرآن، رسیدن به نفس مطمئنه و متنعم شدن به رضوان الهی در مقابل جنت و فردوس است، به گونه ای که گرایش به فضائل اخلاقی در نهایت به گرایش توحید توسط انسان برمی گردد.[11]
3. مهار و تعدیل نفسانیات
از آنجا که ریشه تمام نفسانیات و رذائل اخلاقی به خودمحوری و خودخواهی باز می گردد بهترین راه برای مدیریت و کنترل آن، توجه به راهکارهای برخاسته از دین است، که از بهترین راهکار آن در فرهنگ دینی، به عنوان اخلاص در عمل یاد می کنند. که تجسم عملی آن را می توان انسان های عارف و واصلی معرفی کرد که با ترک انانیت، عجب و خودبینی به درجات معنوی و الهی بالایی دست یافتند.
به بیان استاد مطهری محور مسائل اخلاقی، خود را فراموش کردن و از خود گذشتن و از منافع خود صرف نظر کردن است. در اخلاق یک مسئله وجود دارد که اساس همه مسائل اخلاقی است و آن رهایی از خودی و رها کردن و ترک انانیت است.[12]
نتیجه آن که دین ترکیبی است از عقائد، اخلاق و احکام شرعی که در یک تمثیل که معمولاً اخلاق پژوهان معاصر طرح می کنند، دین همانند درختی است که عقائد ریشه، اخلاق تنه و احکام شاخ و برگ آن است[13] که با نبود هرکدام نه از درخت ماهیتی می ماند و نه از دین. همان گونه که ظاهر و محتوای برخی روایات ابعاد سه گانه فوق را در کنار هم قرار می دهد.[14]
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://akhlagh.porsemani.ir/content/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های اخلاق و عرفان سایت پرسمان
یادداشت :
[1]. ر.ک: مقاله ای از نگارنده، با عنوان ابعاد هویت یابی نظام اخلاقی دین با تکیه بر جنبه های کارکردگرایی، مجله اندیشه نوین دینی، زمستان1390.
[2]. مجتبوی، اخلاق در فرهنگ اسلامی، ص2-3.
[3]. جعفری، بررسی و نقد افکار راسل، ص 248.
[4]. مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، صص18 و 136 – 134.
[5]. داوری اردکانی، فرهنگ خرد و آزادی، ص131.
[6]. جعفری، تفسیر نهج البلاغه، صص 99 – 97.
[7]. گروهی از نویسندگان، فلسفه اخلاق، ص 174.
[8]. نهج البلاغه، خطبه 15.
[9]. همان، خطبه 41.
[10]. مسعود امید، درآمدی بر فلسفه اخلاق از دیدگاه متفکران مسلمان معاصر ایران، ص23.
[11]. جوادی آملی، مبادی اخلاق در قرآن، ص77.
[12]. مطهری، گفتار های معنوی، ص80 .
[13]. مصباح یزدی، دین و اخلاق، فصلنامه قبسات، ش، 13، صفحات 30-37، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ص37.
[14]. معروف ترین آن ها حدیث نبوی است که فرمودند: «إِنّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ آیَةٌ مُحْکَمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنّةٌ قَائِمَةٌ»، (کلینی، اصول کافی، ج 1، ص37.
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت