آثار دنیوی و اخروى نماز | کتابخانه مجازی الفبا

درست است كه نماز به عنوان يك فريضه الهى بر تمامى مسلمانان واجب است، اما به همان مقدار كه اين عبادت الهى در نزد خداوند متعال داراى جايگاه و ارزش مى باشد به همان اندازه نيز براى آن ثواب هاى بى شمار و آثار اخروى متعددى قرار داده است.


ابن عبّاس در روايتى مى گويد: رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرمود: «خداوند متعال فرشته اى دارد كه سخائيل (-(يا: سنحائيل )-)ناميده مى شود، و وقت هر نماز برائت هاى نمازگزاران را از پروردگار عالميان- جلّ جلاله- مى گيرد. پس وقتى مؤمنين صبح بپا خاسته و وضو گرفته و نماز صبح را خواندند، او برائتى از خداوند- جلّ جلاله- براى آنان مى ستاند كه در آن نوشته شده است: «منم خداوند باقى و پايدار،اى بندگان و كنيزان من، شما را در حرز و حراست خود قرار داده و در حفظ و تحت كنف و حمايتم گردانيدم. به عزّتم سوگند، هرگز شما را بى ياور نخواهم گذاشت، و تا ظهر گناهانتان آمرزيده است. » هنگامى كه ظهر شد و مؤمنين بپا خاسته و وضو گرفته و نماز خواندند، برائت دوّم را از خدا- عزّ و جلّ- براى آنان مى گيرد، كه در آن نوشته شده: «منم خداوند قادر و توانا،اى بندگان و كنيزان من، گناهان شما را به كارهاى نيك مبدّل گردانيده، و بديهايتان را آمرزيدم، و به واسطه خشنودى ام، شما را در خانه جلال و عظمتم داخل گردانيدم. » هنگامى كه عصر شد و بپا خاستند و وضو گرفتند و نماز خواندند، برائت سوّم را از خداوند- عزّ و جلّ- براى آنان مى گيرد كه در آن نوشته شده: «منم خداوند جليل و بزرگوار، كه يادم بزرگ و پاك، و سلطنت و پادشاهى ام عظيم است. اى بندگان و كنيزان من، بدنهاى شما را بر آتش حرام گردانيده و شما را در جايگاه ابرار و نيكان جاى دادم، و به رحمت خويش شرّ اشرار را از شما دور نمودم. » هنگامى كه وقت نماز مغرب شد، و مؤمنين بپا خاسته و وضو گرفته و نماز خواندند، برائت چهارم را از خداوند- عزّ و جلّ- براى آنان مى گيرد كه در آن نوشته شده: «منم خداوند جبّار بزرگ متعال،بندگان و كنيزان من، فرشتگانم از نزد شما با خرسندى و خشنودى به بالا آمدند، و بر من سزاوار است كه شما را خشنود و خرسند گردانم و هر چه آرزو داريد در روز قيامت به شما عطا كنم».
هنگامى كه وقت نماز عشا رسيد و آنان بپا خاسته و وضو گرفته و نماز خواندند، برائت پنجم را از خداوند- عزّ و جلّ- براى آنان مى گيرد كه در آن نوشته شده: «منم خدايى كه معبودى جز من نيست و پروردگارى جز من وجود ندارد. اى بندگان و كنيزان من، در خانه هايتان طهارت نموده، و به خانه هاى من و مساجد رفتيد، و مستغرق در ذكر و ياد من شده، و حقّ مرا شناختيد، و نمازهايى را كه بر شما واجب كرده بودم ادا نموديد، شما را گواه مى گيرم اى سنحائيل واى ساير (-(و يا: همه )-)فرشتگانم، براستى كه من از آنان خرسند و خشنود گرديدم. » حضرت فرمود: آنگاه سنحائيل هر شب بعد از نماز عشا سه بار ندا مى كند:اى فرشتگان خدا، براستى كه خداوند- تبارك و تعالى- نمازگزاران موحّد را آمرزيد. پس هيچ فرشته اى در آسمانهاى هفتگانه نمى ماند مگر اين كه براى نمازگزاران طلب آمرزش و استغفار مى نمايد و براى آنان به مداومت برگزاردن نماز دعا مى كند.
در رو. فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 189.ايت ديگرى پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله) آثار اخروى نماز را چنين برشمرده است: «نماز. .. موجب اجابت اعمال دعا وپذيرش اعمال وميانجى ميان نمازگزار و فرشته مرگ، چراغ روشن كننده قبر، بسترى زير پهلوهاى ميت پاسخى براى پرسشهاى نكير ومنكر، همدم در شادى وگرفتارى و باران رحمتى بر گور است تا روز رستاخيز ،نماز توشه مؤمنان در سفر دنيا به آخرت است ،نماز گزار را نزد فرشته مرگ شفاعت مى كندسبب گذشتن وعبور كردن از پل صراط است، كليدى براى بهشت ومهريه حوريان بهشتى است.. جامع الأخبار، ص 72.(. توجه به اين نكته لازم است كه اين ثواب ها براى نمازى است كه شرايط صحت و قبولى در آن رعايت شده باشد و الا همانگونه كه در ديگر روايات نيز تصريح شده هر نمازى نمى تواند انسان را به كمال و ثواب هاى اخروى نائل گرداند.
خداوند متعال علاوه بر اين كه براى خواندن خود نماز اجر و ثواب قرار داده براى تك تك اجزاى نماز نيز ثواب و پاداش اخروى ويژه اى قرار داده كه در اينجا به برخى از آنها اشاره مى نمائيم:
ثواب و فضيلت قنوت نماز:
ابو بصير از امام صادق(عليه السلام)، و آن حضرت از پدران بزرگوارش، از ابو ذر غفارى، و او از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) روايت كرده است كه فرمود: قنوت هر كدام از شما در اين دنيا طولانى تر باشد، راحتى او در روز محشر بيشتر از ديگران خواهد بود.. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 33.
ثواب ركوع درست بجاى آوردن:
سعيد بن جناح نقل كرده است كه: در مدينه، در خانه امام محمد باقر(عليه السلام) بودم، و آن حضرت بى آنكه از او سؤالى شده باشد فرمود: هر كس ركوع (نماز) خود را درست بجاى آورد، از وحشت قبر آسوده خاطر است.. همان.
ثواب يك سجده:
كليب صيداوى از امام صادق(عليه السلام)، و آن حضرت از پدران بزرگوارش روايت كرده است كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و سلّم فرمود: هر كس يك سجده بجاى آورد، يك گناه او بخشيده مى شود و يك درجه بر مقامش (نزد خداوند) افزوده مى شود.. همان، ص 34.
ثواب نهادن دو كف دست بر زمين در حال سجود:
سكونى از امام صادق(عليه السلام)، و آن حضرت از پدران بزرگوارش روايت كرده است كه حضرت على(عليه السلام) فرمود: هر گاه يكى از شما سجده كند در حالى كه دو كف دست خود را بر زمين بگذارد، اميد مى رود كه (دستهاى) او در روز قيامت در زنجير نباشند.. همان.
ثواب ذكر صلوات در ركوع و سجود و قيام
محمد بن ابى حمزه، از پدرش، و او از امام محمد باقر(عليه السلام) روايت كرده است كه فرمود: هر كس در ركوع و سجود و قيام خود «اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد» بگويد، خداوند ثواب آن را مانند ثواب ركوع و سجود و قيام (در نامه اعمال او) مى نويسد.. همان. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 59/310024)

پرسمان دانشجویی