پاسخ تفصیلی:
اولا: از ديدگاه قرآن همان گونه كه رسول اكرم ولي از سوي خداوند است , حضرت علي (عليه السلام ) نيز ولي است : »انما وليكم الله و رسوله والذين آمنوا الذين يقيمون الصلوه و يوتون الزكاه و هم راكعون ; تنها سرپرست شما خدا و رسول او و كساني هستند كه ايمان آورده اند. كساني كه نماز را به پاي مي دارند و در حال ركوع زكات مي دهند«, (مائده , آيه 55)كه به تصريح شيعه و سني بر امام علي (ع ) تطبيق شده است , (ر.ك : تفسير طبري , ج 6, ص 186; احكام القرآن (تفسير جصاص ), ج 2, ص 542; تفسير بيضاوي , ج 1, ص 345; الدرالمنثور, ج 2, ص 292)
. ثانيا: در برخي از روايات آمده است كه هر كس »لااله الا الله محمد رسول الله « مي گويد: علي اميرالمومنين نيز بگويد, (بحارالانوار, موئسسه الوفائ, ج 81, ص 112, به نقل از احتجاج طبرسي , ص 83).
اين روايت دلالت بر استحباب شهادت به ولايت پس از شهادت به توحيد و رسالت در همه مواضع دارد چه در اذان باشد چه در غير اذان . بله , از آنجا كه اجزائ اذان و اقامه معين است و شهادت به ولايت در آن نيست , كسي حق ندارد شهادت به ولايت را به عنوان جزئ اذان و اقامه بگويد ولي اگر بدون قصد جزئيت بگويد, نه تنها حرام و بدعت نيست بنا بر روايت مذكور, مستحب هم خواهد بود. البته هر مقلدي بايد در اين مسائله به فتواي مرجع تقليد خود عمل كند. مثلا حضرت امام : »اشهد ان عليا ولي الله « جزئ اذان نيست ولي خوب است بعد از »اشهد ان محمدا رسول الله « به قصد قربت گفته شود. آيت الله شبيري زنجاني :... و خوب است كه پس از »اشهد ان محمدا رسول الله « به قصد تيمن و تبرك , شهادت به ولايت و امامت بلافصل حضرت اميرالمومنين و ساير معصومين (عليهم السلام ) به نحوي كه شبيه جملات اذان و اقامه نگردد, ذكر گردد. آيت الله مكارم شيرازي : به قصد تبرك گفته شود, لكن به صورتي كه معلوم شود جزئ اذان نيست . آيت الله بهجت : بعيد نيست مستحب بودن اقرار به ولايت اميرالموئمنين علي بن ابيطالب در اذان مستحبي , در صورتي كه به نيت مطلوب بودن گفته شود. ساير مراجع مانند حضرت امام خميني فتوا داده اند. ثالثا: از آنجا كه شيعه هرگز جمله اي را كه داخل اذان نيست به قصد اذان نميگويد بدعت گزار نيست و هرگز چيزي را نيز از اذان كم نكرده است . برخلاف برخي از اهل سنت كه »حي علي خيرالعمل « را حذف به جاي آن در اذان صبح »الصلاه خير من النوم « آوردند, (متقي هندي در كنزالعمال , ج 4, ص 266 از طبراني نقل مي كند كه بلال در صبح اذان مي گفت و حي علي خيرالعمل را مي گفت و نيز رجوع شود به : موطا مالك , ج 1, ص 93). (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 8/200353)