عدالت در هدایت | کتابخانه مجازی الفبا

کسانی که به امامان و معصومین ما دسترسی ندارند به هر دلیل (از جمله عدم شناخت) و این که ما به ایشان دسترسی داریم و از عنایات آنها بهرمند می شویم آیا عدالت رعایت شده است؟

در ابتدا بايد دانست كه امامان و معصومين(ع) داراي دو نوع ولايت اند: يكي ولايت تكويني كه همان واسطه فيض بودن آنهاست بدين معنا كه چون آنها انسانها و موجودهايي با ظرفيت بالايي اند مي توانند فيض و عنايات الهي را به طور مستقيم دريافت كنند و به غير خود كه ظرفيت چنين پذيرشي را ندارند برسانند، همچون جريان برقي كه وسايل برقي خانگي قادر نيستند آن را مستقيما از منبع توليد كننده برق دريافت كنند و براي دريافت آن نيازمند يكسري واسطه ها و كاهنده ها هستند.امامان نيز در عالم وجود چنين نقشي را دارند و اين هم نه به خاطر نقصي بر دامان كبريايي خداوند است بلكه به خاطر ضعفي است كه در مخلوقات است و در واقع عيب در قابليت قابل است نه فاعليت فاعل‌؛ يعني خداوند مي تواند عنايات خود را مستقيما به انسانها و ديگر موجودات برساند اما آنها خود ظرفيت آن را ندارند و خوب مي دانيم كه هر امري كه از منبع انرژي صادر مي شود نشان دهنده و بيان كننده قدرت و عظمت آن منبع است مثلا از يك نيروگاه برق نمي توان مستقيما يك نيروي 100 واتي دريافت كرد چرا كه آنچه در وهله اول صادر مي شود داراي ولتاژ بسيار بالا است و اين نقصي در او نيست بلكه اين ويژگي اوست كه چنين باشد.و ولايت ديگر امام، ولايت تشريعي است كه با بيان و شرح قوانين الهي، انسانها را در طي مسير خود به سوي سعادت ابدي، ياري مي رسانند. مطلب ديگر اينكه انسان موجودي مختار و آزاد است كه مي تواند با قوه عقل و توان فيزيكي خود به حقايقي دست يابد و يا با استفاده نابجا از آنها خود را از رسيدن به حقايقي محروم سازد. خوب به هر حال، ممكن است انسان به علت مختاربودن خود از ولايت تشريعي معصوميت محروم شود- خواه خود سبب محروميت خويش شده باشند و يا ديگر- اما همواره از ولايت تكويني آنان بهره مند هستند.اما در مورد محروميتي كه ممكن است انسانها مثلا به خاطر عدم شناخت معصوم برايشان حاصل شود بايد گفت كه: چنين افرادي خود دو گروه اند يا جاهلان مقصراند؛ يعني اين محروميت را خود براي خويشتن بوجود آورده اند و چون به حق نيز دست يابند در مقابلش كرنش نمي كنند، و يا جاهلاني قاصراند؛ يعني خود در اين محروميت نقشي ندارند و به گونه اي اند كه چون حقيقت را بيايند تسليم و پذيراي آن مي شوند. گروه اول يقينا مورد بازخواست قرار مي گيرند، اما گروه دوم به خاطر عدم شناخت و جهل نسبت به برخي عدم شناخت و جهل نسبت به برخي احكام و انجام ندادن آنها مورد بازخواست قرار نمي گيرند.بلكه متناسب با نيت و قابليت آنها از پاكي ولطف الهي بهرمند ميشوند.به علاوه آنچه خدا و معصومين بر آن تاكيد دارند.بر اساس فطرت پاك بشر است لذا پاكان مناطق ديگر نيز همان راه امامان را خواهند رفت.وبه مقدار در اين دنيا موفق نشوند خداوند با لطف خود در سراي ديگر جبران مي كند.و آناني نيز كه به هدايت امامان معصوم(ع) دسترسي دارند در مقابل چنين لطفي كه شامل حالشان شده است مسئوليتي نيز متوجه آنها هست كه چون شانه خالي كنند و از آن هدايت بهره نگيرند مورد عذاب و بازخواست او قرار مي گيرند لذا مطلب ذكر شده در سؤال با عدالت الهي در تضاد و تعارض نيست.

پرسمان دانشجویی