دين پيرزنان | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
دين پيرزنان
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
دين پيرزنان
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
دین شناسی
,
علیکم بدین العجائز
سوال:
عليکم بدين العجائز يعني چه؟
پاسخ تفصیلی:
پيرامون اين پرسش به چند نکته اشاره مي شود:
1- جمله اي به رسول اکرم(ص) نسبت داده شده است که ايشان فرموده اند: «عليکم بدين العجائز. بر شما باد به دين پيرزنان».
اما پس از بحث و جستجو، اين جمله به صورت حديث در هيچ کتاب حديثي شيعه و سني ديده نشده است و از سخنان مشهوري است که هيچ پايه و اساسي ندارد.
استاد شهيد مطهري(ره) درباره «عليکم بدين العجائز» مي گويند: «اين جمله به صورت حديث در هيچ کتاب حديثي شيعه و يا سني ديده نشده است، معذلک نظر به اين که با ذائقه کوته فکران موافق آمده است شهرت فراواني کسب کرده و وسيله اي شده براي انکار هر گونه کوششي در اين گونه مسائل ... حقيقت اين است که اين جمله انتسابش به رسول اکرم(ص) ثابت نيست تا نوبت به بحث در مفهوم و معني اش برسد.»شهيد مرتضي مطهري، اصول و فلسفه و روش رئاليسم، ج 5، صص 21-24، انتشارات صدرا، قم
عارف معروف، محمد شبستري در کتاب «گلشن راز» در برابر متمسکان به اين حقيقت ساختگي واکنش نشان مي دهد آن جا که مي گويد:
جهان آن تو و تو مانده عاجز
ز تو محرومتر کس ديده، هرگز؟!
چه محبوسان به يک منزل نشسته
به دست عجز پاي خويش بسته
نشستي چون زنان در کوي ادبار
نمي داري زجهل خويشتن عار
دليران جهان آغشته در خون
تو سر پوشيده ننهي پاي بيرون!
چه کردي فهم از «دين العجائز»
که بر خود جهل مي داري تو جائز؟
اگر مردي برون آي و نظر کن
هر آنچ آيد به پيشت زان گذر کن
مياسا يک زمان اندر مراحل
مشو موقوف همراه رواحل
خليل آسا برو حق را طلب کن
شبي را روز و روزي را به شب کن
همان، ص 22
2- نکته شايان توجه اين است که دين مبين اسلام و بويژه مکتب تشيع در ميان هيچ اديان، منادي عقلانيت و خردورزي و کسب بصيرت است. هيچ ديني به اندازه دين اسلام بر عقلانيت (و پذيرفتن دين بر اساس عقل و منطق) تأکيد نکرده است.
در قرآن کريم آيات فراواني وجود دارد حکه دلالت بر کسب بينش و بصيرت و تعقل مي کند به عنوان نمونه:
1- «قُلْ هذِهِ سَبيلي أَدْعُوا إِلَى اللّهِ عَلى بَصيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَني؛ بگو اين است راه من، که من و هر کس پيروي ام کرد با بينش و بصيرت به سوي خدا دعوت مي کنيم.»يوسف، آيه 108
2- «فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا اْلأَلْبابِ؛ پس بشارت ده به آن بندگان من که به سخن گوش فرا مي دهند و بهترين آن را پيروي مي کنند اينان هدايت شدگان و صاحبان خرد و انديشه ناب هستند.»زمر، آيه 18
بر اساس اين آيه، هدايت يافتگان حقيقي و صاحبان خرد ناب کساني هستند که هر سخني را در بوته نقد و ارزيابي قرار مي دهند و بهترين آنها را گزينش مي کنند.
در پايان گفتني است بر فرض پذيرش اين سخن، مي توان به جنبه مثبت آن توجه کرد که همان دين فطري و صفا و پاکي عميق تا آخر زندگاني حتي در هنگام پيري مي باشد. چنان که در باره اين سخن گفته شده؛ وقتي پيامبر(ص) اين جمله را فرمودند که از پير زني پرسيدند خدا را چگونه اثبات مي کني؟! دست از چرخ نخ ريسي خود کشيد و گفت چرخ به اين کوچکي و سادگي، نياز به گرداننده دارد چگونه جهان با اين عظمت نياز به اداره کننده ندارد؟!
اين روايت شريف مي خواهد بگويد: روش دين داري را از پير زنان بياموزيد؛ زيرا ايشان در دين مطابق فطرت عمل مي کنند و هواي نفس و عقلانيت ناقص خويش را در آن دخالت نمي دهند, در شريعت تصرف نابجا نمي نمايند, اما و اگر نمي کنند و مطيع و تسليم امر پروردگارند. بنابراين اين روايت همانگونه که برخي گفته اند در مقام نفي تفکر و تعقل در دين نيست و بلکه در مقام تنقيح روش عقلاني برخورد با دين است.
در ادامه به پاره اي از سخنان بزرگان همچون لاهيجي شارح گلشن راز شيخ محمود شبستري و علامه حسيني طهراني اشاره مي کنيم:
چه كردى فهم از اين دين العجايز
كه بر خود جهل ميداري تو جايز
عجايز = جمع عجوزه، پيرزنان دين العجايز = اشاره دارد به حديث «عليكم به دين العجايز»، دين فلاسفه نيز گويند.
«مقصود از حديث فوق اين است كه انسانها در شناخت جوهر دين به فطرت رجوع كنند.
و از همان راه كه پيرزن نخ ريس به وجود خدا ايمان آورد، ايمان بياورند پس حديث دين العجايز را نبايد بهانه دوري از علم و معرفت كرد.» شيخ: از دين العجايز چه فهميدهاي و چه استنباطي داري كه جهل و ناداني را بر خود جايز ميداني و در معرفت و شناخت حقيقت خداوند نميكوشي؟ شايد چنين فهم كردهاي كه چون عجايز قدرت تفكر و استدلال ندارند، شما نيز به دين آنها باشيد و از آنها تقليد كنيد.
در حالي كه چنين نيست و معني حقيقي حديث آن است كه عجايز چون تابع هواي نفس نيستند از طريق آنها متابعت كنيد نه اينكه از آنها تقليد محض كنيد.
شرح گلشن راز لاهيجي مطلب شماره 182
چون در معرفة الله كه اصل جميع عقائد دينيّه است اقتصار به مجرّد تقليد مستحسن نيست ، فرمود كه: متن گلشن راز:
چه كردي فهم از اين دين العجايز
كه برخود جهل ميداري تو جايز؟
يعني از حديث: وَ عَلَيْكُمْ بِدينِ الْعَجآئِزِ چه فهم كردهاي كه بر خود جهل جايز ميداري و در معرفت الهي سعي و اجتهاد نمينمائي ؟ مگر كه چنين دانستهاي كه تفكّر در معرفت الله ممنوع است و قصد حضرت نبيّ صلّي الله عليه وآله وسلّم آن است كه چنانچه عجائز را قدرتي بر تفكّر و استدلال نيست شما نيز به دين ايشان باشيد ، به آن معني كه طلب معرفت يقيني ننمائيد و اقتصار به مجرّد تقليد بكنيد ؛ و بواسطة اين فهم كج ، خذلان جهل به خود راه داده و در راه طلب به قدم سعي نميروي ؟!
بدان كه بحقيقت ، معني اين حديث آنستكه در جميع أحكام شرعيّه از مأمورات و منهيّات كه دين عبارت از اوست بايد كه به طريق انقياد و متابعت همچو عجايز باشند و به عقل و هواي نفس تصرّفي در آن ننمايند ، و بيضرورتْ تأويلي كه خلاف ظاهر باشد نكنند ، كه حكمت أحكام شرعيّه به مجرّد عقل دريافته نميشود ؛ نه آنكه ترك تفكّر در معرفت الله نمايند و از طلب باز ايستند و همچو عجايز در خانة تقليد محض ساكن شوند . شعر:
آن دلي كو هست خالي از طلب
دائماً بادا پر از رنج و تعب
آن سري كو را هواي دوست نيست
زو مجو مغزي كه او جز پوست نيست
جان كه جويايت نباشد كو به كو
مردة بيجان بود جانش مگو
جان ندارد هر كه جوياي تو نيست
دل ندارد هر كه شيداي تو نيست
مراد از « عَلَيْكُمْ بِدينِ الْعَجآئِزِ » امر به انقياد محض است نه نهي از تفكّر در معرفة الله
چون مراد از حديث نه آنستكه به مجرّد تقليد اكتفا ميبايد نمود ، فرمودكه: متن:
زنان چون ناقصات عقل و دينند چرا مردان ره ايشان گزينند؟
چون در حديث حضرت پيغمبر صلّي الله عليه وآله وسلّم آمده است كه: هُنَّ نَاقِصَاتُ الْعَقْلِ وَ الدِّينِ يعني زنان در عقل و دين نقصان دارند ، پس عَلَيْكُمْ بِدينِ الْعَجا´ئِزِ مراد همين نباشد كه شما در دين تابع عجايز باشيد ، زيرا كه در دين ايشان را ناقص فرموده است ؛ بلكه مراد همانست كه در انقياد اوامر و نواهي و عدم تأويل به هواي نفس مثل عجايز باشيد ؛ و هرچه به عقل شما راست نباشد خود را در ادراك حقيقت آن قاصر دانيد ، كه كمال نبوّت اعلي از آن است كه هر كس را دسترسي به مقام حقايق أحكام او باشد . شعر:
چشم تو ادراك غيب آموخته چشمهاي ديگران بر دوخته
آن يكي ماهي همي بيند عيان و آن يكي تاريك ميبيند جهان
سالها گر ظنّ دوَد با پاي خويش نگذرد زاشكاف بينيهاي خويش
کتاب اللهشناسي , علامه تهراني/ جلد اول / قسمت يازدهم: خود شناسي، عبور از نفس پرستي، منظور از : عليکم بدين العجائز، شرائط و آداب سلوک
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//node/1443
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
یادداشت :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت