امکان ازاله مقام امامت | کتابخانه مجازی الفبا

در عبارت «و لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ وَ اَزالَتْکُمْ عَنْ مَراتِبِکُمُ الَّتى رَتَّبَکُمُ اللَّهُ فيها» مگر امامان از رتبه‌ امامت و مقام ولايت دفع و ازاله شدند؟ اين مقامات قابل منع نيست از طرف مردم؟

مقام امامت، مقامي است الهي که از طرف خداوند به امامان اعطا گرديده است نه از طرف مردم، و لذا همان طوري که در سؤال آمده، دادن و گرفتن چنين مقامي در اختيار و توان مردم نيست. آنچه در اين جا بايد بدان توجه شود اين است که امامت امام داراي دو شأن است:
يکي: شأني که در اين عالم دارند و ولايتي که در اين عالم اعمال مي کنند که همان ولايت تکويني است بدين معنا که واسطه فيض خداوندي اند و الطاف الهي از اين طريق اينان به بندگان مي رسد.
و ديگري ولايتي است که در مورد هدايت و سرپرستي انسان ها به عهده دارند که همان ولايت تشريعي است و شکلي از اين ولايت تشکيل حکومت و اداره جامعه است. آن مقامي که در اين دعا آمده است و دشمنان امام را به سبب سلب آن مورد لعن قرار داده است همين مقام و ولايت تشکيل حکومت است، زيرا اين مقام، مسئوليتي است که فعليت نمي يابد مگر آن گه مردمان با اختيار خود آن را بپذيرند و در راستاي آن تلاش کنند. همان مقامي که انسان ها به علت فرو رفتن در دنيا و آميخته شدن با غفلت هاي دنيايي به دست فراموشي سپردند و به نااهلان واگذار کردند و باعث شهادت آنان و محروم شدن خود گرديدند، آن مقامي که چون فعليت مي يافت، عدالت اجرا مي گرديد و خزانه اين عالم در دست افرادي معدود قرار نمي گرفت و ديگر فقير و بينوا، گرسنه و بي سرپناه باقي نمي ماند.
انسان به سبب اختياري که دارد تنها مي تواند اين مقام را از امام سلب کند و چون خداوند نيز انسان را مختار آفريده است به او اين اجازه را داده است که حتي چون فرعون ادعاي خدايي کند. اما به زودي خواهد دانست که حتي توان دور کردن پشه اي را نيز از خود ندارد. تا زماني که اين انسان بدين حقيقت دست نيابد و آن را درک نکند، و نفهمد که اين او نيست که از حقايق و اسرار عالم آگاه است و اين او نيست که توان اداره امور را دارد، موضع به همين منوال خواهد بود و بايد هم چنان از اين موهبت الهي محروم گردد همان طوري که ما اکنون محروم گشته ايم و در دوران غيبت به سر مي بريم.
براي مثال مي توان گفت: انگاه که قوانين راهنمايي و رانندگي وضع شد، تا اين که انسان ها به اين قوانين نه از سر اجبار بلکه با کمال ميل گردن نهند بسيار طول کشيد و در اين ميان بسياري کشته، مجروح و ناقض مي گردند تا اين که سرانجام زماني مي گويد که مردمان احسان کنند اگر به اين قوانين عمل ننمايند جانشان و سلامتي شان در و عرض خطر است، انگاه است که با اشتياق بدان گردن مي نهند، گويا هنوز چنين درکي در انسان ها در رابطه با سرپرستي امام ايجاد نشده است و گر نه مظاهر انتظار مردمان را هر لحظه و در هر جا مي ديديم و امام نيز ظهور مي کردند. گويا اين ادمي بايد از سرغرور و تکبر آن قدر به خود صدمه بزند و تا مرز مردن و تباهي گام بردارد تا بيدار گردد. و به خود آيد و ظهور آن منجي عالم بشريت را پذيرا گردد، و اگر چنين پذيرشي در آدميان حاصل نگردد و او را نيز به سرنوشت پدرانش مبتلا مي کنند و خود تا ابد در جهل و ظلمت گرفتار مي شوند. از آنچه گذشت نتيجه مي گيريم که:
1- مقام معنوي و تکويني ائمه توسط هيچ کس سلب شدني نيست.
2- مقام ولايت اعتباري و تشريعي دو جهت دارد؛ يکي اصل مشروعيت است که اصلي است و باز کسي نمي تواند آن را سلب کند. ديگري تحقق و فعليت اجتماعي است که بدون همياري و تلاش و خواست مردم انجام نمي پذيرد و لذا تخلف پذير است.

پرسمان دانشجویی