جواز دو خدايي | کتابخانه مجازی الفبا

اگر دو خدا داشتيم و هر يك سرزميني جدا را اداره مي كردند، چه اشكالي داشت؟

آري اين فرض درباره دو پادشاه فرضي صادق است، لكن در مورد خداوند فرض نادرستي است چرا؟ براي اين كه ما خدايي را مي‏پرستيم كه در وجود و كمالات وجودي مثل علم و قدرت و اراده و حيات و امثال آن نامحدود و مطلق باشد و حيطه وجودي‏اش جايي براي غير و شريك باقي نگذاشته باشد، ما به چنين موجودي واجب‏الوجود مي‏گوييم و خالق هستي. اما در صورت تحقق دو خداوند كه هر كدام سرزميني را اداره مي‏نمايند مسلماً وجود هر يك از آن‏ها تا مرز حكومت ديگري بيشتر ادامه نمي‏يابد و وجود هر كدام مانع وجود ديگري است. از اين رو هر دو محدود مي‏شوند چرا؟ براي اين كه آن ساحتي را كه خداي «الف» داراست خداي «ب» فاقد است و آن حكومتي را كه خداي «ب» دارا است خداي «الف» واجد نيست. و لذا: اولاً، هر كدام مركب مي‏شوند از يك دارايي (حكومتي را كه بر آن حكم مي‏رانند) و از يك ناداري (حكومت رقيب) و هر آن چه كه مركب است محتاج اجزاء خود است. چون اجزاء هميشه مقدم است بر كل مجموعه و شي‏ء مركب و محتاج نمي‏تواند خداي واجب باشد. ثانياً، موجود محدود در وجود نمي‏تواند كامل و مطلق باشد و موجود ناقص خود محتاج موجود كامل‏تر از خويش است، از اين رو نمي‏تواند خدا باشد.
خلاصه اين كه خداي بزرگ هم واحد است و هم احد، واحد است به معناي اين كه هيچ شريكي ندارد و حيطه و شدت وجودي‏اش جايي براي غير و شريك نگذاشته است. احد است به معناي اين كه مركب از اجزاء نيست و هيچ گونه تركيبي در ذات اقدس الهي راه ندارد. از جمله تركيب از دارايي و ناداري كه بدترين نحو تركيب است. و لذا خداوند صرف دارايي و وجدان است و هيچ گونه ضعف و نقص و ناداري در ذات اقدسش راه ندارد.

پرسمان دانشجویی