سرعت نور در قرآن | کتابخانه مجازی الفبا

اگر 300 يا 400 سال پيش شخصي ميگفت: در طبيعت پديده اي (منظور امواج راديويي) وجود دارد که مي تواند صدا و تصوير يک شئ را با سرعتي برابر 300 هزار کيلومتر در ثانيه به نقاط دور انتقال دهد و يا انرژي (منظور برق) را با همين صورت از طريق سيم و کابل رسانا به نقاط دور دست انتقال دهد. يقينا مورد تمسخر عوام و حتي طرد علما واقع ميشد.اما در حال حاضر به راحتي اين فرضيه پذيرفته مي شود. حال اگر شخصي در حال حاضر اين فرضيه را مطرح سازد: ( در طبيعت پديده اي وجود دارد که هزاران يا ميليون ها برابر سرعت نور مي توان پيام ها (صدا يا تصوير) و حتي شئ را با آن به دوردست ها منتقل نمود ) يقينا مورد پذيرش قرار نخواهد گرفت. آيا در قرآن يا حديث و يا با علم فلسفه مي توان دلايلي براي اثبات چنين فرضيه اي پيدا کرد؟

1. اینکه اگر چنین اموری 300 یا 400 سال قبل مطرح می شد مورد تمسخر قرار می گرفت شاید درست باشد امّا نه از آن جهت که حضرت عالی فرموده اید بلکه درست از جهت عکس آن. چون قدما کاملاً به این امر واقف بودند که تصاویر اشیاء از طریق نور منتقل می شود. و از طرفی سرعت نور را هم بسیار بالا می دانستند. به نحوی که بین قدما توهّم بی نهایت بودن سرعت نور نیز وجود داشته است. امواج رادیویی یا تلوزیونی نیز چیزی جز نور نیستند. نور مرئی ، امواج مادون قرمز ــ که امواج رادیویی یا تلوزیونی نیز جزء آنها هستند ــ و امواج ماوراء بنفش همگی امواج الکترومغناطیس می باشند. تنها تفاوت اینها در طول موجشان است. 2. اگر این فرضیّه مطرح شود که ممکن است ذرّات یا امواجی سریعتر از سرعت نور نیز وجود داشته باشند ، به هیچ وجه مورد تمسخر دانشمند امروزی واقع نمی شود. چون این فرضیّه مدّتها در میان فیزیکدانان مطرح بوده و هنوز هم به نوعی مطرح است. تا قبل از مطرح شدن نظریّه ی نسبیّت آلبرت اینشیتن ، همه ی فیزیکدانها برای نیروی جاذبه امواجی را فرض می نمودند و سرعت آن امواج را بی نهایت می دانستند. چون احساس می کردند که با محدود انگاشتن سرعت نیروی جاذبه عالم در خطر فروپاشی قرار می گیرد. اکنون نیز ماهیّت جاذبه به درستی معلوم نیست. اگرچه در نسبیّت عامّ اینشتین ، مفهوم جاذبه به کلّی عوض شده است ولی هنوز هم ماهیّت این پدیده به درستی روشن نیست. همچنین بعد از مطرح شده نظریّه ی نسبیّت خاصّ اینشتین ، که سرعت بالاتر از سرعت نور را غیر ممکن می دانست ، این سوال برای برخی فیزیکدانها پیش آمد که آيا ممکن است ذراتی وجود داشته باشند که سرعت حرکت آنها بيشتر از سرعت نور باشد؟ آنها چنين ذراتی را « تاکيون » ناميده اند که از واژه ی يونانی به معنی « سريع » گرفته شده است. هر چند در نسبيت خاصّ اينشتين هيچ ذره ای اجازه ندارد که سرعتش بيشتر از سرعت نور شود امّا اين موضوع ، وجود ذرّاتی را که همواره سريع تر از نور حرکت می کنند و حرکت شان هرگز به سرعتی کمتر از سرعت نور قابل کاهش نيست ، را نفی نمی کند. در دهه ی 1960 و اوايل دهه ی 1970 فيزيکدانان بسيار مشتاق بودند که بدانند آيا تاکيون ها وجود دارند يا خير ؟ به همین منظور در اواخر دهه ی 1960 چندين کاوش تجربی در اين زمينه انجام شد که يکی از مشکلات اين کاوشها ماهيت نامعين هدف اين کاوش ها و آزمايش ها بود . ولی به هر روی در آن جست و جوها ، و جست و جوهايی که تا به امروز انجام شده است ، هيچ گونه گواه تجربی برای وجود تاکيون ها به دست نيامده است. ولی باز فیزیکدانها از احتمال وجود چنین ذرّاتی دست برنداشته اند. فیزیکدانها حتّی با فرض وجود چنین ذرّاتی ، مشخّصات فیزیکی آنها را هم از طریق محاسبات ریاضی تعیین نموده اند. برای مثال یکی از خصوصیّات شگفت این ذرّات فرضی آن است که هر چه نیروی کمتری بر آنها وارد شود سرعت آنها بیشتر می شود و بالعکس اگر نیروی زیادی بر آنها اِعمال گردد سرعتشان کاهش می یابد. ولی هیچگاه سرعت آنها کمتر از سرعت نور نخواهد شد مگر زمانی که نیرویی معادل بی نهایت واحد بر آنها اِعمال شود. 3. در منابع دینی مطالبی وجود دارند که می توان از آنها امکان حرکت با سرعتهای بسیار بالا را استفاده نمود امّا اینکه آیا این سرعتها بالاتر از سرعت نورند یا پایین تر از آن ، چندان معلوم نیست. برای مثال طبق آیات 38 الی 40 سوره ی نمل آصف ابن برخیا وزیر حضرت سلیمان در کمتر از ثانیه تختی سنگین را از یمن تا فلسطین آورد. امّا اینکه آیا این سرعت کمتر از سرعت نور بوده یا بیش از آن معلوم نیست.
البته تاکنون به آیات و روایات از این زاویه نگاه چندانی نشده لذا بعید نیست که با گرد آوری آیات و روایات مربوط به این گونه مباحث ، که تعدادشان نیز کم نیست ، بتوان به نظریّه ای جدید در باره ی عالم خلقت رسید. همچنین در فلسفه هیچ برهانی بر محدودیّت سرعت در یک اندازه ی مشخّص اقامه نشده است. لذا امکان چنین امری عقلاً موجود است.

پرسمان دانشجویی