اختلاف شيعه و سني در اذان | کتابخانه مجازی الفبا

با وجود دانستن بعضي از مسايل در دين اسلام براي مثال نبودن اشهد در مورد امام علي(ع) در اذان يا اوقات نماز، چرا ما اين تفاوت ها را در بين شيعه و سني بوجود مي آوريم؟

يک. اين مساله درست است که شهادت به ولايت حضرت علي (ع ) ((اشهد ان عليا ولي الله )) جزء فصول اصلي اذان نيست . از همين رو بنا به فتواي فقها نبايد كسي اين شهادت را به نيت اذان بگويد، اما در عين حال مستحب است كه انسان به دنبال شهادت به رسالت پيامبر(ص ) اين شهادت را نيز ذكر كند; و آن را جزء اذان به حساب نياورد مانند برخي از ديگر اذکار مستحبي که جزء اذان نيست. حضرت آيت الله سيد اسماعيل مرعشي در كتاب اهميت اذان واقامه و سومين شهادت , دو حديث را از كتاب «السلافه في امر الخلافه» كه اثر محقق و دانشمند بزرگ اهل سنت شيخ عبدالله مراغي مصري است نقل مي كند و از اين دو حديث برمي آيد كه شهادت سوم از زمان رسول خدا وجود داشته است. 1- سلمان فارسي در عصر پيامبر در اذان و اقامه بعد از گواهي به يكتايي خدا و رسالت پيامبر(ص ) به ولايت اميرمؤمنان علي (ع ) نيز شهادت مي داد. يكي از اصحاب به محضر رسول خدا(ص ) رسيد و عرض كرد: «اي رسول خدا, امروز موضوعي را شنيدم كه قبلا نشنيده بودم . پيامبر فرمود: آن موضوع چيست ؟ او عرض كرد: سلمان اذان مي گفت. شنيدم او بعد از گواهي به يكتايي خدا و رسالت پيامبر (شهادتين ) به ولايت علي (ع ) گواهي داد (اين ماجرا بعد از حجه الوداع پس از ماجراي غدير رخ داد)». پيامبر فرمود: «سمعتم خيرا; چيز خوبي شنيده ايد». 2- نيز در مورد ابوذر غفاري روايت شده , يكي از اصحاب نزد پيامبر(ص ) آمد و عرض كرد: اي رسول خدا! ابوذر در اذان بعد از شهادت به رسالت پيامبر(ص ) به ولايت علي شهادت مي دهد و مي گويد: «اشهد ان عليا ولي الله» پيامبر فرمود: «كذلك اونسيتم قولي في غدير خم من كنت مولاه فعلي مولاه فمن ينكث فانما ينكث علي نفسه; همين گونه است . مگر سخن مرا در غدير خم فراموش كرده ايد كه گفتم هر كس من رهبر او هستم پس علي (ع ) رهبر او است . هر كس پيمان را بشكند قطعا به خودش آسيب رسانده است». در هر حال علي (ع ) به حكم آيه: «انما وليكم الله والرسول ...»؛ (مائده , آيه 55) از يکي از اولياء منصوب الهي بر مسلمين است , شهادت دادن بر ولاء علي به حكم آيه , بدون آن كه آن را جزئ اذان بدانيم شعاري است اسلامي و مورد تاييد. دو. اوقات نماز ، 1. مطابق روايات و همچنين بر طبق اطلاق آيه شريفه «اَقم الصلاة لدلوك الشمس الى غسق الليل» وقت نماز ظهر و عصر از اول ظهر شرعى تا غروب آفتاب است و در تمام اين وقت خواندن نماز ظهر و عصر پشت سر هم يا با فاصله جايز است. ولى براى هر يك از ظهر و عصر يك وقت فضيلت است كه خواندن نماز در اوقات فضيلت خودشان مستحب است. وقت فضيلت نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتى كه سايه شاخص بعد از ظهر به اندازه «دو هفتم» خودش اضافه شود و فضيلت عصر هنگامى است كه سايه شاخص به اندازه خودش اضافه شود و اگر كسى در اول ظهر نافله ظهر و نماز ظهر را بخواند بهتر است بلافاصله نماز عصر و نافله آن را بخواند. 2. برخي از اهل تسنن جواز جمع ميان نماز ظهروعصر و نماز مغرب و عشائ را منكرند اما در هنگام سفر يا خوف و يا زماني كه هوا باراني است , جمع كردن ميان آنها را در يك وقت جايز مي دانند. هم چنانكه شيعيان اقامه مي كنند.
اما شيعيان مدعي اند كه مي توان نمازهاي ظهر و عصر را بعد از زوال شمس در يك وقت با مراعات ترتيب اقامه كرد. و لازم نيست انسان , وقتي نماز ظهر را خواند دنبال كار ديگر برود و وقتي سايه شاخص به اندازه خود شاخص گرديد يا به اندازه دو برابر آن گرديد, (بر اساس اختلافي كه ميان آنها موجود است ) براي اقامه نماز عصر آماده شود. از اين رو به نظر شيعه گرچه نماز خواندن در پنج وقت مستحب مي باشد. اما پشت سرهم خواندن نيز اشكال ندارد. 2 3. دليل اهل تسنن اين است كه روايت شده پيامبر(ص ) بين نماز ظهر و عصر فاصله مي انداخته است . اما اين مطلب نمي تواند ر وجوب تفريق را ثابت بكند. به لحاظ اينكه سيره عملي لزوما مفيد وجوب نيست , بلكه اعم از وجوب , استحباب و اباحه است و حمل آن بر وجوب نياز به قرينه و دليل جداگانه دارد. 4.جمع بين دو نماز از نظر روايات: در روايات، اين مطلب آن قدر واضح است كه هم در «صحيح البخاري» و هم در «صحيح مسلم» كه مهمترين منابع اهل تسنن هستند، به طور مكرر آمده است. «احمد بن حنبل» نيز در مسند خود تعدادي از اين روايات را ذكر كرده است و در ساير جاها نيز روايات دال بر اين معنا وجود دارد. الف. روايات صحيح مسلم: در «صحيح مسلم» بابي تحت اين عنوان گشوده است: «باب الجمع بين الصلاتين في الحضر» (يك جا خواندن دو نماز در غير سفر. صحيح مسلم، ج 2، ص 151، اين عنوان در «شرح نووي» حذف شده است). ما در اينجا تعدادي از آن روايات را نقل مي كنيم: «حدثنا يحيي بن يحيي قال: قرات علي مالك عن ابي الزبير عن سعيد بن جبير عن ابن عباس، قال: صلي رسول الله صلي الله عليه و سلم الظهر و العصر جميعا و المغرب و العشاء جميعا، في غير خوف و لا سفر»؛ «رسول خدا صلي الله عليه و سلم نماز ظهر و عصر را يكجا خواند و نماز مغرب و عشا را هم جمع كرد، بدون خوف و يا اين كه در سفر باشد» «آلوسي» نيز با وجود تعصب خاصي كه دارد، به استفادهء اين معناي از آيه به طور ضمني اعتراف كرده و مي گويد: «جواز جمع بين صلاتين، مطلبي است كه روايات صحيحه آن را تاييد مي كند» (تفسير روح المعاني، ج 15، ص 133 و 132) ضمنا در اين زمينه روايات بسيار زيادي از اهل سنت موجود است كه مي توانيد به كتاب تشيع در تسنن از آيت الله سيدمحمدرضا مدرسي يزدي مراجعه نماييد. براي آگاهي بيشتر ر.ك : وسائل الشيعه , ج 2, ص 159 لنكراني , نهايه التقرير في مباحث الصلوه , ج 1, ص 33 سلطان الواعظين شيرازي , شبهاي پيشاور, ص 108 سبع مسائل فقهيه , آيه الله الشيخ جعفر السبحاني .

پرسمان دانشجویی