ايمان دانشمندان فيزيك | کتابخانه مجازی الفبا

«برخي مدعي اند كه از ميان دانشمندان عرصه هاي مختلف، دانشمندان فيزيك نوعا از ساير دانشمندان مؤمن ترند»، اين جمله رو تو سايت ديدم ممکنه بگيد چرا؟

ميزان صحت اين مطلب چندان روشن نيست , در عين حال اگر درست باشد مي توان علل و عواملي را در مورد آن حدس زد هرچند بررسي دقيق مساله نيازمند مطالعات ميداني گسترده و چند وجهي است. آنچه ابتدا به عنوان يكي از علل احتمالي قابل طرح است اين است كه اگر ما به علوم - به ويژه فيزيک به عنوان شناخت آفاقي و بيروني نگاه کنيم آن را آيه و نشانه خداوند مي بينيم و يکي از راه هاي شناخت و معرفت الله همين رويکرد آفاقي و بيروني است که علم فيزيک در اين جهت بسيار مي تواند راهگشا باشد. به همين دليل هم ممكن است دانشمندان فيزيك بهتر و راحت تر پي به قدرت لايزال خداوند و عظمت او ببرند و اعتقادشان به ماوراي طبيعت بيشتر باشد. از طرف ديگر در ميان علوم تجربي علم فيزيك بيش ازبقيه تقويت كننده تفكر فلسفي و نگرش كلي و عام به جهان هستي و آشنايي با مبدئ آن است .
توضيح بيشتر:
1. کاوشگري در پديده هاي هستي و انديشه ورزي در شگفتي هاي نهفته در آنها، انسان را به دست پنهان از ديده هايي رهنمون مي شود که با علم و حکمت خويش آنها را در عالي ترين و در همان حال آميخته با رمز و راز فراتر از توان درک بستر، پديده آورده و سامان داده است.
2. پيداست زنجيره پيوند ميان پديده هاي مزبور و پي بردن به معمار طراح آنان را، تنها سر و کار داشتن با آنها پديد نمي آورد؛ بلکه همچنان که يادآوري شد، اين امر وامدار انديشه ورزي و بررسي هدفمند اين پديده هاست.
3. قرآن کريم هم به اصل انديشه ورزي و اهميت آن در خداشناسي اشاره کرده و هم نمونه هاي فراواني از پديده هاي هستي را يادآور شده است.
الف) نمونه اي از آيات گروه نخست:
قرآن کريم از جمله نشانه هاي خردمندان برشمرده است: «ان في خلق السموات والارض واختلف الليل والنهار لايات لاولي الالباب الذين يذکرون الله قيما و قعودا و علي جنوبهم و يتفکرون في خلق السموات والارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانک؛ مسلما در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و شد شب و روز، نشانه هاي (روشني) براي خردمندان است، همان ها که خدا را در حال ايستاده و نشسته و آن گاه که بر پهلو خوابيده اند ياد کرده و در اسرار آفرينش آسمان ها و زمين مي انديشند (و مي گويند) بارالها، اينها را بيهوده نيافريده اي . تو منزهي» (آل عمران، آيات 191 - 190).
همچنان که در آيه ديده مي شود ثمره پيوند ميمون ذکر و انديشه ورزي در پديده هاي هستي، باور پيدا کردن به هدفمندي و باطل نبودن مجموعه هستي است.
ب ) نمونه اي از آيات گروه دوم:
آيات قرآن پر است از يادآوري پديده هاي هستي، غير عادي بودن آنها و انتسابشان به پديد آورندگي خداوند که در اينجا تنها به يک نمونه اشاره مي شود: «و ان لکم في الانعم لعبره نسقيکم مما في بطونه من بين فرث و دم لبنا خالصا سائغا للشاربين؛ و در وجود چهار پايان براي شما (درس هاي) عبرتي است: از درون شکم آنها، از ميان غذاهاي هضم شده و خون، شير خالص و گوارا به شما مي نوشانيم» (نحل، آيه 66).
به راستي، تأمل و درنگ در اين کارخانه عظيم موجود در شکم حيوان شير دهنده، انسان را به شگفتي واداشته و به پديد آورنده عالم، حکيم و تواناي آن ايمان مي آورد.
3. انديشه ورزي دريافته هاي دانش فيزيک که بررسي يکي از جنبه هاي مهم طبيعت؛ يعني بررسي ويژگي هاي عمومي اجسام و قوانين پديد آورنده تعديل وضع يا حرکت آنها را به عهده دارد نيز دريچه اي فراروي انسان از اسرار هستي و رمز و رازهاي نهفته در آن مي گشايد، مشروط بر آن که با رويکرد انديشه ورزي اشاره شده در رديف سوم بدان ها نگريسته شود. البته بايد به عنوان يک واقعيت تلخ بپذيريم که روش هاي علمي روز، تنها در بالندگي و کمال وسايل خود گام برداشته و تنها ابزار تحقق خود را فراهم مي آورند، بي آن که هدف هاي راهبردي را بيافرينند. اين در حالي است که آنچه اين وسايل در دست آدمي پديد مي آورد، کاملا به سرشت هدف هايي وابسته است که در او زنده مي باشد. اما خود روش علمي نمي تواند اين هدف ها را بيافريند و از همين روست که با وجود کامل بودن وسايل در هدف ها به ابهام و آشفتگي دچار شده است. از اين رو براي باروري هر چه بيشتر استعداد افراد بشر، براي ترسيم هدف ها بايد تلاشي پرشور انجام شود (آلبرت انيشتاين، فيزيک و واقعيت، ترجمه محمد رضا خواجه پور، ص 195، خوارزمي تهران، 1363).
4. از جمله تلاش هاي ياد شده به منظور ترسيم هدف ها که با خداشناسي پيوند دارد آن است که از بررسي هاي انتزاعي صرف، پا را فراتر گذاشته و خود را به واقعيت ها گره زنيم. نيز بيرون از ميدان بررسي هاي جزئي، هر از گاهي سيستمي فکر کرده توجه خود را بر روي تماميت نظام و پيوستگي هاي دروني بين اجزاي آن متمرکز کرده ودر يک کلام، رويدادهاي جزئي موجود را در آينه زنجيره به هم پيوسته جهان، آن هم با روحيه آرماني نظاره کنيم.
خلاصه کلام، اگر ما به علوم - به ويژه فيزيک به عنوان شناخت آفاقي و بيروني نگاه کنيم آن را آيه و نشانه خداوند مي بينيم و يکي از راه هاي شناخت و معرفت الله همين رويکرد آفاقي و بيروني است که علم فيزيک در اين جهت بسيار مي تواند راهگشا باشد.
در اين باره مطالب ديگري است که مي توانيد با مراجعه به منابع زير به مطالب بيشتري دست يابيد:
- ماکس پلانک، فلسفه فيزيک، ترجمه محمد عترتي خسروشاهي، نشر بقعه، 1381
- جي. اچ. جينز، فيزيک و فلسفه، ترجمه مهندس علي قلي بياني، انتشارات علمي و فرهنگي 1361
- آلبرت انيشتاين، فيزيک و واقعيت، ترجمه محمد رضا خواجه پور، انتشارات خوارزمي، 1363

پرسمان دانشجویی