حديث يوم‌الدار | کتابخانه مجازی الفبا

چرا پيامبر(ع) مسأله عرضه كردن جانشيني پس از خود را اولين بار در جمع خويشان بيان كردند؟( حديت يوم الدار) گرچه امام از طرف خدا تعيين شده بود ولي اينكه حضرت سؤال كردند چه كسي اولين ايمان آورنده به من و جانشين من است چرا فقط در جمع خويشان مطرح شد، آيا جنبه نمايش و يا معرفي حضرت علي(ع) داشت؟

هدف اصلي پيامبر(ص) از اعلام اين مطلب در چنين جلسه اي علاوه بر دعوت به اسلام، پايه ريزي خلافت و جانشيني امام علي(ع) براي بعد از خودشان بود. رسول خدا(ص) مي خواستند از اول مسير خلافت و امامت را براي آيندگان ترسيم بکنند و حجت را تمام كنند تا امت دچار گمراهي و کج روي نشود. در حقيقت پيامبر(ص) يک نوع پيشگويي براي آينده کردند که: 1. جانشين پس از من علي(ع) است. 2. تنها او صلاحيت و لياقت اين منصب الهي را دارد. 3. علي(ع) پس از من زنده است و زمام امر را در دست مي گيرد.

شكي نيست كه سازمان دين اسلام - كه به جرأت مى‏توان آن را وسيع‏ترين سازمان‏هاى جهانى ناميد - در بقا و جريان خود، به نگهبان و گرداننده نيازمند است و پيوسته افراد شايسته‏اى را مى‏طلبد كه معارف و قوانين آن را به مردم برسانند و مقرّرات دقيق آن را در جامعه اسلامى اجرا كنند و كمترين غفلت و مسامحه در رعايت و نگه‏دارى آن روا ندارند. از سوى ديگر از آن جا كه يكى از مقاصد آفرينش؛ هدايت مردم به راه راست است؛ خداى مهربان پس از رحلت پيغمبر(ص)، براى نگهبانى دين و هدايت مردم، بايد امام و پيشوايى تعيين كند و مردم را به خودشان - كه بيشتر اوقات مغلوب هوا و هوس مى‏شوند - وانگذارد و همان‏طور كه پيغمبر را به همه نيازمندى‏ها و درمان تمام دردهاى فردى و اجتماعى بشر، آگاه نموده، او را از هرگونه اشتباه و خطا، مصون و محفوظ داشته است؛ بايد به امام و پيشواى دينى نيز علم و عصمت مرحمت فرمايد. با اين دليل عقلى، روشن مى‏شود كه براى هدايت مردم و حفظ و حراست دين و اجراى مقررات آن پس از رحلت پيغمبر(ص)، بايد امامى از جانب خداى متعال تعيين شود. اين دليل عقلى با دليل نقلى نيز همراه گشته است؛ چرا كه پيامبر اكرم(ص) از همان ابتداى رسالت، نسبت به مسأله خلافت و جانشينى خود حساس بود و در همان سال‏هاى آغازين رسالت، حضرت على(ع) را به عنوان وزير و وصى خود برگزيد و در طول عمر مبارك خود، بارها به اين مسأله تصريح فرمود. ذکر اين مساله در نخستين دعوت و در شرايطي که هيچ کس پيش بيني چنان آينده درخشاني براي اسلام نمي کرد نشانگر ميزان اهتمام پيامبر و اهميت بسيار بالاي جانشيني و فضيلتي براي امير مومنان (ع) است.

پرسمان دانشجویی