ازدواج ام كلثوم با عمر | کتابخانه مجازی الفبا

آيا حضرت علي (ع) به عمر دختر دادند؟

برخی از اهل سنت اصرار دارند که عمر را شوهر ام کلثوم بدانند! و این موضوع بیش از هزار سال دست مایه طرح در متون تاریخی و کلامی بوده است ؛ تفصیل این ماجرا در صحاح سته موجود نیست و این موضوع تنها در کتاب طبقات ابن سعد مندرج است که اعتبار آن مشکوک است . در متون شیعی نیز این مساله اختلافی است و دستخوش روایات متعارض غیرصریح است . از این رو می توان آن را از دروغ های بزرگ در تاریخ اسلام برشمرد. در این باره چند نظر قابل طرح وجود دارد:
1. مشخص نیست که امیرمومنان (ع) دختر ی به نام ام کلثوم از فاطمه زهراء (ع) داشته باشد؛ بعضی از محققان مدعی اند که امیرمومنان از حضرت زهرا(ع) دختری به نام زینب با کنیه " ام کلثوم " داشت .(1) هرچند که در بسیاری از منابع شیعی در کنار زینب کبری ، از ام کلثوم یاد می کنند که ممکن است کنیه رقیه همسر مسلم بن عقیل باشد هرچند که مادر او را فاطمه زهرا(ع) نمی دانند(2)
2. شیخ مفید (متوفی 413ق.) در رساله ای خاص ، به تحقیق این موضوع پرداخته است و چنین ازدواجی را انکار می کند. او می گوید: ازدواج این دو را زبیر بن بکار نقل کرده است در حالی که سخن و روایت او به دلیل دشمنی اش با امیرمومنان (ع) مورد اعتماد نیست . (3)
3.از ديدگاه برخي ام کلثوم که همسر عمر بن خطاب شد، دختر خوانده حضرت علي(ع) بود. اين دختر در اصل دختر ابوبکر از اسماء بنت عميس است. وقتي که علي(ع) اسماء را به همسري خود گرفت ام کلثوم بچه کوچک بود و در خانه حضرت علي بزرگ شد و دختر علي(ع) ناميده شد و عمر بن خطاب داماد ابوبکر شد نه داماد علي(ع) .(4)
4 .برخی با اذعان به این ازدواج ، تهدید و زور خلیفه را عامل این ازدواج می شمارند؛ بر اساس این گزارش روایی ، عمر اصرار داشت كه با دختر امام على(ع) از حضرت فاطمه(ع) ازدواج كند. به اين منظور چند بار و به اصرار ازام‏كلثوم خواستگارى كرد و هر بار امام على(ع) به بهانه كوچك بودن ام‏كلثوم خواسته عمر را رد كرد؛ تا ان كه كار به اجبار و تهديد كشيد و عباس عموى امام على(ع) واسطه شد و اين ازدواج صورت گرفت(5) لازم به ذکر است که چنين پیوندهایی را ، در فرض انجام، همچون برخی از نامگذاری ها ، در صدر اسلام عادی می بایست شمرد . زیرا برخی انگیزه های ازدواج بر محور ثروت ، قدرت، وضع ظاهری آن زن و یا به خاطر دفع شر است .

پرسمان دانشجویی